«اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وَلِیَّ اللهِ اَشْهَدُ اَنَّكَ اَنْتَ اَوَّلُ مَظْلُومٍ وَ اَوَّلُ مَنْ غُصِبَ حَقَّه»[1]. «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهٰذا وَ ما كُنّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا اَنْ هَدانَا اللهُ»[2].
به حول و قوّة الهی، و به دعای خير عزيزان، تشرّف به عتبات عاليات حاصل شد. از مدّتها قبل آرزوی اين زيارت را در دل داشتم، لکن موانعی وجود داشت که تصميمگيری در اين مورد را برايم سخت کرده بود. دو عامل مهمّ و الهی، مانع اين زيارت بود، اوّلی يک سری وظايف الهی که بر عهدهام بود و نمیخواستم قبل از انجام آنها از دنيا بروم و چون اين سفر، سفری دور بود، میبايست با تسويهحسابها صورت میگرفت و آسودهخاطر و با فراغ بال به اين سفر مشرّف میشدم و مورد دوّم، جلسة روزهای چهارشنبه بود که مطمئن نبودم عدم حضور بنده در آن، حتّی به اندازة يک جلسه مورد تأييد حق بوده باشد. به هر حال، دلم همواره اين زيارت را طلب میکرد، لکن نمیخواستم زيارت بر اساس خواستة دل باشد، بلکه میخواستم زمانی به اين زيارت مشرّف شوم که مطمئن گردم خواست خداوند است. همانطور که بارها استفاده شده، محفل قرآن کريم خود نجفالاشرف، کربلای معلّی و مشهد مقدّس است و زيباترين و دلنشينترين لحظات برايم اوقاتی است که در محفل قرآن کريم و در کنار جوانان عزيز قرار دارم. بنابراين میخواستم به آن يقينی برسم که اين زيارت و ترک جلسه واقعاً وظيفه است و به حمد الهی و توفيق حق، اين يقين حاصل شد و اين فکر در ذهنم قوّت يافت که وقتی در روز قيامت، آن بزرگواران سئوال میکنند: تو که همه جا میگفتی: «اَنَا وَ عَلِیٌّ اَبَوا هذِهِ الْاُمَّة»[3]، چگونه فرزندی بودی که يک بار هم به زيارت پدر نيامدی؛ چه پاسخی برای گفتن دارم؟ آنجا که پای وظيفه به ميان آمد و يقين حاصل شد که خداوند و آن بزرگواران به آن راضی هستند، در اوّلين فرصت و به فضل الهی بـه اين زيـارت اقدام نمودم و توفيـق الهی و توجّهـات و بندهنوازی آن بزرگواران با وجود عدم صلاحيّت شامل حال شد و اين زيارت انجام يافت و براستی حيف است که عزيزان محترم به اين زيارت مبارک اقدام نکنند و از فيوضات و برکات آن بیبهره بمانند.
در ابتدا يک تشکّر به همة عزيزان و خصوصاً عزيزان محترم مسئول بخصوص خانم شکوری بدهکارم و آن اينکه به فضل الهی و توفيق حق و با حضور جدّی خود، جلسة چهارشنبه به عالیترين وجه برگزار شد «وَ ما تَوْفيقی اِلاّ بِاللَّه»[4]. از داشتن چنين یاران باوفا و جانی و مهربان به پیشگاه الهی سپاسگزارم «هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی»[5] و انشاءالله تعالی که بتوانم خادم خوبی برای شما عزیزان باشم. حقیر هرگز لایق اینهمه محبت پاک و زلال شما نیستم. این ستاریّتِ خداوند است که عیوب را پوشانده و حسنها را آشکار کرده است و امید است در روز «تُبْلَیالسَّرائِر»[6] خداوند آبروی ما را حفظ کند و یقیناً که همه به حفظ آبرو و ستاریّت الهی در مقابل اهل محشر محتاجتر هستیم.
همچنین یک عذرخواهی نيز به عزیزان محترم بدهکارم که بدون خداحافظی به این سفر مشرّف شده و باعث نگرانیشان شدم، اما با توضیحی که عرض میشود، تأیید میفرمائيد که این امر چقدر به نفع عزیزان بوده است. همانطور که در جلسة سابق ذکر شده بود، یک علّت برای تشرّفِ بدون خداحافظی این بود که مبادا عزیزان محترم از حضور در جلسة قرآن که بنا به فرمودة حضرت رسول اکرم(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) باغی از باغهای بهشت است*، خودداری کرده و از تعالیم حقّه و فیوضات و برکات الهی محروم بمانند.
علّت ديگر برای تشرّفِ بدون خداحـافظی این بود که: همة ما يک سفر بدون بازگشت پيشرو داريم و اين امر درسی بزرگ و پيشآگهی برای عزيزان بود که ممکن است روزی رهسپار اين سفر بدون بازگشت گرديم.
همچنين اين جريان موجب شد تا عزيزان بدانند که اين جلسه قائم به فرد نيست، بلکه قائم به الله و قائم به اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) است و چون قرآن و اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) جاويدان و ماندگار هستند، لذا اين جلسه نيز جاويدان است. آری، گردانندة اين جلسه خداوند و محبوبـانش هستند و فقـط مقداری سرمـاية صـدق و اخـلاص میخواهند و مابقی را خودشان ضامن هستند. ولذا اميد است خواهران محترم در هر شرايطی با حضور گرم و فعّال خود، سنگر قرآن را حفظ نمايند. اگر حقير در قيد حيات بودم، انشاءاللهتعالی و بِاِذنالله در محضرشان خواهم بود و اگر نبودم، از آن عالم برايتان دعاگو خواهم بود و چشم به اين جلسه دوخته و منتظر خيرها و رحمتهای واصله از اينجا خواهم بود.
از همان ابتدا که مقدّمات اين تشرّف حاصل شد، خوشحال و مسرور بودم کـه ابتدا به محضر حضرت امـام علی(عَلَيهِ السَّلام) مشرّف میشوم و چه زيباست که زائرين محترم عتبات عاليات، همراه با نام زيارت کربلا، زيارت نجفالاشرف و کاظمين را نيز ذکر کنند. در شأن و مقام والای حضرت اميرالمؤمنين علی(عَلَيهِ السَّلام) همين بس که حضرت پيامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) فرمودند: «وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدا شَبابِ اَهْلِ الْجَنَّةِ وَ اَبُوهُما خَيْرٌ مِنْهُما»[7] حسن و حسين، آقای جوانان اهل بهشت هستند و پدرشان بهتر از آن دو است. حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «هر که زيارت کند جدّم اميرالمؤمنين(عَلَيهِ السَّلام) را عارفاً بحقّه، بنويسد حق تعالی از برای او به عددِ هر گامی، حجّ مقبول و عمرة پسنديده»[8].
با وجود عدم صلاحيّت و سنخيّت، اين تشرّف حاصل شد و اين نويد را به عزيزانم میدهم که در اين زيارت، در همه حال با هم بوديم و هرگز خود را در اين زيارت تنها نديدم. به هنگام زيارت در مسجد کوفه و زمانی که در مقابل بارگاه و ضريح مقدّس حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) قرار گرفتم که همجوار با حضرات آدم و نوح(عَلَيهِم االسَّلام) هستند «اَلسَّلامُ ... عَلى ضَجيعَيْكَ آدَمَ وَ نُوحٍ عَلَيْهِمَا السَّلامُ»[9]، يا آنجا که محراب و محلّ ضربت خوردن آن بزرگوار را زيارت نمودم که بيان مبارک «فُزْتُ وَ رَبِّ الْكَعْبَة»[10] با زيبايی خاصی نگاشته شده بود و نيز در زيارت اصحاب و ياران باوفای حضرت مولیالموحّدين(عَلَيهِ السَّلام) و حضرت اباعبدالله الحسين(عَلَيهِ السَّلام)، بمانند جناب کميل، میثم تمّار، مسلم ابن عقيل، هانی بن عُروه، جناب مختار و ... و همچنين در زيارت مرقد شريف حضرات هود و صالح(عَلَيهِم االسَّلام) در وادیالسّلام و همچنين مرقد عُلمای ربّانی بمانند آقای علی قاضی و شيخ صدوق و... و زيارت مسجد شريف سهله و بطور کلّی در همه جا شما را همراه خود میديدم و از طرف همه نائبالزّياره بودم و همه را در اين زيارت شريک کردم و زيارت مقبول و مشکور و عارفاً بحقّه برای تمام آرزومندان درخواست نمودم، البتّه به قول استاد قرائتی، «برای آنان هم که آرزوی زيارت ندارند، بخواهيد تا اينکه بروند و متحوّل شوند و با هدايت برگردند». کسی که به حضور امام(عَلَيهِ السَّلام) میرود، بايد با صبغة امام برگردد و رنگ و بو و عطر امام را به خود بگيرد. سه روز در محضر انس حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) بوديم و انتظاری که مردم از زائر حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) دارند، بسيار بالاست و حقيقتاً هم اين چنين است، زيرا کسی که به محضر آيت کبرای حق رفته و برگشته، بايد به صبر و مدارا و حلم و شکيبايی و تواضع و مراقبت بيشتر و بطور کلّی اخلاق و رفتار آن حضرت ملبّس گردد.
بعد از سه روز توقّف در نجفالاشرف که سراسر يادآور مظلوميّت حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) و اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) است، به کربلای معلّی مشرّف شديم که آنجا هم مظلوميّت موج میزند «اَلسَّلامُ عَلَيکَ يا اباعَبدالله».
«اين حسين کيست کـه عـالم همه ديوانة اوست
اين چه شمعی است که جانها همه پروانة اوست»[11]
حضرت امام محمّد باقر(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «لَوْ يَعْلَمُ النّاسُ ما فی زِيارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ(عَلَيهِ السَّلام) مِنَ الْفَضْلِ لَماتُوا شَوْقا»[12] اگر مردم مىدانستند كه در زيارت قبر حضرت حسين(عَلَيهِ السَّلام) چه فضل و ثوابى است، البتّه از شوق قالب تهى مىكردند. حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) نيز فرمودند: «ما مِنْ اَحَدٍ يَوْمَ الْقِيامَةِ اِلّا وَ هُوَ يَتَمَنّى اَنَّهُ مِنْ زُوّارِ الْحُسَيْنِ لِما يَرى مِمّا يُصْنَعُ بِزُوّارِ الْحُسَيْنِ(عَلَيهِ السَّلام) مِنْ كَرامَتِهِمْ عَلَى اللهِ تَعالى»[13] احدى نيست در روز قيامت مگر آنكه آرزو مىكند از زوّار امام حسين(عَلَيهِ السَّلام) باشد زيرا مشاهده مىكند با ايشان چه معاملهاى شده و چه كرامتى حق تبارك و تعالى دربارة آنها منظور مىفرمايد.
در زيارت مرقد مطهّر حضرت اباعبدالله الحسين(عَلَيهِ السَّلام) نيز همة شما عزيزان را شريک قرار دادم و سلامهايتان را به محضرشان رسانيدم، چراکه يقين داشتم که آرزو و درخواست قلبيتان اين است که سلام شما را به حضور مولايمان برسانم. در آن مکان مقدّس و تحت قبّة آن بزرگوار که فرمودند: «خداوند ... دعا را در زير قُبّة او (امام حسين(عَلَيهِ السَّلام)) قبول میفرمايد»[14]، برای همه، خصوصاً جوانان عزيز سعادت و خير دنيا و آخرت را طلب کردم و دعا کردم که خداوند از جوانيتان زيبا بهرهمند بفرمايد. بزرگترين هديه و عالیترين تحفه و بالاترين امانت پروردگار جوانی است که انشاءالله تعالی از آن زيبا مراقبت نماييد و آن را نيکو مديريّت کنيد و سالم و شفّاف به صاحب امانت برسانيد.
همچنين در کنار قتلگاه حضرت امام حسين(عَلَيهِ السَّلام) که يادآور شدّت جرم و جنايتهای دشمن خونآشام و تسليم و رضای آن بزرگوار میباشد و جملة شريفة «رِضاً بِقَضائِكَ وَ تَسْليماً لِاَمْرِكَ وَ لا مَعْبُودَ سِواكَ يا غِياثَ الْمُسْتَغيثين»[15] را تداعی میکند، با همة شما عزيزان بودم و همه را دعا نمودم.
همچنين در کنار مزار مطهّر جناب علی اکبر(عَلَيهِ السَّلام) که به ضريح مقدّس حضرت اباعبدالله الحسين(عَلَيهِ السَّلام) متّصل گشته و به اين سبب ضريح آن حضرت ششگوشه شده است، جوانان را بسيار دعا کردم و برای آنان وصلت محمّد و آل محمّدی(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) و سعادت دارين طلب نمودم.
قرار گرفتن بارگاه منوّر جناب علی اکبر(عَلَيهِ السَّلام) در کنار مرقد مطهّر حضرت اباعبدالله الحسين(عَلَيهِ السَّلام) و نيز شهدای کربلا در پايين پای حضرت اباعبدالله الحسین(عَلَيهِ السَّلام) بيانگر اين حقيقت است که انسان در ساية ولايتمداری و دفاع از مقام ولايت و امامت در دنيا به چنان جايگاهی میرسد که بعد از وفات و شهادت نيز در کنار امامش قرار میگيرد و همگان همراه با زيارت امام حسين(عَلَيهِ السَّلام)، جناب علی اکبر(عَلَيهِ السَّلام) و شهدای کربلا را نيز زيارت مینمايند. از اينرو روشن میشود که امروز هم اگر ما از لحاظ اعتقاد و ايمان و عمل، همراه امام حسين(عَلَيهِ السَّلام) باشيم، فيوضات آن بزرگوار به ما هم افاضه خواهد شد.
در بينالحرمين که مابين حرم مطهّر حضرت امام حسين(عَلَيهِ السَّلام) و حرم مطهّر حضرت عبّاس(عَلَيهِ السَّلام) است و نيز در بارگاه منوّر حضرت ابوالفضل العبّاس(عَلَيهِ السَّلام) که بابالحوائج هستند و مقام مَنيع در پيشگاه الهی دارند، به يادتان بودم.
در زيارت تلّ زينبيّه که يادآور رشادتها و فداکاریهای حضرت زينب کبری(سَلامُاللهِعَلَيها) است و نيز در خيمهگاه حضرت اباعبدالله الحسين(عَلَيهِ السَّلام) که يـادآور مناجات و راز و نيازهای آن بزرگوار و اهلبيت(عَلَيهِم السَّلام) و اصحاب باوفايشان با پروردگار متعال در شب مقدّس عاشوراست، همة شما را ياد کرده و دعا نمودم.
بعد از سه روز توقّف در کربلای معلّی، به کاظمين مشرّف شديم که بارگاه امام هفتم و نهم، پدر بزرگوار و فرزند بزرگوار حضرت امام رضا(عَلَيهِ السَّلام) هستند و دو قبر مطهّر در يک ضريح مقدّس قرار دارند و گنبدهايشان نيز در کنار هم هستند. در بيانی نورانی از حضرت امام رضا(عَلَيهِ السَّلام) آمده است: «مَنْ زارَ قَبْرَ اَبی بِبَغْدادَ كَمَنْ زارَ قَبْرَ رَسُولِ اللهِ(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) وَ قَبْرَ اَميرِ الْمُؤْمِنينَ(عَلَيهِ السَّلام)»[16] هر كس مرقد پدرم را در بغداد زيارت كند، چنان است كه مرقد رسول خدا(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) و مرقد اميرالمؤمنين(عَلَيهِ السَّلام) را زيارت كرده باشد. زيارت امام جواد(عَلَيهِ السَّلام) نيز همانند ساير پيشوايان معصوم، دارای پاداش مضاعف است، چنانچه در روايتی آمده است: «فردی از امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) سئوال کرد: ثواب زيارت هر کدام از شما امامان چقدر است؟ حضرت در جواب فرمودند: همانند زيارت پيامبر خدا(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه)»[17].
حضرت امام موسی کاظم(عَلَيهِ السَّلام)، بابالحوائج هستند و حضرت امام جواد(عَلَيهِ السَّلام)، جوانترين امام میباشند و در بارگاه منوّر آن بزرگواران نيز شما جوانان عزيز را نه تنها فراموش نکردم، بلکه با سلام شما وارد شدم. امّا متـأسّفانه به زيـارت سامرّا موفّق نشديم که آن هم از جمله مصاديق مظلوميّت ائمّة اطهار(عَلَيهِم السَّلام) است که انشاءالله تعالی با ظهور آخرين حجّت الهی، طبق آية شريفة «اُدْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنينَ»[18] به زيارت حرمين شريفين با امنيّت وارد خواهيم شد.
«بارالها! به روان مقدس حضرت محمد و آل محمد(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) درود فرسـت و در امـر ظهـور و فرج مـولا و مقتـدایمـان حضـرت ولیّعصر(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) تعجیل بفرما. خداوندا! توفيق زيارت حقيقی و عارفاً بحقّه آن بزرگواران به همة آرزومندان عنايت بفرما و زيارت تمام زائرين را به عظمت آن بزرگواران قبول بفرما. پروردگارا! توفيق بيداری از خواب گران غفلت به همة ما مرحمت بفرما. پروردگارا! توفيق توبة حقيقی از تمام خطاها و قصورها و معاصی و گناهان به همة ما عنايت بفرما. خداوندا! توفيق بهرهمندی از فيوضات و برکات ايّام و ليالی مبارک ماه شريف شعبان و آمادگی برای ضيافت ماه مبارک رمضان به همة ما عنايت بفرما. پروردگارا! همة ما را آشنا و عامل به وظايفمان بفرما. خداوندا! همة ما را از شرّ نفس و شيطان و سقوط در ورطة هلاکت معنوی، مصون و محفوظ بفرما. پروردگارا! همة ما را از شيعيان و پيروان حقيقی و واقعی حضرات اهل بيت عصمت و طهارت(عَلَيهِمُ السَّلام) مقرر بفرما و از شفاعت کبرای آن بزرگواران بهرهمند بفرما. به بیماران مؤمنین شفای عاجل عنایت بفرما. اموات محترم غریق رحمت بفرما. به مسلمانان ستمدیده علیالخصوص مردم مظلوم فلسطین، عراق و سوریه و يمن نجات کرامت بفرما».
«بِالنَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرينَ صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ»
1- سلام بر تو ای ولیّ خداوند، شهادت میدهم همانا تو، تويی اوّلين مظلوم و اوّلين کسی که غصب کرده شد حقّش (کامل الزّيارات، ص41).
2- حمد باد آن خدايی را که هدايت کرد ما را به اين (راه) و نبوديم ما تا هدايت شويم اگر اينکه هدايت نمیکرد ما را خداوند (مبارکه اعراف/43).
3- من و علی دو پدر اين امّت هستیم (بيان نورانی رسول خدا(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه)؛ بحارالانوار، ج23، ص259).
4- و نيست توفيق من مگر از خداوند (مبارکه هود(عَلَيهِ السَّلام)/88).
5- اين از فضل پروردگار من است (مبارکه نمل/40).
6- آشکار شوند سريرهها (مبارکه طارق/9).
*رسول اکرم(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) خطاب به اصحاب فرمودند: «اِرْتَعُوا فی رِياضِ الْجَنَّةِ» در باغهای بهشت گشت و گذار کنید، اصحاب سئوال کردند: «يا رَسُولَ اللهِ وَ ما رِياضُ الْجَنَّةِ»، ای رسول خدا، باغهای بهشت چیست؟ فرمودند: «مَجالِسُ الذِّكْر» مجالس ذکر و ياد خداوند (عدةالداعی و نجاحالسّاعی، ص253).
7- بحارالانوار، ج57، ص302
8- مفاتيحالجنان، در فضيلت زيارت اميرالمؤمنين(عَلَيهِ السَّلام)
9- سلام ... بر دو قبر (همجوارت)، حضرات آدم و نوح(عَلَيهِم االسَّلام) (مفاتيحالجنان، زيارت اميرالمؤمنين علی(عَلَيهِ السَّلام) و حضرت زهرا(سَلامُاللهِعَلَيها) در روز يکشنبه).
10- قسم به پروردگار کعبه که رستگار شدم (مصباح الشّريعه، ص558).
11- محتشم کاشانی
12- ثواب الاعمال، ص319
13- کامل الزيارات، ص135
14- بيان نورانی امامباقر يا امامصادق(عَلَيهِم االسَّلام)؛ زندگانی چهارده معصوم(عَلَيهِم السَّلام)، ص314
15- راضی هستم به قضای تو و تسليم هستم برای امر تو و نيست معبودی غير از تو ای فريادرسِ فريادکنندگان (مقتلالحسين، مقرم، ص367).
16- جامعالاخبار، ص28
17- فروع کافی، ج4، ص579، حديث1
18- داخل شويد آن را با سلامتی درحالی که ايمنان هستيد (مبارکه حجر/46).