مطلب ديگر اينکه، ماه ذيقعدةالحرام ماه حج است و به قول استاد جوادی آملی، در ضيافت اوّل، ضيافت دوّم را درخواست میکنيم «اَللّهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ فی عامی هذا وَ فی کُلِّ عامٍ»[1]. ماه مبارک رمضان ضيافت الهی است و حج، ميهمانی ديگر پروردگار میباشد و انسان در ضيافت اوّل، ضيافت دوّم را درخواست میکند و لازمة شرکت در ضيافت الهی و سفر به سرزمين مقدّس وحی و ديار دوست، تلاش در زمينة تهذيب و تزکيه و پاکسازی نفس میباشد و بـا توجّه به اينکه در سِير الی الله، بُعد منزل و مسافت مطرح نيست، «بُعد منزل نبُود در سفر روحانی»، لذا برای اينکه بتوان حجاج محترم را در اين سفر نورانی همراهی کرد و به آن بهره مندیهای عالية معنوی نائل شد، لازم است که از امروز در زمينة پاکسازی نفس و طهارت روح دست به کار شويم. بزرگان، بعد از ماه مبارک رمضان، برای ماه مبارک سال آينده و شب های مقدّس قدر آماده سازی می کردند و به تهذيب و تزکيه می پرداختند ولذا وقتی می خواهيم به سفر نورانی حج از راه دور مشرّف شويم، لازم است که در اين مدّت باقیمانده، به اوضاع نفسانی رسيدگی نمائيم و خود را لايق دوست سازيم. نفس انسان رها کردنی نيست، چراکه اگر غير از اين بود، حضرت پيامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) نمی فرمودند: «اَعْدٰى عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتی بَيْنَ جَنْبَيْك»[2] دشمنترينِ دشمنان تو، نفسی است که بين دو پهلويت قرار دارد.
«نفس اژدرهاست، او کی مُرده است
از غـم بـی آلتی افسـرده اسـت»[3]
حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «اِجْعَلْ نَفْسَكَ عَدُوّاً تُجاهِدُه»[4] نفس امّارهات را برای خودت دشمنی قرار بده که دائم با او مجاهده می نمايی.
1- خدای من، روزی فرما برای من حج بيت الله الحرام را در اين سـال و در هر سـال (مفاتيح الجنان، اعمال مشترکه ماه مبارک رمضان).
2- بحارالانوار، ج67، ص64
3- مثنوی معنوی، دفتر سوّم
4- تحف العقول، ص304