ده روز پایانیِ ماه مبارک رمضان دورۀ تکمیلی و بهترین فرصت برای کسانی است که در روزهای آغازین ماه مبارک کوتاهی کرده و نتوانسته اند خود را با آبِ توبه شستشو دهند. در عظمت این ده روز، همین بس که حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) دهۀ آخر ماه مبارك رمضان، رختخواب خود را جمع مىكردند و كمر همّت براى عبادت محكم مىبستند»[1]. اگر انسان بداند که در شبهای این دهه چه عظمتی نهفته است، این زمانِ کوتاهِ افطار تا سحر را در خواب به سر نمی برد و به تهجّد و شب زنده داری می پردازد؛ البته به شرطی که به استراحت و آسایش اعضای خانواده لطمه ای وارد نشود و با رضایت آنان صورت گیرد.
علاوه بر عظمت خاص دهۀ آخر ماه مبارک رمضان، چند مناسبتِ بابرکت هم داخل در این ده روز وجود دارد. فردا شب آخرین شب جمعۀ ماه مبارک رمضان است که شب بسيار بافضيلتی است. دوّمین مناسبتِ اين دهه، شب بیست و هفتم این ماه است که شب قدر دیگری است. در این شبِ باعظمت غسل کرده و همراه و هم زبان با وجود مقدّس امام سجاد(عَلَيهِ السَّلام) به درگاه حق سبحان چنین بنالیم که: «اَللّهُمَّ ارْزُقْنِی التَّجافِیَ عَنْ دارِ الْغُرُورِ وَ الْاِنابَةَ اِلى دارِ الْخُلُودِ وَ الْاِسْتِعْدادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْتِ»[2]. آری حضرت امام سجاد(عَلَيهِ السَّلام) با آن مقام و رتبۀ معنوی، از اولِ شب تا پایان آن، غیر از امور ضروری، مرتّب این جمله را تکرار می فرمودند. ما نيز به درگاه الهی چنین استغاثه کنيم که خدایا مرا به جایی برسان که بدانم این دنیا برای من کم است و ظرفیّت وجودی مرا ندارد. خدایا کمکم کن تا عبد دنیا نباشم و دریابم که تو، مرا بخاطر دنیا خلق نکردی، بلکه دنیا را برای من خادم قرار دادی، پروردگارا مرا چنان بزرگ کن که در شأن خود ندانم که با این دنیای پست و دَنی معامله کنم و خود را فراتر و بزرگتر از دنیا بدانم. خدایا به من بفهمان که دنیا و مافیها، اعمّ از علم و مقام و قدرت و ثروت و... را وسیله ای قرار داده ای تا من آنها را برای قرب تو و رسیدن به تو استخدام کنم «وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهار»[3]، «وَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْاَرْض»[4]. پروردگارا کمک کن تا فریفته و عبد و عبید دنیا نباشم و آنقدر فراتر روم که یقین کنم برای دنیا خلق نشده ام، بلکه برای آخرت خلق شده ام «عَبْدی خَلَقْتُ الْاَشْياءَ لِاَجْلِكَ وَ خَلَقْتُكَ لِاَجْلی»[5]. پروردگارا بر من تفهیم نما که دنیا ظرفیّتِ پاداش دهیِ مرا ندارد و یاریم فرما تا از این دنیا دل بِکَنَم و به تو بپیوندم. الهی یاورم باش تا نگاه من دنیایی نباشد، بلکه نگاه آخرتی داشته باشم. نگاه آخرتی و معرفتی داشتن از همه زیباست، لیکن از جوان زیباتر است و آن، زمانی میسور است که جوان روحاً توسط توبه و پرهیز از معصیت و تقوا و عبودیّت و بندگی بزرگ و اکبر شود. خداوند اکبر است، حضرات انبیاء و اوصیاء(عَلَيهِم السَّلام) اکبر هستند و انسان هم می تواند با تلبّس به اوصاف الهی اکبر شود و وقتی اکبر شد، همه چیز اعم از دنیا و مافیها، زرق و برق زندگی دنیوی و مصائب و مشکلات آن، همه اصغر می شوند، ولذا از همۀ آنها در جهت رسیدن به معبود محبوب بهره برداری می نماید.
همچنین شب آخر ماه مبارک رمضان از عظمت خاصی برخوردار است و بنده نوازی دیگری است و چنین پیام می دهد که ای بنده، اگر تا شب آخر هم نتوانستی خود را مورد آمرزش قرار دهی و میهمانِ میزبان کریم شوی، در این شب آخر، خود را مورد عفو و آمرزش قرار ده و در جرگۀ میهمانان الهی قرار گیر.
بالأخره شب مقدّس عیدفطر که «لیلة الجوایز» است، میهمان نوازی دیگر پروردگار است. خداوند متعال بعد از آن همه کرامتی که به بندگانش فرموده، در شب عیدفطر، جوایز خاصی نیز به ایشان عنايت می فرمايد. حقیقتاً اگر انسان، برای چنین خداوندی عبد نشود، برای چه کسی عبد گردد؟
«گر یک قدم از کوی طلب سوی من آیی
ما صد قـدم از راه کرم پیـش تـو آییم»
بنابراین در این چند روزِ باقی مانده، با تحوّل حقیقی و توبه و اصلاح عمل، از کرامت میزبان کریم بهره ها ببریم، چراکه این یک ماه، برای این است که یازده ماهِ باقی مانده را روشنایی بخشد و نور دهد. «در پایان خداوند را بسیار سپاس می گوییم که امسال نیز توفیقِ روزه داری در ماه مبارک رمضان و برگزاری جلسات قرآن را به همۀ ما عنایت فرمود و از درگاه کرامتش عاجزانه مسئلت داریم که خدمات و زحمات و نماز و روزه های ما را نه در حد بندگی ما، بلکه در شأن خدایی خویش بپذیرد و همۀ ما را تا ماه مبارک رمضان سال آینده مورد عفو و آمرزش قرار دهد و توفیقات بالغه اش را شامل حالمان فرماید».
«بارالهـا! بـه روان مقدّس حضـرت محمّـد و آل محمّـد(صَلَّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ) درود فـرسـت و در امـر ظـهـور و فـرج مـولا و مقتـدایـمـان حضـرت ولیّعصر(عجِّلاللهُتعالیفَرَجَهُالشَّريف) تعجیل بفرما. پروردگارا! توفيق بيداری از خواب گران غفلت و توبۀ حقيقی از تمام خطاها و قصورها و معاصی به همۀ ما مرحمت بفرمـا. خداوندا! همۀ ما را از شرّ نفس و شيطان و سقوط در ورطۀ هلاکت معنوی، مصون و محفوظ بفرما و توفيق هجرت معنوی و باطنی به همۀ ما عنايت بفرما. پروردگارا! همۀ ما را از شيعيان و پيروان حقيقی حضرات اهل بيت عصمت و طهارت(عَلَيهِمُالسَّلام) مقرّر بفرما و از شفاعت کبرای آن بزرگواران بهرهمند بفرما. به بیماران مؤمنین شفای عاجل عنایت بفرما. اموات محترم غریق رحمت بفرمـا. به مسلمانان ستمدیده علیالخصوص مردم مظلوم فلسطین، عراق، سوریه و يمن نجات کرامت بفرما».
«بِالنَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرينَ صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ»
[1]- كان رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) يطوى فراشه و يشدّ مئزره فی العشر الاواخر من شهر رمضان (سنن النّبى(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) با ترجمه، ج1، ص296).
[2]- پروردگارا روزی ده مرا کناره گيری و دل کندن از خانۀ فريب (دنيا) و بازگشت به سوی خانۀ جاويدان (آخرت) و آمادگی برای مردن قبل از رسيدن مرگ را (مفاتيح الجنان، دعای امام سجّاد(عَلَيهِ السَّلام) در شب بيست و هفتم ماه مبارک رمضان).
[3]- و مسخّر نمود برای شما شب و روز را (مبارکه ابراهيم(عَلَيهِ السَّلام)/33).
[4]- و مسخّر نمود برای شما آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است (مبارکه جاثيه/13).
[5]- بنده ام، خلق نمودم اشياء را بخاطر تو و خلق نمودم تو را برای خودم (الجواهر السنيّه، کليّات حديث قدسی، ص710).