خدای سبحان که بهشت برین را برای صاحبان اعمال صالح وعده فرموده، درواقع پذیرایی خداوند متعال از مؤمنینی است که در دنیا رضایت خدای سبحان را تحصیل کردند. خداوند متعال می خواهد با صد رحمت از مؤمنینِ محبوب و صاحبان حُسن فعلی و حُسن فاعلی پذیرایی کند. حضرت پيامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) فرمودند: «خداوند روزى كه آسمانها و زمين را آفريد، صد رحمت بيافريد كه هر يك از آنها ميان زمين و آسمان را پُر می كند و يكى را در زمين قرار داد كه به وسيلۀ آن، مادر به فرزند مهربان است و پرندگان و غيرپرندگان با يكديگر اُنس می گيرند و نود و نه رحمت را نگه داشته و همين كه روز قيامت شود، اين يك رحمت را نيز بر آن بیفزايد»[1]. ملاحظه می شود که یک چنین نعمت و موهبت و سعادت جاویدانی در انتظار میهمانان خداوند قرار دارد. دنیا محدود و زوال پذیر است و هر نعمتی که در دنیا وجود دارد، محکوم به زوال و فناست «كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ»[2]. جهان آخرت، جهان باقی و نامحدود است و نعمتهایش هم نامحدود می باشد. لذّت های دنیوی نیز محدود است، حتی به فرمودۀ بزرگان، در دنیا لذّت به معنای حقیقی وجود ندارد و تنها رفع رنج و اَلَم است، به عنوان نمونه: وقتی انسان گرسنه می شود، با خوردن غذا، رنج گرسنگی از او زایل می شود و آن رفعِ اَلَم است. وقتی نیاز به خواب دارد و بی خواب است، می خوابد و با آن نیازش برطرف می شود و تمام لذّت های دنیا از این قبیل است، یعنی رفع نیاز و رنج و اَلَم می باشد. اما لذّت در جهان آخرت یک اصل است. علّامه طباطبایی(رَحمَةُ اللهِ عَلَيه) در بخش روایی تفسیر المیزان، مطلبی در مورد نعمت های بهشتی ذکر کرده اند که قـابل توجه است و آن اینکـه: «در تفسير عيـاشی از علی بن الحسين(عَلَيهِ السَّلام) روايت شده که فرمودند: وقتی اهل بهشت وارد بهشت شده و ولیّ خدا، به جنّات و قصرهای خود درمی آيد و هر مؤمنی بر اريکۀ تخت خود تکيه زند، خدمت گذارانش به دورش حلقه می زنند و شاخسارهای پُرميوه، خود را به طرفش خم می کند و در پيرامونش چشمه سارها جوشيدن می گيرد و از چشم اندازش، نهرها به جريان می افتد، و برايش بساط ها گسترده می گردد و پشتی ها برايش می گذارند و هرچه را که بخواهد و اشتها کند، قبل از آنکه به زبان آورد، خدايش برايش حاضر می سازد و برايش حورالعين از جنان بيرون می آيند و بندگان خدا آنچه را که خدا بخواهد در اين حالت و در اين تنعّم به سر می برند، تا آنکه پروردگار جبّار، برای آنان تجلّی نموده، می فرمايد: ای اوليای من و اهل طاعت من و ای ساکنان بهشتِ من که در جوار من منزل گرفته ايد، ميل داريد به شما از کرامتی بالاتر از آنچه داريد خبر دهم؟ عرض می کنند: پروردگارا، آن چيست که از اين بهشت که هرچه بخواهيم، در آن می يابيم، بهتر و بالاتر است؟ ... خدای تعالی فرمايد: رضايت من از شما است، دوستی من نسبت به شما است، که از آن لذّت ها که در آنيد، بهتر است. به عرض می رسانند: آری پروردگار ما، رضايت تو از ما و محبّت تو به ما بهتر و گواراتر است. آنگاه علی بن الحسين(عَلَيهِ السَّلام) اين آيه را تلاوت فرمودند: «وَعَدَ اللهُ الْمُؤْمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهارُ خالِدينَ فيها وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً فی جَنّـاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللهِ اَكْبَرُ ذلِكَ هُـوَ الْفَـوْزُ الْعَظيـمُ»[3]»[4]. صد و بیست و چهار هزار پیامبر آمدند و گفتند: دنيا اندک است، همانطور که خداوند متعال در قرآن کريم می فرمايد: «فَما مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا فِی الْآخِرَةِ اِلاّ قَليلٌ»[5]، دنیـا بـا تمام عظمت و بی نهایت هایش، قلیل و اندک است؛ اما رضایت الهی نه تنها کبیر، بلکه اکبر است. حال، حقیقتاً روشن می شود که چرا حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) فرمودند: افرادی که دنیا را به عقبی و نعمت های ممرّ را به سرای باعظمت ترجیح دهند، دیوانه هستند «اِنَّمَا الْمَجْنُونُ مَنْ آثَرَ الدُّنْيا عَلَى الْآخِرَة»[6]. خوشا به حال افرادی که گرفتار وساوس شیطان و تزئین دنیا نشدند و فریفتۀ دنیای آفل نگشتند و نمرۀ بالاتر از حدّ به آن ندادند و سختی هایش را به جان خریدند و شیطان نتوانست بر آنها مسلّط شود و همراه با حضرت ابراهیم(عَلَيهِ السَّلام) ندای «لا اُحِبُّ الْآفِلينَ»[7] سر دادند. آری، آنان آنچه را که فانی و زوال پذیر است، دوست ندارند «هرچه نپاید، دلبستگی را نشاید»[8].
[1]- اِنَّ اللَّهَ خَلَقَ يَوْمَ خَلَقَ السَّمواتِ وَ الْاَرْضَ مِائَةَ رَحْمَةٍ كُلُّ رَحمةٍ طِباقُ ما بَيْنَ السَّماءِ وَ الْاَرْضَ فَجَعَلَ مِنْها فِی الْاَرْضِ رَحْمَةً فَبِها تَعْطِفُ الْوالِدَةُ عَلى وَلَدِها وَ الْوَحْشُ وَ الطَّيْرُ بَعْضُها عَلى بَعْضٍ وَ اَخَّرَ تِسْعاً وَ تِسْعينَ فَاِذا كانَ يَوْمَ الْقِيامَةِ اَكْمَلَها بِهذِهِ الرَّحْمَةِ (نهج الفصاحه، حديث781).
[2]- هرچه بر آن است، فانی شونده است (مبارکه الرّحمن/26).
[3]- وعده نمود خداوند مردان مؤمن و زنان مؤمن را باغ هايی از بهشت که جاری است از زير آن نهرها، هميشگی هستند در آن، و مسکن های پاکيزه ای در بهشت های جاويدان و رضايت از (جانب) خداوند بزرگتر است، اين، آن است رستگاری بزرگ (مبارکه توبه/72).
[4]- خلاصه ای از مطالب تفسير الميزان، ج10، صفحات 252 و 253
[5]- پس نيست مايۀ بهره مندی زندگانی دنيا در (برابر) آخرت مگر اندک (مبارکه توبه/38).
[6]- همانا ديوانه کسی است که ترجيح دهد دنيا را بر آخرت (بحارالانوار، ج1، ص131).
[7]- دوست ندارم غروب کنندگان را (مبارکه انعام/76).
[8]- ديباچه گلستان سعدی(رَحمَةُ اللهِ عَلَيه)