ماه مبارک ربیع الاوّل که زیباترینِ ماه هاست، چهار برکت عظیم را در خود جای داده است که عبارتند از:
1- زیباترین ولادت ها که ولادت وجود مقدّس حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) است که در هفدهم ماه ربیع الاوّل می باشد.
2- زیباترینِ ولایت ها که ولایت و امامت حضرت سیّدالوصیّین، مولی الموحّدین، اميرالمؤمنين علی(عَلَيهِ السَّلام) و حضرت خاتم الوصیّین امـام زمـان(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) است. بـا شهـادت حضرت پیـامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) در بيست و هشتم صفر، وجود مقدّس مولی الموحّدین، امیرالمؤمنین علی(عَلَيهِ السَّلام) به مقام و منصب والای ولایت و امامت منصوب شدند و اوّلین ماه ولایتشان، ماه ربیع الاوّل بوده است. همچنین روز هشتم ماه ربیع الاوّل که سالروز شهادت امام حسن عسکری(عَلَيهِ السَّلام) است، آغـاز امـامت و ولـایت حضـرت امـام زمان(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) می باشد و روز نهم ربیع الاوّل که آغازین روزِ امامت حضرت امام زمان(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) می باشد، از طرف آن بزرگواران عید نامیده شده است. این روز، روزِ تبریک گفتن به مسلمانان و شیعیان است و غسل و روزۀ آن دارای فضیلت و اجر بسیاری می باشد.
بنابراین ماه ربیع الاوّل، ماه ولایت و امامت حضرت سیدالوصیّین و حضرت خاتم الوصیّین است.
3- زیباترین هجرت ها کـه هجرت مبـارک حضرت پیـامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) می باشد، در ماه ربیع الاوّل اتّفاق افتاده است. طلیعۀ ماه ربیع الاوّل، هجرت رسول گرامی اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) است. اوّلین هجرت زیبا، هجرت بناست که توسّط رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) انجام یافت و دوّمین هجرت زیبا، هجرت بقاست که توسّط حضرت اباعبدالله الحسین(عَلَيهِ السَّلام) انجام یافت. این دو هجرت، جهان را تکان دادند. هجرت رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) آنچنان دارای عظمت است که اگر آن روز برای حفظ و بقای اسلام صورت نمی گرفت، امروز آثاری از اسلام نبود و به همین علّت هیچ کدام از وقایع دینی در تاریخ اسلام مبدأ قرار داده نشده، مگر هجرت رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) که عالی ترین هجرت است. به دنبال آن، اگر هجرت امام حسین(عَلَيهِ السَّلام) نيز صورت نمی گرفت، دین بقاء نمی یافت.
همچنین یکی از بزرگترین افتخارات حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام)، واقعۀ «لیلة المبیت» است. لیله المبیت همان شبِ هجرت حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) است که وجود مقدّس امام علی(عَلَيهِ السَّلام) موظّف می شوند برای نجات جانِ رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) در بستر ایشان قرار بگیرند و این، در حالی بود که چهل مردِ مسلّح از چهل قبیله، برای کشتن رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) بر بـالین آن حضرت حاضر می شدند و حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) هم هرگز نمی دانستند که کشته نخواهند شد، ولی آرام و مطمئن در بستر رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) قرار گرفتند و آن شب را به صبح رسانیدند. این شب آنچنان عظمت داشت که آیۀ شریفۀ دويست و هفت مبارکۀ بقره نازل شد «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ يَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ وَ اللهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ»[1]. در آن شب، حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) با خداوند معامله کردند و به راستی چه زیبا معامله ای نمودند. از آن طرف هم رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) همان شب در غار ثور قرار داشتند، درحالی که عدّ ه ای از دشمنان برای دستگیری ایشان در بیرون غار قرار گرفته بودند، لکن آن بزرگوار کاملاً آرام بودند «اَلا بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»[2] و این آرامش و اطمینان در وجود تمام انسان های کامل در اوج مرتبه قرار دارد. حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) و حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) در شب هجرت، و یا حضرت امام حسین(عَلَيهِ السَّلام) در حادثۀ کربلا، بعد از آن همه شهید دادن، کاملاً آرام و مطمئن بودند. خداوند تبارک و تعالی علّت این آرامش را در آیۀ هجرت از لسان رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) بیان فرموده است، آنجا که رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) در درون غار به همراه خود فرمودند: «لا تَحْزَنْ اِنَّ اللهَ مَعَنا»[3] محزون نباش همانا خداوند با ماست. آری اگر حقیقتاً انسان بداند که خداوند همواره با اوست «هُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ ما كُنْتُم»[4]، و یقین کند عالم محضر خداست، و تمام اعمالی را که انجام می دهد، در حضور پروردگار است، اولاً دست از پا خطا نمی کند، ثانیاً هیچ وقت احساس تنهایی نمی کند و در تنهاترین زمان نیز، خداوند را در کنار خود احساس خواهد کرد و به همین علّت آن بزرگواران در سخت ترین شرایط هم، آرام بوده اند. یک دانشمند خارجی می گوید: «ممکن است جایی را پیدا کنیم که خالی از سکنه باشد، ولی جایی را پیدا نخواهيم کرد که خالی از خداوند باشد».
مطلبی که در مورد هجرت لازم به ذکر می باشد، این است که: هجرت فقط اختصاص به هجرت مکانی و دینی ندارد که آن شب رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) انجام دادند. یعنی هجرت تنها به آن صورت نیست که چون آن زمان حضرت و شاگردان ایشان در شهر یا مملکتی امکان فعالیّت دینی و حفظ دین را نداشتند، به جای امن بروند و اسلام را زنده نگه دارند. البته این هجرت عظیم بسیار ارزشمند است، لکن منحصر در آن نیست. پرواضح است که از فضیلت هجرت همگان میتوانند بهره مند گردند، چنانچه رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) فرموده اند: «اَلْهِجْرَةُ هِجْرَتانِ اِحْداهُما اَنْ تَهْجُرَ السَّیِّئاتِ وَ الْاُخْری اَنْ تُهاجِرَ اِلَی اللهِ تَعالی وَ رَسُولِهِ وَ لا تَنْقَطِعُ الْهِجْرَةُ ما تُقُبِّلَتِ التَّوْبَةُ»[5] هجرت دو گونه است: یکی از آنها اینکه از بدیها دوری کنی و دیگری آن است که به سوی خداوند متعال و رسولش هجرت کنی و تا زمانی که توبه پذیرفته می شود، هجرت قطع نمی شود. پس چنین نیست که اگر ما هجرت مکانی نداشتیم، از اجر و پاداش مهاجران فی سبیل الله بی بهره بوده باشیم. وجود مقدّس پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) از ترک گناهان به عنوان «اشرف الهجرة» یاد می کنند «اَشْرَفُ الْهِجْرَةِ اَنْ تَهْجُرَ السَّیِّئاتِ»[6]. یعنی اگر انسان در همین شهر و دیار و خانۀ خود با یک برّرسی و بازرسی در پروندۀ اعمال خود، از گناهان و معاصی و خلاف ها و تبهکاری های خود توبه کند و آنها را جبران نماید و با تحوّل باطنی، از معاصی به طاعات هجرت کند، نه تنها از اجر و فضیلت هجرت محروم نخواهد بود، بلکه عالی ترین و مقبول ترینِ هجرت ها را داشته است. اگر جهاد ظاهری، در میدان جنگ صورت می گیرد و عظمت دارد، جهاد باطنی که جهاد با نفس است، دروناً صورت می گیرد و عظمتش مافوق آن است. آری بالاترین مجاهدت، ترک معاصی و گناهان است که انسان را حقیقتاً در کنـار مهاجران فی سبیل الله منظور می دارد.
4- زیباترین وصلت ها که وصلت مبارک وجود مقدّس پیامبر اعظم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) با حضرت خدیجۀ کبری(سَلامُ اللهِ عَلَيها) است، در دهم ماه ربیع الاوّل اتّفاق افتاده است که از برکات این ماه است. اگر خداوند تبارک و تعالی در قرآن کريم فرمود: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی رَسُولِ اللهِ اُسْوَةٌ حَسَنَة»[7]، یکی از همین الگوگیری ها، در مورد ازدواج سادۀ حضرت رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) با حضرت خدیجه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) است. همچنین ازدواج دختر بزرگوار ایشان، حضرت فاطمۀ زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) با حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) است که با آن سادگی و صفا و صمیمیّت و زیبایی برگزار شد و این در حالی است که این دو ازدواج مبارک با آن همه سادگیشان، از موفّق ترین ازدواج ها، و هر دو زوج، خوشبخت ترینِ زوج ها بوده اند، فلذا تا قیام قیامت به عنوان الگو برای ازدواج جوانان زنده و جاویدان می باشند. آری، زیبایی در سادگی و بی آلایشی است و مهم ترینِ ازدواج ها، ساده ترین آنهاست، همانطور که حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) فرمودند: «خَيْرُ النِّكاحِ اَيْسَرُهُ»[8]، ولذا آن همه تشریفات و تکلّفات و مخارج زاید و به زحمت افتادن های بی جا، جز غضب و خشم خدای سبحان در دنیا و عقبی، سود دیگری ندارد.
بزرگترین درد جامعۀ کنونی، بی رغبت شدنِ جوانان به ازدواج است که علّت عمدۀ آن خرج و مخارج بالای ازدواج هاست. ازدواج در زمان کنونی در اثر سخت گیری ها و تشریفات و تجمّلات به یک معضل تبدیل شده و آثـار سوء آن، جـامعه را در معرض خطر قرار می دهد و موجب رواج فساد و بی عفّتی در جامعه می شود و این امر، حقیقتاً برای یک کشور اسلامی فاجعه است. حال، پدران و مادران، و بطور کلّی کسانی که موجبات تأخیر ازدواج را که سنّت حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) است*، فراهم می آورند، مسئولیّت سنگینی در پیشگاه پروردگار متعال و محبوبانش دارند.
«بارالهـا! بـه روان مقدّس حضـرت محمّـد و آل محمّـد(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) درود فرسـت و در امر ظهـور و فـرج مـولا و مقتـدایـمـان حضرت ولیّ عصر(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) تعجیل بفرما. پروردگارا! توفيق بيداری از خواب گران غفلت و توبۀ حقيقی از تمام خطاها و قصورها و معاصی به همۀ ما مرحمت بفرمـا. خداوندا! همۀ ما را از شرّ نفس و شيطان و سقوط در ورطۀ هلاکت معنوی، مصون و محفوظ بفرما و توفيق هجرت معنوی و باطنی به همۀ ما عنايت بفرما. پروردگارا! همۀ ما را از شيعيان و پيروان حقيقی حضرات اهل بيت عصمت و طهارت(عَلَيهِمُالسَّلام) مقرّر بفرما و از شفاعت کبرای آن بزرگواران بهره مند بفرما. به بیماران مؤمنین شفای عاجل عنایت بفرما. اموات محترم غریق رحمت بفرما. به مسلمانان ستمدیده علی الخصوص مردم مظلوم فلسطین، عراق، سوریه و يمن نجات کرامت بفرما».
«بِالنَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرينَ صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ»
[1]- و از مردمان کسی است که معامله می کند نفس خويش را برای طلب رضای خداوند و خداوند مهربان است به بندگان (مبارکة بقره/207).
[2]- آگاه باشید با یاد خداوند آرام می گیرند دلها (مبارکة رعد/28).
[3]- مبارکه توبه/40
[4]- او با شماست هرجا که باشید (مبارکة حدید/4).
[5]- محمدی ری شهری، منتخب میزان الحکمه، قم، دارالحدیث، 1422، ص521، روایت 6338؛ میزان الحکمه، ج 13، ص 6602
[6]- شريف ترينِ هجرت ها، اين است که از گناهان هجرت کنی (محمدی ری شهری، منتخب میزان الحکمه، قم، دارالحدیث، 1422، ص521).
[7]- البتّه به تحقيق در زندگی رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) برای شما الگوی نیکویی قرار داده شده است (مبارکه احزاب/21).
[8]- بهترينِ ازدواج ها آسان ترينِ آنهاست (نهج الفصاحه، حديث1507).
* «اَلنِّكاحُ سُنَّتی فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتی فَلَيْسَ مِنّی» ازدواج سنّت من است، پس کسی کـه اِعراض کند از سنّت من، پس او از من نيست (بيـان نـورانی حضـرت پيـامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه)؛ جامع الاخبار، ص101).