اثر سوّم اطاعت و تسلیم در برابر پروردگار، اجر لدنّی خداوند میباشد. وقتی انسان معاملهای انجام میدهد و به نفع کسی دیگر، کار خیری انجام میدهد، در برابر سودی که به دیگری میرساند، اجر و مزدی دریـافت مینمـايد، ولیکن وقتی بـا خداوند معامله میکند، تمام سود را یکجا تصاحب میکند و تمام خیر دنیا و آخرت، از آنِ بندة مطیع و تسلیم است «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنـا عَذابَ النّـارِ»[1] و کیست که از خداوند به وعدههایش وفادارتر باشد «وَ مَنْ اَوْفى بِعَهْدِهِ مِنَ الله»[2]، «وَ مَنْ اَصْدَقُ مِنَ اللهِ قيلاً»[3]. اگر خداوند متعال، بندگانش را به انجام تکالیف موظف فرموده است، خود از آن اعمال خیر ذرهّای سود نمیبرد و تمام اجر و پاداش و نفع و سود آن برای صاحب عمل است.
اجر و پاداش خداوند برای بندگان به دو صورت است: مستقیم و غیر مستقیم. اجرهای غیرمستقیم همان پاداشهايی است که قرآن کریم مکرّر آن را وعده میدهد که فرشتگان با مؤمنان همراه هستند و آنان را بطور غیر مستقیم در کارها یاری میکنند. امّا اجر مستقیم آن است که خداوند متعال وعده میفرماید که به عبد مطیع خود، اجر لدنّی میدهد «لَآتَیْناهُمْ مِنْ لَدُنّا اَجْراً عَظیماً». پاداش کسانی که همة اوامر الهی را اطاعت میکنند، اجر لدنّی است که راسخون در علم نیز در دعایشان به درگاه الهی آن را درخواست میکنند «رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنا وَ هَبْ لَنا مِن لَّدُنْكَ رَحْمَةً اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهّابُ»[4]. اجر لدنّی یعنی اجری خاص کـه از نـاحیة خداوند میباشد، این اجر عظیم، از جنس ملکوت است و قـابل توصیف نمیبـاشد و خیـر کثیر مستقیم از سوی پروردگـار و تحفة ربّـانیّه و هدیـة الهیّه بـه صاحبـان تقوا و اعمـال صالحـات و از آن بندگانی است که در راه دین و توحید استقامت میورزند و در برابر گناهان و معاصی و ناملایمات نمیلرزند و نمیلغزند. علم الهی و توفیق عمل خیر، نمونههـایی از اجر لدُنّی است و خداوند این اجر لدنّی را پاداش کسانی قرار میدهد که از مدار خودشان خارج نشوند «اِنَّ اللهََ لا يَظْلِمُ مِثْقالَ ذَرَّةٍ وَ اِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضاعِفْها وَ يُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ اَجْراً عَظيماً»[5]. حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) میفرمایند: «لَيْسَ شَیْءٌ اَفْضَلَ مِنَ الْمَعْرُوفِ اِلّا ثَوابُهُ وَ الْمَعْرُوفُ هَدِيَّةٌ مِنَ اللهِ اِلى عَبْدِه»[6]. آری حقیقتاً اینکه انسان موفق به کار خیر شود و بتواند گره از کار دیگری بگشاید و توفیق اعمال صالحات را بیابد و در مسیر رضایت الهی گام بردارد، توفیق عظیم و هديهای از سوی خدای تبارک و تعالی و اجر لدنّی است. یکی دیگر از نمونههای اجر لدنّی، اولاد صالح میباشد که حضرت زکریّا(عَلَيهِ السَّلام) آن را از خداوند درخواست نمودند: «هُنا لِكَ دَعا زَكَرِيّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَبْ لی مِن لَّدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً اِنَّكَ سَميعُ الدُّعَاء»[7].
1- پروردگار ما بده برای ما در دنيا نيکی و در آخرت نيکی و نگه دار ما را از عذاب آتش (مبارکة بقره/201).
2- مبارکه توبه/111
3- و کيست راستگوتر از خداوند از لحاظ گفتار (مبارکه نساء/122).
4- پروردگارا قلبهای ما را از هدايت برنگردان بعد از اينکه هدايت کردی ما را و از نـاحیه خودت رحمتی بـه سوی ما عطا فرما، همانـا تو توئی بسيـار بخشنده (مبارکة آلعمران/8).
5- همانا خداوند ظلم نمیکند به اندازة وزن ذرّهای و اگر باشد عمل خيری، چند برابر میکند آن را و میدهد از ناحية خودش به او اجر عظيمی (مبارکة نساء/40).
6- هيچ چيز بهتر از معروف نيست مگر ثوابش، معروف و نيكوكارى هديهاي است كه خداوند به بندهاش ميدهد (بحارالانوار، ج75، ص246).
7- اينجا خواند حضرت زکريّا پروردگارش را، گفت: پروردگار من ببخش برای من از جانب خودت فرزند پاکيزهای همانا تو شنوای دعا هستی (مبارکة آلعمران/38).