خداوند متعال همة موجودات را برای انسان خلق فرموده و همه را خادم انسان و ابزار رسیدن به هدف نهایی قرار داده است. اگر انسان غیر از آن هدفی که خدای سبحان برای او مقرّر فرموده، به دنبال هدف دیگری باشد، ضرر کرده است.
پس هدف از خلقت انسان، قرب الهی است و به این سبب خدای سبحان، بندگانش را دعوت به عبودیّت و بندگی میفرماید «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْاِنْسَ اِلاّ لِيَعْبُدُون»[1]. انسان در سایة عبادت، به قرب الهی میرسد، لکن با توجه به اینکه بدون الگو نمیتواند در این مسیر حرکت کند، لذا خدای سبحان انسانهای کامل را به عنوان الگو برای انسان معرفی فرموده است «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی رَسُولِ اللهِ اُسْوَةٌ حَسَنَة»[2] و اگر انسان نسبت به الگوهای دینِ خود معرفت پیدا کند و آنان را بشناسد و ویژگی ایشان را بداند، آنان را در برابر خود الگو قرار میدهد و پرواضح است که مهمترین ویژگی ایشان، عمل به قرآن کریم است، همان طور که در مورد حضرت پیـامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) آمده است: «كـانَ خُلُـقُهُ الْقُـرْآن»[3]. آن بزرگـوار و آلطاهرینشان ارسال شدهاند تا خداوند را به انسان معرفی کنند و او را به توحید دعوت نمايند و معرفت آن بزرگواران، مَعرِفَةُالله است. ارزش هر انسانی، به میزان هدف و الگوهایی است که برای خود انتخاب میکند و با توجه به اینکه هدف هر انسانی، محبوب اوست، لذا برای اینکه انسان بداند ارزش و منزلت او در پیشگاه الهی چقدر است، توجه کند که محبوبش چیست؟ اگر اهداف ظاهری، هدف نهایی برای انسان باشد، اگر هدف انسان، مسائلی مانند مال و مقام و علم و مدرک و ... باشد، ضرر کرده است. انسان خلق شده تا به قرب الهی برسد و کمتر از آن در شأن او نمیباشد. راه اصلی برای رسیدن به قرب، تبعیّت و پیروی از حضرات معصومین(عَلَيهِم السَّلام) است و چنانچه این راه را در پيش گرفت، به مقصد میرسد، همانطور که خدای سبحان خطاب به حضرت پیامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) فرمود: «عَلِیٌّ هُوَ الصِّراطُ الْمُسْتَقيم»[4]. شاهراه توحید، ولایت است. با ولایت، انسان بـه توحید میرسد و هدف خود را مییـابد. حضرت پیـامبر اکرم(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) و اهلبیت(عَلَيهِم السَّلام) ارسال شدهاند تا انسان را به توحید برسانند و اگر انسان به معرفت آنها برسد، درواقع به خداوند رسیده است. حضرات ائمّة اطهار(عَلَيهِم السَّلام) آیت اکبر خداوند هستند، همانطور که حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «ما لِلّهِ آيَةٌ اَكْبَرُ مِنّی»[5] و اگر کسی بخواهد بـه مَعرِفَةُ الله برسد، تنها راه، امـامت و معرفت امام(عَلَيهِ السَّلام) است و جز این راه، مسیری وجود ندارد، چراکه این، مسیری است که خداوند آن را برای انسان گشوده و راه و سبیل خود قرار داده است: «اَطيعُوا اللهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الْاَمْرِ مِنْكُمْ»[6].
حضرت پیامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) و ائمّة هدی(عَلَيهِم السَّلام) بابالله و باب توحید هستند. حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «نَحْنُ الْبُيُوتُ الَّتی اَمَرَ اللهُ بِها اَنْ تُؤْتٰى مِنْ اَبْوابِها نَحْنُ بابُ اللهِ وَ بُيُوتُهُ الَّتی يُؤْتٰى مِنْهُ فَمَنْ تابَعَنا وَ اَقَرَّ بِوَلايَتِنا فَقَدْ اَتَى الْبُيُوتَ مِنْ اَبْوابِها»[7] ما خانههای خداوند هستیم که خداوند امر فرموده از درهای آنها وارد شوید، مائیم درِ خداوند و خانههای او که وارد میشوند از آن، پس کسی که تبعيّت کند از ما و اقرار کند به ولایت ما، پس به تحقیق وارد شده به خانهها از درهای آنها.
1- و خلق نکردم جن و انس را مگر برای اینکه عبادت کنند مرا (مبارکه ذاريات/56).
2- البتّه به تحقيق هست برای شما در رسول خدا(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ‌الِه) الگوی نيکويی (مبارکه احزاب/21).
3- فضائلالخمسة من الصحاحالسّتة، ج1، ص123
4- علی(عَلَيهِ السَّلام)، اوست راه راست (الکافی، ج1، ص417).
5- نيست برای خداوند نشانهای بزرگتر از من (بحارالانوار، ج23، ص206).
6- اطاعت کنيد خداوند را و اطاعت کنيد رسول را و صاحبان امر از شما را (مبارکه نساء/59).
7- بحارالانوار، ج24، ص248