ولادت باسعادت رسول مکرّم خداوند(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه)، «سَیِّدُ الْاَوَّلینَ وَ الْآخِرین»[1] و «سَیِّدُ الْاَنْبِیاءِ وَ الْمُرْسَلین»[2]، زیباترین و محبوبترین هدیۀ خدای سبحان بر بندگان، تبريک و تهنيت عرض می شود. قسمت اعظم مشکلات انسان، از نـاحیۀ فاصله گرفتن از تعالیم اهل بیت(عَلَيهمِ السَّلام) است. در جلسۀ سابق از اوصاف مبارک و فضایل حضرت پيامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) مطالبی استفاده گردید و حال مطالبی دیگر از محضر مبارک حضرات معصومین(عَلَيهمِ السَّلام)، استفاده می کنیم.
در احاديث آمده است: «کانَ مِنْ خُلْقِهِ اَنْ یبْدَاَ مَنْ لَقِیَهُ بِالسَّلامِ»[3]، ابتدا به سلام بودن، خُلق حضرت پیامبراسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) بوده است. «کان» معنای استمرار دارد، یعنی سلام دادن شیوۀ آن بزرگوار بوده است. آن حضرت بـا هر مسلمانی کـه ملاقات می فرمودند، سلام می دادند و با ملاقات کنندگان دست می دادند «اِذا لَقِیَ مُسْلِماً بَدَاَ بِالْمُصافَحَه»[4].
مطلب قابل توجّه اينکه: در اهميّت خانواده در شرع مبين اسلام، وجود مقدّس حضرت رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) می فرمايند: «هرگاه بنده به چهرة همسرش، و همسرش به چهرة او بنگرد، خداوند به آن دو، با نگاه مهرآميز می نگرد و هرگاه دست یکدیگر را بگيرند، گناهان آن دو، از لای انگشتانشان فرو می ريزد»[5]. در دین مبین اسلام بر محبّت و احترام در خانواده و تکریم شخصیت همسر، توصیه و تأکید فراوانی شده است.
در عظمت اخلاق حسنه و صبر آن بزرگوار در روايتی آمده است: «روزی يک عربِ باديه نشين، سراغ پيامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) آمد و در برخورد، به شدّت ردای آن بزرگوار را کشيد، تا آنجا که حاشية ردا، بر گردنِ رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) خط انداخت و اثر گذاشت، آنگاه به آن پيامبر رئوف خطاب کرد که: يا محمّد! از آن اموال خدا که در اختيار توست، دستور بده که به من بدهند! حضرت به او توجّهی کرد، لبخندی زد و دستور داد که چيزی به او بدهند»[6].
همچنین آمده است که: «گاهی فرزندانِ خردسال را به حضور پیامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) می آوردند تا به عنوان تبرّک و برکت يافتن، برای او از خداوند خير و نيکی بخواهد يـا نـامگذاری کنـد، رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) بخاطر دلجويیِ بستگانِ آن فرزند، او را می گرفت و در دامن خويش می نهاد، گاهی اتّفاق می افتاد که کودک در همانجا ادرار می کـرد، بعضی ها کـه حضـور داشتند، بـر سر فرزنـد داد می کشيدند و حضرت آنها را نهی می کرد، آنگاه دعا يا نامگذاری را بـه پـايـان می برد و اينگـونه خويشـاوندانِ آن نوزاد را خرسند می ساخت تا نپندارند که پيامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه)، از آن پيش آمد ناراحت و آزرده شده است، چون بيرون می رفتند، حضرت برخاسته، لباسش را آب می کشید و پاک می کرد»[7].
به همین ترتیب، گاهی بعضی افراد به مسجد می‌آمدند، پاهای خودشان را دراز می‌كردند و به پیامبر می‌گفتند: ناخنهای ما را بگیر! پیامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) نيز با بردباریِ تمام، این جسارت و بی‌ادبی را تحمل می‌كردند.
همچنين آمده است: «عذرخواهیِ کسی را که از ايشان معذرت می طلبید، قبول می فرمودند»[8]، «در غير اوقاتى كه قرآن بر او نازل مي شد، و يا موعظه مي كرد، تبسّمش بيشتر از مردم بود و گاهى كـه خنـده مي كرد، بدون قهقهه بود»[9]. آن بزرگوار به اصحاب خود می فرمودند: «هيچ كس از اصحاب من براى من سخنچينى نكند و چيزى را كه پشت سرم شنيده، به من نرساند، كه من دوست دارم با دلى صاف و سينهاى سـالم بـا شمـا ملاقات نمايم»[10]. «رفتـار ملايم و ملاطفت آميز بـا کودکـان و خردسالان، از عادت های رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) بوده است»[11]. با تهی دستان و برده ها می نشستند و در زمین غذا می خوردند، چون می دانستند بنده هستند «يَاْكُلُ اَكْلَ الْعَبْدِ وَ يَجْلِسُ جُلُوسَ الْعَبْدِ وَ يَعْلَمُ اَنَّهُ عَبْد»[12]. «در جلسات، وقتی وارد می شد، هرجا که جا بود، می نشست، به ديگران هم، چنين توصيه می فرمود، به همه يکسان نگاه می کرد تا کسی احساس تبعيض در نگاه و توجّه به مخاطب نکند»[13]. آن بزرگوار به اصحاب می فرمودند: وقتی بزرگِ قومی نزد شما آمد، شما هم او را محترم شمارید «اِذا اَتاكُمْ كَريمُ قَوْمٍ فَاَكْرِمُوه»[14]. از خداوند متعال درخواست می کنیم به احترام حضرت پیامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) آن توفیقی را عنایت بفرماید که بتوانیم این اوصاف را در وجودمان پیاده کنیم و از آن بزرگوار تأسّی عملی نمائیم.
در خاتمه، مطالب را بـا بیـانی نـورانی از حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) پایان می دهیم. آن بزرگوار فرمودند: «اَ لا اُخْبِرُكُمْ بِخَيْرِ خَلائِقِ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ الْعَفْوِ عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَ اَنْ تَصِلَ مَنْ قَطَعَكَ وَ الْاِحْسانِ اِلى مَنْ اَساءَ اِلَيْكَ وَ اِعْطاءِ مَنْ حَرَمَك»[15] آیا می خواهید شما را به بهترین مخلوقات دنيا و آخرت خبر دهم؟ هرگاه كسى به شما ظلم كرد، از او درگذريد، كسى كه رفت و آمد با شما را قطع كرد، شما با او رفت و آمد كنيد، كسى که به شما بدی كرد، شما به او نيكى كنيد و كسى که شما را محروم كرد، شما به او احسان نمائيد.
«بارالها! به روان مقدس حضرت محمد و آل محمد(صَلَّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ) درود فرسـت و در امـر ظهـور و فرج مـولا و مقتـدایمـان حضـرت ولیّعصر(عجِّلاللهُتعالیفَرَجَهُالشَّريف) تعجیل بفرما. پروردگارا! توفيق بيداری از خواب گران غفلت و توبة حقيقی از تمام خطاها و قصورها و معاصی به همة ما مرحمت بفرمـا. خداوندا! همة ما را از شرّ نفس و شيطان و سقوط در ورطة هلاکت معنوی، مصون و محفوظ بفرما. پروردگارا! همة ما را از شيعيان و پيروان حقيقی حضرات اهل بيت عصمت و طهارت(عَلَيهِمُالسَّلام) مقرر بفرما و از شفاعت کبرای آن بزرگواران بهرهمند بفرما. به بیماران مؤمنین شفای عاجل عنایت بفرما. اموات محترم غریق رحمت بفرما. به مسلمانان ستمدیده علیالخصوص مردم مظلوم فلسطین، عراق و سوریه و يمن نجات کرامت بفرما».
«بِالنَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرينَ
صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ»
[1]- آقای اوّلين و آخرين (مفاتيح الجنان، فرازی از زيارت حضرت رسول(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) از بعيد).
[2]-آقای پيامبران و فرستادگان(مفاتيح الجنان، فرازی از زيارت حضرت رسول(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) از بعيد).
[3]- مهجة البيضاء، ج4، ص130
[4]- سنن النّبی، علامه طباطبايی، ص62
[5]- کنزالعمال، ج16، ص276، حديث44437
[6]- مکارم الاخلاق، ص17
[7]- مکارم الاخلاق، ص25
[8]- يقبل معذرة المعتذر اليه (سنن النّبی، ج1، ص75).
[9]- كان اكثر النّاس تبسّما ما لم ينزل عليه قرآن و لم تجر عظة و ربّما ضحك من غير قهقهة (سنن النّبی، ج1، ص75).
[10]- لا يُبْلِغُنی اَحَدٌ مِنْكُمْ عَنْ اَصْحابی شَيْئاً فَاِنّی اُحِبُّ اَنْ اَخْرُجَ اِلَيْكُمْ وَ اَنَا سَليمُ الصَّدْر (مکارم الاخلاق، ص17).
[11]- مهجة البيضاء، ج4، ص130
[12]- مانند بنده غذا مي خورد و همانند بنده مىنشست و مي دانست كه بنده است (بحارالانوار، ج63، ص419).
[13]- مکارم الاخلاق، ص14
[14]- مکارم الاخلاق، ص24
[15]- بحارالانوار، ج66، ص397