خدای تبارک و تعالی در آية شريفة مورد بحث، سه مسئلة مهم را متذکر میشود که قسمتی از بخش اول در جلسات سابق استفاده شد که در مورد اعطاء روزیها و تقسيم رزقها و توزيع مواهب و نعمتهاست که همه عادلانه و حکيمانه میباشد و وظيفة بندگان در برابر توزيع عادلانة روزیها، تسليم و رضا و مراقبت از قلب و حفظ آن از وساوس شيطانی است. هرچه از طرف پروردگار است، عادلانه و حکيمانه میباشد و جز امتحان و آزمايش نيست ولذا شايسته است که انسان از خدای سبحان، درخواست روسفيدی از آزمايشات را نمايد و با تسليم و رضا باعث افزايش روزی خود شود. مال و ثروت، نعمتی نيست که انسان به آن حسد و حسرت ورزد. اگر مال و ثروت ارزشمند بود، خداوند متعال آن را در اختيار انبياء و اوصياء خود قرار میداد که محبوبان درگاهش هستند، درحاليکه تمام حضرات انبياء(عَلَيهِم السَّلام) جز حضرت سليمان و داود(عَلَيهِم االسَّلام) بخصوص حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) در فقر به سر میبردند و آنان نيز از راه زره بافی و زنبيل بافی ارتزاق می نمودند.
پس به جای حسرت و حسد و آرزو، شايسته است که انسان به تحصيل کمالات و سرمايه های معنوی بپردازد که در دنيا و عقبی به کار آيد.
بخش دوّم آية شريفة مورد بحث، در بيان مستقل بودن زن و مرد در کسب کرده هايشان میباشد «لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّسٰاءِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ». در جلسات سابق استفاده شد که در زمان جاهليّت و قبل از طلوع اسلام، زن از محرومترين اقشار جامعه بود، و حق ارثبَری نداشت و مهريّه که حقّ مسلّم اوست، غصب میشد که خدای سبحان به مردان متجاوز به حقوق زنان و همسران هشدار فرمود. و در آية شريفة مورد بحث، بـاز خدای سبحان بـه حقّ مسلّم مردان و زنـان اشـاره میفرمايد. زن در داشتن مقام انسانی، هيچ تفاوتی با مرد ندارد «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ اَوْ اُنْثىٰ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً»[1]. راه تحصيل کمال و رسيدن به حيات طيّبه، به روی زن و مرد، بطور يکسان باز است و ابزار آن، ايمان و تقوا و عمل صالح میباشد. بر اساس آية شريفة مذکور و آية شريفة «اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ اَتْقاكُم»[2]، هر کدام از زن و مرد که ايمان و تقوای بالاتری داشته باشند، از کرامتِ بیشتری برخوردار هستند. به عبارت ديگر معيارِ سنجش انسانيّت و شرافت، تقوا است. تفاوت زن و مرد در امور اجرايی است، نـه امور انسانی و هر کدام وظيفه ای جداگانه بر عهده دارند و نوع وظيفة هر کدام، متفاوت است. با طلوع اسلام، زندگی زن وارد مرحلة نوينی شد. احترامی را که دين مبين اسلام به زن قائل است، هيچ مکتبی قائل نيست و خداوند متعال در آية شريفة مورد بحث در دفاع و حمايت از حقوق زنان میفرمايد: «لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اکتَسَبُوا وَ لِلنِّسٰاءِ نَصیبٌ مِمَّا اکتَسَبنَ». نصيب يعنی بهره؛ نصيب در امور مادّی و معنوی بـه کـار میرود ولی اکتسـاب، کسب اختياری و غيراختياری را شامل میشود. هر کدام از زن و مرد، چه مال و ثروت و اموال ظاهری کسب کنند و چه کمـالات معنوی تحصيل نمايند، در کسب کردة خود استقلال دارند. حال، وقتی راهِ کسب و تحصيلِ مقامات دنيوی و اُخروی بر روی همگان بطور یکسان باز است، شايسته است که انسان به جای حسرت و حسد بردن به امکانات ديگران و چشم دوختن به آنها، در تحصيل کمالات و ثروت تقوا بکوشد تا شرافت افزايد و مقام الهی فراهم کند. با توجّه به آية شريفة «وَ اَنْ لَيْسَ لِلْاِنْسانِ اِلاّ ما سَعىٰ»[3]، انسان به خواست الهی با تلاش جسمانی و نفسانی میتواند به موجوديّتِ مادّی و معنوی خود بيفزايد.
1- هر کسی که انجام دهد عمل صالح از مردی يا زنی، درحالیکه او مومن باشد، پس البته البته زنده میکنيم او را به حيات پاکيزه (مبارکه نحل/97).
2- همانا گرامیترين شما نزد خداوند، باتقواترين شماست (مبارکه حجرات/13).
3- و اينکه نيست برای انسان مگر آنچه که تلاش کند (مبارکه نجم/39).