همانطور که در بخش اول استفاده شد، خداوند تبارک و تعالی در آیۀ اول مبارکۀ مائده فرمود: انعام از چهارپایان برای شما حلال است جز آن استثنائاتی که بعداً برایتان تلاوت خواهد شد «اُحِلَّتْ لَكُمْ بَهيمَةُ الْاَنْعامِ اِلاّ ما يُتْلى عَلَيْكُمْ»[1]. و حال در آیۀ شریفۀ مورد بحث، پس از تحریم گوشت میته(مردار) و خون و گوشت خوک و هر آنچه کـه ذبح غیرشرعی شده باشد، بـه بیـان آن استثنائات پنج گـانه می پردازد که آن را در آیۀ نخست وعده داده بود «وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَ الْمَوْقُوذَةُ وَ الْمُتَرَدِّيَةُ وَ النَّطيحَةُ وَ ما اَكَلَ السَّبُعُ». میته به آنچه که بطور طبیعی بمیرد، گفته می شود و این پنج گروه همه از مصادیق میته می باشند. یعنی حیواناتی که به واسطۀ خفه شدن یا چوب زدن و یا از بلندی افتادن و یا به واسطۀ شاخ زدن به هم بمیرند و نیز نیم خوردۀ درندگان، از مصادیق میته می باشند و خوردن آنها حرام است.
حال در ادامه می فرماید: این استثنائات تحت پاره ای از شرایط پاکیزه شده و قابل خوردن می شوند «اِلاّ ما ذَكَّيْتُمْ». به این معنا که اگر حیوانی در اثر شرایط پنج گانۀ ذکر شده، میته گردد خوردن آن حرام است. امّا چنان که نیمه جانی از آن حیوان باقی بماند و انسان قبل از اینکه آن حیوان بمیرد، آن را ذبح شرعی نماید، آن موقع این پنج گروهِ حرام اعلام شده، حلال می گردد و گوشت آنها با ذبح شرعی قابل خوردن میشود و استفاده و اَکْلْ آن مانعی ندارد، که اینها چنانچه قبل از تذکيه بميرند، از مصادیق میته هستند.
لازم به ذکر است: گوشت میته به علت داشتن میکروب های خطرناک و آلوده بودن آن، موجب آسیب های جسمی و روحی بسیاری شده، ولذا خداوند از خوردن آن نهی می فرماید.
برخی از مفسّران عظام در مورد گوشت میته مطلب قابل توجهی فرمودند و آن اینکه: گوشت میته طبق فرمودۀ خدای سبحان تحت شرایطی مباح و مجاز و حلال می گردد، هرچند که حرام است، لکن گوشت میته ای وجود دارد که هرگز مباح و حلال نمی شود و آن عبارت از مسئلۀ غیبت است که همانند خوردن گوشت برادر مرده می باشد، آنجا که خداوند متعال می فرماید: «اَ يُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَاْكُلَ لَحْمَ اَخيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ»[2] آیا دوست دارد احدی از شما اینکه بخورد گوشت بردار مردۀ خویش را، پس البته از آن کراهت دارید.
حال خداوند تبـارک و تعـالی در ادامۀ آیـۀ شریـفۀ مورد بحث می فرماید: «حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ... ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَ اَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْاَزْلامِ ذلِكُمْ فِسْقٌ...» حرام است بر شما خوردن حیوانی که برای بتهای خود ذبح می کنید و آنچه کـه بـا تیرهای قرعه آن را تقسیم می کنید. عرب جاهلی سنگهـای مقدّسی داشتند کـه جزء مراسم بت پرستی آنهـا بود و چهارپایان را برای این سنگهای مقدّس ذبح می کردند «وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ». همچنین یکی از دیگر رسوم جاهلیّت این بود که شتر را قربانی می کردند و بعد بواسطۀ تیرهای مخصوص قمـار و قرعه کشی و بخت آزمـایی، آن را تقسیم بندی می کردند. آیۀ شریفه پس از شمارش ده مورد از حرامها، قسمت یـازدهم از حـرام هـا را بـه نـام «وَ اَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْاَزْلامِ» مطرح می فرماید و این کار را فسق و نافرمانی می شمارد «ذلِكُمْ فِسْقٌ». قمار، حرام بالذّات است و چون این مورد هم با قمار تقسیم می شود، لذا حرام ذاتی و تذکیه ناپذیر است. بنابراین انصاب و ازلام و گوشت خوک و میته از محرّمات ذاتی و تذکیه ناپذیر است و امکان پاکیزگی بر آنها نیست و تنها پنج گروه از زیرمجموعۀ میته، تحت شرایطی با ذبح شرعی پاک و قابل خوردن می گردند.