در جلسات سابق استفاده شد که سورة مبارکة نساء سورة خانواده است و از آنجائیکه نزدیکترین افراد خانواده، بالاترین حق را بر ذمّة انسان دارند، لذا امکان ظلم در خانواده نیز بیشتر است و حق خانواده و زنان و کودکان و کنیزان و یتیمان جز با سلاح تقوا، رعایت نمیشود و به همین علت خداوند تبارک و تعالی سورة مبارکة نساء را با تقوا شروع میفرماید: «یا اَیُّهَا النّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ»[1] و پُرواضح است تنها عامل رعایت عدالت و احکام و قوانین الهی در خانواده و عمل به توصیه های مؤکّد و پی درپی قرآن کریم، تقوا میباشد.
مطلبی که توجّه به آن حائز اهميّت میباشد، این است که: رعایت حقوق یاد شده از سوی پروردگار، در واقع رعایت حق خداوند است، چراکه هر آنچه را که خداوند امر به آن فرموده، حق خداوند است. پس رعایت قوانین الهی، رعایت کردن حق خداوند و برعکس عدم رعایت حقوق و قوانین الهی، زیر پاگذاشتن حق خداست «وَ ما قَدَرُوا اللهَ حَقَّ قَدْرِهِ»[2]. به فرمودة مفسّران عظام، آنان که فرمان «اَطیعُوا اللهَ وَ اَطیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الْاَمْرِ مِنْکُمْ»[3] خداوند را با «سَمِعْنا وَ اَطَعْنا»[4] پاسخ دادند و هر آنچه را که خداوند و رسولش امر فرمودند، با سمع دل شنیدند و با جان و دل پذیرفتند، بـه حیات طیّبه راه یافته و به طاهر محض تقرّب مییابند، چراکه هر اطاعتی، درجهای بـه درجات طهارت روحی آنان می افزاید.
وقتی خداوند طاهر مطلق است و بندگانش را به طهارت دعوت فرموده است، راه طهارت و پاکی را هم برای بندگانش گشوده و رسیدن بـه آن را میسور آنان قرار داده است. در رکوع و سجود و تسبیحات نمازهای یومیّه، بارها، «سُبْحانَ الله» را تکرار میکنیم و به این ترتیب در واقع خدای تبارک و تعالی، راه تقرّب و نزدیکی را به بندگانش می آموزد که سبحان شدن است. آری، برای رسیدن به سبحان باید سبحان شد، برای رسیدن به طاهر باید پاک و طاهر گشت و خداوند متعال به همین منظور، ابزاری مقرّر فرموده که همان واجبات و فرایض میباشند.
1- ای مردم، تقوا پيشه کنيد پروردگارتان را (مبارکه نساء/1).
2- و نشناختند خداوند را آنچنانکه حق شناختن اوست (مبارکه انعام/91).
3- اطاعت کنيد خداوند را و اطاعت کنيد رسول را و صاحبان امر از شما را (مبارکه نساء/59).
4- شنيديم و اطاعت کرديم (مبارکه بقره/285).