اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيطانِ الرَّجيمِ * بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ
«يٰا اَيُهَّا الرَّسُولُ بَلِّغْ مٰا اُنْزِلَ اِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ اِنْ لَّمْ تَفْعَلْ فَمٰا بَلَّغْتَ رِسٰالَتَهُ وَ اللهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النّاسِ اِنَّ اللهَ لٰايِهْدي الْقَوْمَ الكٰافِرينَ»[1]
«... اَلْيَوْمَ اَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْاِسْلٰامَ ديناً....»[2].
خداوند تبارک و تعالی جهان را هدفمند آفريد و بر اساس حکمتش، خلقت هيچ موجودی بدون حکمت و عبث و بيهوده نيست «وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْاَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما باطِلا»[3]، پُرواضح است که خلقت انسان به عنوان مخلوق برتر* و عالی، دارای هدف عظيم خواهد بود. آری، هدف از خلقت انسان، قرب الي‌الله و رسیدن به كمال مطلق است و انسان به اين جهان آمده تا براي اين امر عظيم تربيت گردد ولذا خداي سبحان از سويي كمال‌خواهي و عشق به كمال مطلق را بالقوّه در وجود انسان قرار داده و از سوي ديگر الگوهاي كامل را ارسال فرموده تا انسان در مسير كمال حركت كند و به رشد و تکاملِ شايسته نائل آيد.
تربيت اصيل و واقعي، تربيت ديني است و موثّرترين شیوه در تربيت دینی، تربيت الگويي مي‌بـاشد و این امر عظیم و خطیر بدون الگو امکانپذیر نیست ولذا الگوپذیری و اُسوهطلبی و محبّت به الگو و اُسوة مطلق را از نيازهای فطری و تمایلات عالی انسانی قرار داد و آنگاه چون تعیین اُسوه و الگوی مطلق در توان انسان محدود نمیباشد، خدای منان خود، الگوی مطلق را که میتواند سعادت جاویدان انسان را تأمين و تضمین نماید، تعیین و معرفی فرمود: «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»[4]. آری، آن خداوندی که خلقت از اوست، تعيين الگو هم از آنِ او و بر عهدة خود اوست و در اينجا اوّلاً ضرورت الگو معلوم میگردد و ثانياً ضرورت الگوی کامل و معصوم، و آن را جز ذات احديّت نمیتواند معرّفی و تعيين نمايد که همان وجود مقدّس حضرت پيامبر اکرم(صَلَّی‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَ‌الِٰهِ) و آل طاهرين ايشان، حضرات ائمّة معصومين(عَلَيْهِمُالسَّلام) میباشند. ولذا نیاز انسان به الگوهای کامل و مطلق همانند نیاز او به آب است، یعنی همانگونه که حیات ظاهری انسان و بقای او منوط به آب است، حیات معنوی و باطنی او نیز منوط به وجود مبارک نبی(صَلَّی‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَ‌الِٰهِ) و امام(عَلَيْهِ‌السَّلام) است که آب حقیقی و ماء معین میباشند. لازم به ذکر است که بر اساس نور واحده بودن چهارده معصوم(عَلَيْهِمُالسَّلام) «کُلُّهُم نُورٌ واحِدٌ»[5]، صفت مبارک اُسوة حسنه در حضرت پیامبراسلام(صَلَّی‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَ‌الِٰهِ) نیز مانند سایر اوصاف کمالیّه در تمام حضرات ائمّة هُدیٰ(عَلَيْهِمُالسَّلام) ساری و جاری است.
1- اي رسول ابلاغ كن آنچه را كه نازل كرده شد بسوي تو از طرف پروردگارت و اگر انجام ندهي، پس ابلاغ نكردي رسالت او را و خداوند حفظ مي‌كند تو را از مردمان، همانا خداوند هدايت نمي‌كند گروه كافران را (مبارکه مائده/67).
2- ... امروز كامل كردم براي شما دين شما را و تمام كردم بر شما نعمتم را و راضي شدم براي شما اسلام را بعنوان دين (مبارکه مائده/3).
3- و خلق نکرديم آسمان و زمين و آنچه بين آن دو قرار دارد را باطل (مبارکه ص/27).
* البتّه منظور از مخلوق برتر، بالقوّه میباشد نه بالفعل و لازم است که انسان با تلاش، استعدادها و ودايع درونی را به فعليّت برساند و شکوفا نمايد آنگاه عنوان مخلوق برتر در مورد او محقّق شود.
4- البته به تحقیق هست برای شما در رسول خدا اسوة حسنه (مبارکه احزاب/21).
5- همه ایشان نور واحده هستند (معانیالاخبار، ص398).