«اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذی خَلَقَ»[1] به فرمودۀ استاد جوادی آملی، بعثت هر پیامبری در حدّ رسالت آن پیامبر بوده است، یعنی عظمت بعثت هر پیامبری در حدّ آن پیامبر بوده، لکن آنجا که به مبعث رسول مکرّم اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) میرسد، با توجه به اینکه آن حضرت اشرف خلائق و خاتم انبیاء(عَلَيهِم السَّلام) و گل سرسبد آفرینش و بهترین خلق خداوند، خلیفة الله، حبیب الله و رحمت الله هستند، لذا مبعثشان بالاترین بعثت میباشد. تمام حضرات انبیاء(عَلَيهِم السَّلام) رحمة الله بودند، ولی حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ)، «رَحْمَةً لِلْعالَمينَ»[2] هستند. حال پُرواضح است بعثت «رَحْمَةً لِلْعالَمينَ» چه عظمتی دارد که «اُمُّ الاَعیاد» است و تمام اعیاد، بعد از عید مبعث، عید شدند.
شب مبعث، شب تاج گذاری حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) توسط خدای سبحان و شب تجلّی اعظم الهی است، همانطور که می خوانيم: «اَللَّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ بِالتَّجَلِّی الْاَعْظَمِ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ»[3]. هر مخلوقی بیانگر این حقيقت است که من تصادفی به دنیا نیامده ام و خالق و صانعی دارم، پدیده ای هستم که پدیدآورنده دارم. هر مخلوقی در حدّ خودش تجلّی خدای سبحان است و به وجود پروردگار متعال دلالت دارد و نشانی از خالق میباشد، لکن آنجا که به انسان کامل میرسد، تجلّی اعظم پروردگار میباشد. با توجه به اینکه وجود مقدّس حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ)، اسم اعظم پروردگار هستند، لذا مبعث آن حضرت هم تجلّی اعظم خواهد بود.
خدای سبحان در خلقت هیچ یک از مخلوقات اعم از آسمانها و زمین و عالم مُلک و ملکوت، کلمۀ «مَنّ» نفرمود، امّا در مورد بعثت حضرت رسول مکرّم اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) میفرماید: «لَقَدْ مَنَّ اللهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ اِذْ بَعَثَ فيـهِمْ رَسُولاً مِنْ اَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْـهِمْ آيـاتِهِ وَ يُزَكّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتـابَ وَ الْحِكْمَةَ»[4]. وجـود مقـدّس حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و رسالتشان بزرگترین تحفه و هدیۀ خدای سبحان به عالم بشریّت از اوّلین تا آخرین هستند. در شب بعثتِ آن حضرت، در عالم مُلک و ملکوت، جشن و سرور برپاست. انسانهای کامل در عالم ملکوت، شناخته تر از زمین هستند، همانطور که حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «مَجْهُولُونَ فِی الْاَرْضِ مَعْرُوفُونَ فِی السَّماء»[5]. از اینرو در این شب مقدّس که رحمت باران است، اوّلاً: از خداوند متعـال بزرگترین عیـدی در شـأن این تجلّی اعظم را درخواست میکنیم که جز فرج و ظهور آخرین فرزندشان حضرت خاتم الاوصیاء(عَلَيهِ السَّلام) نمیباشد. ثانیاً: از خدای سبحان درخواست کنیم، همانطور که وارد جسم و ظاهر مبعث شدیم، ما را وارد روح و باطن مبعث بفرماید. شب و روز عيد مبعث، شب و روز بیداری و زنده شدن است، چراکه بعثت، هم به زنده شدن و هم به بیداری گفته شده است. شب و روز مبعث، شب و روز زنده شدن و قلب مبعثی یافتن و به حیات طیّبه نائل گشتن و به عبارت کلّیتر و زیباتر، شب و روز نائل شدن به حیات محمّد و آل محمّدی(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و دریافت شناسنامۀ محمّد و آل محمّدی(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) است. شب و روز مبعث، درواقع یکی از بزرگترین جرسهاست «جرس فریاد میدارد که بربندید محملها»[6].
ماه شریف رجب در روزهای پایانی به زیباترین قلۀ خود رسیده است و ما به ضیافت مبعث نائل گشته ایم. ماه شریف رجب، در عین حال که خودش ضیافت الهی می باشد، شب و روز مبعث، ضیافت در ضیافت است و قسمت اعظم آمادگی برای ماه مبارک رمضان در این ایّام کسب و تحصیل میشود.
در شب مقدّس مبعث شایسته است که اوّل به خود خدای سبحان تبریک عرض کنیم «فَتَبارَكَ اللهُ اَحْسَنُ الْخالِقينَ»[7]، آنگاه به حضرت رسول مکرّم اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) و حضرت فاطمه زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) و سایر حضرات معصومین(عَلَيهِم السَّلام) و بالأخص حضرت امام زمان(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) تبریک عرض نمائیم و از آن بزرگواران، قلبی مبعثی به عنوان عیدی درخواست نمائیم. آن بزرگواران حقیقتاً بعد از خدای سبحان و حضرت پیـامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) که حق حیات و انسانيّت بر ذمّۀ ما دارند، بزرگترین حق را بر ذمّۀ ما دارند. اگر انسان حق آن بزرگواران را در حدّ توانش ادا کند، آنان با دستان پر از نورِ ولایت به استقبالش می آیند «از دوست یک اشارت، از ما به سر دویدن»[8].
[1]- بخوان به نام پروردگارت که خلق کرد (مبارکه علق/1).
[2]- رحمتی برای جهانيان (مبارکه انبياء(عَلَيهِم السَّلام)/107).
[3]- خداونـدا همانـا من درخواست می کنـم از تـو تجـلّی اعظم را در اين شب از مـاه معظّم (مفاتيح الجنان، اعمال شب عید مبعث).
[4]- البتّه به تحقيق منّت نهاد خداوند بر مؤمنين زمانی که برانگيخت در ميان ايشان رسولی از خودشان که تلاوت کند بر ايشان آيات او را و پاک کند ايشان را و تعليم دهد ايشان را کتاب و حکمت (مبارکه آل عمران/164).
[5]- مجهولان هستند در زمين، معروفان هستند در آسمان (بحارالانوار، ج57، ص225).
[6]- حافظ(عَلَيهِ الرَّحمَة)
[7]- پس پربرکت است ذات خداوند که بهترينِ آفرينندگان است (مبارکه مؤمنون/14).
[8]- همام تبريزی