اسلام، دين تسليم است و خداوند متعال، حضرات انبياء عظام و اوصيای کرام(عَلَيهِمُ السَّلام) را با صفت تسليم معرّفی فرموده و از ايشان تجليل میفرمايد؛ به عنوان نمونه: در توصيف حضرت ابراهيم خليل(عَلَيهِ السَّلام) میفرمايد: «اِذْ قالَ لَهُ رَبُّهُ اَسْلِمْ قالَ اَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعالَمينَ»[1]. اگر حضرت ابراهيم(عَلَيهِ السَّلام) قهرمان توحيد شدند و خدای سبحان حدود شصت و هفت مرتبه نام آن حضرت را در قرآن کريم ذکر فرمود، به علّت تسليم آن حضرت در پيشگاه الهی است «اِذْ جاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَليم»[2]. تا میرسد به وجود مقدّس حضرت پيامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَالِه) که خداوند متعال در معرّفی ايشان میفرمايد: «اَنَا اَوَّلُ الْمُسْلِمين»[3] من اولينِ تسليمشدگان هستم. يعنی حضرت پيامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَالِه) به مقام رسولالله و نبیالله و حبيبالله بودن نائل نگشتند، مگر اينکه اوّل به مقام تسليم و انقياد محض در برابر خدای سبحان رسيدند.
حال وقتی مقامات عالية حضرت پيامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَالِه) در پرتو انقياد و تسليم محض آن حضرت در پيشگاه الهی است، امّت هم بايد به تبعيّت از ايشان، در برابر اوامر الهی و اهلبيت(عَلَيهِمُ السَّلام) تسليم محض باشند «يُسَلِّمُوا تَسْليما». ولذا خداوند متعال در اينجا وجود اقدس حضرت پيـامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَالِه) را بـه عنوان فردی معرّفی میفرمايد که حکم ايشان در طول حکم خداوند قرار دارد و از آن جدا نيست، ولذا اطاعت آن حضرت و اطاعت اهلبيت(عَلَيهِمُ السَّلام) در رديف اطاعت خداوند فرض و واجب است. حکم رسولخدا(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَالِه) و اهلبيت(عَلَيهِمُ السَّلام) همان حکم خداوند میباشد و حق است و حق به دليل حق بودن لازمالتّبعيّه و واجبالاطاعه میباشد و نشانة مؤمن، حقمحور بودنِ اوست.
با توجّه به آية شريفة مورد بحث، عصمت حضرت پيامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَالِه) و اهلبيت(عَلَيهِمُ السَّلام) روشن میگردد، چراکه اگر آن بزرگواران به مقام عصمت نرسند، اطاعت از ايشان در رديف اطاعت خداوند فرض و واجب نمیگردد و وقتی خداوند اطاعت آنان را واجب فرموده، دليل عصمت آن بزرگواران است.
خداوند متعال در قرآن کريم سوگندهای مختلفی دارد، بمانند سوگند به شمس و قمر و ساير کائنات و ... لکن به فرمودة مفسّران عظام، سوگند به خداوند و ربّ، بالاتر از سوگند به آسمان و زمين و شمس و قمر و ساير آيات الهی است و سوگند به خداوند و ربِّ حضرت ختمی مرتبت نيز برتر از سوگند او به ربّ آسمانها و زمين میباشد، هرچند که ربّ همة موجودات يکی است.
1- زمانی که گفت برای او پروردگارش تسليم شو، گفت: تسليم شدم برای پروردگار جهانيان (مبارکه بقره/131).
2- زمانی که آمد (به سوی) پروردگارش با قلبی سالم (مبارکه صافات/84).
3- مبارکه انعام/163