با توجّه به این که هیچ آیهای از آیات قرآن کریم وجود ندارد که به نحوی از انحاء مربوط به تمام انسانها نباشد، لذا شایسته است که به هنگام تلاوت قرآن کریم، آیات الهی را خطاب به خودمان بدانیم، نه این که قسمتی از آیات را مربوط به یهود و نصاری، قسمتی را مربوط به کفّار و مشرکین یا منافقین دانسته و خود را مستثنی بدانیم. حضرت امـام علی(عَلَيهِ السَّلام) به امـام حسين(عَلَيهِ السَّلام) میفرمایند:
«وَ اِذا مَــرَرْتَ بِــآيَــةٍ مَخْشِــيَّــةٍ
تَصِفُ الْعَذابَ فَقِفْ وَ دَمْعَكَ تَسْكُب»[1]
زمانی که به آیـة خشیت آوری رسیدی کـه عذاب را توصيف میکند، پس بایست درحالی که اشکهایت ریزان است. یعنی تعقّل و تفکّر کن که مبادا من هم در زمرة این گروه و گرفتار همین رذیله باشم و چنین سرانجام شومی شامل حال من نیز گردد. حال گرچه آیة شریفة مورد بحث هم خطاب به یهودِ معاند است، لکن درواقع تمام انسانها را که گرفتار رذیلة حسد و سایر اوصاف زشت و ناپسند میباشند، دربر میگیرد، همانطور که خداوند متعال در مورد دیـگری دربـارة کسانی کـه امـوال خـود را ذخیـره کرده و از پرداخت خمس و زکـات و حقوق واجبـه خودداری میکنـند، میفرماید: «وَ الَّذينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا يُنْفِقُونَها فی سَبيلِ اللهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ اَليمٍ﴿34﴾ يَوْمَ يُحْمٰى عَلَيْها فی نارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوٰى بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما كَنَزْتُمْ لِاَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا ما كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ﴿35﴾»[2] همانـا کسانی که طـلا و نقره را جمع آوری میکنند و انفاق نمیکنند آن را در راه خداوند (از پرداخت حقوق واجبه و خمس و زکات آن شانه خالی میکنند)، آنان را به عذاب دردناک بشارت بده، روزی که همین طلا و نقره ای کنز شده را در آتش داغ میکنند و بر پیشـانی هایشان و بر پهلوهايشان و بر پشتهایشان می چسبانند، (و گفته میشود:) این است آنچه که جمع میکردید برای خودتان، پس بچشید آنچه که جمع میکردید. خداوند متعال، آیة شریفة مذکور را به یهود و نصاری یا مسلمان و غیرمسلمان مختص نکرده، بلکه میفرماید هر کسی که چنین عملی انجام دهد، گرفتار عذاب الهی میشود. خدای سبحان هر آنچه را که به انسان عطا فرموده است، او را با آنها مورد امتحان قرار میدهد.
در پـایان سال و آستـانة سال جدید قرار داریم، خانوادههای پرجمعیّتِ کم درآمد، که برای تهیّه ابتدایی ترین مایحتاج خود قدرت ندارند، وسیلة آزمایش و امتحان ما میباشند، ولذا شایسته است که در مورد این آبرودارانِ ندار، احساس مسئولیّت نماییم. خداوندِ هفتاد مرتبه مهربانتر از پدر و مادر، آیات مربوط به خیر و شرّ، هدایت و ضلالت، حق و باطل و بهشت و دوزخ را برای انسان مطرح فرموده و راه و چاه را مشخص میفرماید تا در روز قیامت عذر و بهانه ای نداشته باشد. حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «وَ اِنَّ الْیَوْمَ عَمَلٌ وَ لا حِسابَ وَ غَداً حِسابٌ وَ لا عَمَلَ»[3].
پس شایسته است که امروز در دنیا تلاش کنیم و از خود مراقبت نماییم تا در روز قیامت دچار پشیمانی و حسرت نگردیم و به سعادت جاویدان نائل شویم. خداوند متعال بهشت را جز برای بندگانش خلق نفرموده و بهشت را خادم آنان معرفی فرموده است و کیست که از خداوند وفادارتر به وعده هایش باشد؟ «وَ مَنْ اَوْفٰى بِعَهْدِهِ مِنَ اللهِ»[4]. خدای سبحان میفرماید: «وَ اُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقينَ»[5] بهشت به استقبال اهل تقوا می آید و حضرت پيامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) در مورد جناب سلمان میفرمايند: «اِنَّ الْجَنَّةَ لَاَشْوَقُ اِلٰى سَلْمانَ مِنْ سَلْمانَ اِلَى الْجَنَّةِ وَ اِنَّ الْجَنَّةَ لَاَعْشَقُ لِسَلْمانَ مِنْ سَلْمانَ اِلَى الْجَنَّة»[6] بهشت به سلمان مشتاقتر و عاشقتر از سلمان به بهشت است. انسان خود با دست خود میتواند خواه بهشت و سعادت جاویدان، و خواه دوزخ و شقاوت ابدی را برای خويشتن فراهم آورد، که هر دو ساختنی است، ولذا شایسته است که با مراقبت پیگیر و مستمر و ایمان و تقوا و اعمال صالحات، خود را از بهشت و سعادت جاویدان محروم نسازد.
«بارالها! به روان مقدس حضرت محمد و آل محمد(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) درود فرسـت و در امـر ظهـور و فرج مـولا و مقتـدایمـان حضـرت ولیّ عصر(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) تعجیل بفرما. خداوندا! توفيق توبة حقيقی از تمام خطاها و قصورها و معاصی و گناهان به همة ما عنايت بفرما. پروردگارا! همة ما را آشنا و عامل به وظايفمان بفرما. خداوندا! همة ما را از شرّ نفس و شيطان و سقوط در ورطة هلاکت معنوی، مصون و محفوظ بفرما. به بیماران مؤمنین شفای عاجل عنایت بفرما. اموات محترم غریق رحمت بفرما. به مسلمانان ستمدیده علی الخصوص مردم مظلوم فلسطین، عراق و سوریه نجات کرامت بفرما».
«بِالنَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرينَ
صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ»
1- ديوان امام علی(عَلَيهِ السَّلام)، ص46
2- مبارکة توبه/34و35
3- و همـانـا امروز عمل است و حسـاب نیست و فردا حساب است و عملی نیست (نهج البلاغه، خطبة 42).
4- مبارکة توبه/111
5- و نزدیک کرده شد بهشت برای پرهیزکاران (مبارکة شعراء/90).
6- همانا بهشت البتّه مشتاق تر است به سلمان از سلمان به بهشت و همانا بهشت البتّه عاشق تر است به سلمان از سلمان به بهشت (روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، ج2، ص282).