گاهی جریاناتی پیش می آید که احساس می شود خارج از نوبت باید مواردی در جلسه یادآوری گردد که یکی از این موارد، مسئلۀ احترام و تکریم سالمندان است. عزیزان، احترام به سالمندان، شاخصۀ انسانی و نشان ایمانی و علامت مهمِ تقواست. گاهی این سالمند پدر و مادر است، گاهی پدربزرگ و مادربزرگ، و گاهی پدرشوهر و مادرشوهر. در بخشی از بیان نورانی و مبارک حضرت پیامبر اکرم(صَلَّی­ اللهُ­ عَلَيهِ ­وَ­آلِهِ) در خطبۀ شعبانیه آمده است: «وَقِّرُوا كِبارَكُمْ وَ ارْحَمُوا صِغارَكُم‏»[1] بزرگترهايتان را اکرام کنید و کوچکترهايتان را مشمول رحمت قرار دهید. اگر بدانیم که برکت زندگی ما با بزرگسالان است، وجودشان را بسیار عزیز و مغتنم می شماریم. حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی ­اللهُ­ عَلَيهِ­ وَ­آلِهِ) در بیان نورانی دیگری فرمودند: «اَلْبَرَكَةُ مَعَ اَكابِرِكُم‏»[2] برکت همراهِ بزرگان شماست. همچنین فرمودند: «اَلشَّيْخُ فی اَهْلِهِ كَالنَّبِیِّ فی اُمَّتِه‏»[3] پیر و سالخورده در میان اهلش، مانند پیغمبر در میان امّتش است. انسان با تکریم و احترام بزرگترها، اولین خدمت را به خودش می کند. با تکریم سالمندان، برکت در زندگی سرازیر می شود و از دعـاهـای خیرشـان بهره مند می شویم و بالاتر از آن، خداوند از ما راضی و خشنود می شود. جوانی که بزرگترها را مورد احترام و تکریم قرار می دهد، در پیری مورد احترام دیگران قرار خواهد گرفت. یکی از مصادیق اجلال و بزرگ شماریِ خداوند، اجلال و احترام به موسفیدهای مسلمان است، همانطور که حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی­ اللهُ­ عَلَيهِ ­وَ­آلِهِ) فرمودند: «مِنْ اِجْلالِ اللهِ اِجْلالُ ذِی الشَّيْبَةِ الْمُسْلِم‏»[4]. همچنین در سفارش به فردی فرمودند: «وَقِّرِ الْكَبيرَ تَكُنْ مِنْ رُفَقائی يَوْمَ الْقِيامَة»[5] پیران را گرامی بدار تا روز قیامت از رفقای من باشی. حضرت امام صادق(عَلَيْهِ ‌السّلام) نیز فرموده اند: «لَيْسَ مِنّا مَنْ لَمْ يُوَقِّرْ كَبيرَنا وَ لَمْ يَرْحَمْ صَغيرَنا»[6] از ما نيست كسى كه احترام نكند سالمندِ ما را و مهر نورزد با خردسالِ ما.

     بنابراین عزیزان! قدر پدران و مادران سالمند را بدانیم که برکتهای زندگی هستند و وقتی سایه شان از بام زندگی ما کوتاه شد، آن موقع می فهمیم که خداوند چه برکت هایی به ما داده بود و چگونه از این رهگذر می توانستیم به درجات و مقامات بلندی نائل شویم و چه برکاتی از این طریق حاصل می شد.

     حال با توجه به اهمیت رضایت والدین و سایر سالمندان و برکاتی که از دعاهای خیر ایشان حاصل می شود، شایسته است که با تهیّۀ هدایایی برای ایشان و دادن آنها در دفعات متعدد، ادخال سرور در قلبشان نموده و رضایت آنان را بدست آوریم.

     یکی از خواهران محترم، سالیان قبل، روزی در کوچه مشاهده کرده بودند که خانم مسنی نشسته و پسرش او را سر راه گذاشته است. ایشان، آن خانم پیر را به منزلشان برده و مدت هفت سال از ایشان نگهداری و پرستاری نمودند و بعد از وفات، مراسم کفن و دفنشان را بطور احترام آمیز انجام دادند.

     پس در صورتی که احیاناً از طرف خواهران محترم نسبت به پدران و مادران یا پدرشوهرها و مادرشوهرها بی احترامی صورت گرفته، با یک تغییر و تحوّل اساسی موجبات رضایت و خشنودی پروردگار را فراهم آورند و به این ترتیب بزرگترین خدمت را به خودشان نمایند.

     گاهی عدم رعایت سالمندان اینگونه توجیه می شود که ناسازگاریِ بیش از حدِّ او باعث عدم رعایت حقوقش می گردد و شما نمی دانید که من از دست او چه می کشم! که در این صورت باید توجه نمود که اگر پدر و مادر و پدرشوهر و مادرشوهرِ خوب، نعمت باشند، پدر و مادر و پدرشوهر و مادرشوهرِ ناسازگار نعمت مضاعفی هستند. نیکی کردن به کسی که خوب و صاحب مهر و محبت است، هنر نیست، هنر آن است که با ناسازگارها، سازگاری کرد.

«بدی را بدی سهل باشد جزا             اگر مردی اَحسِن اِلی مَن اَسـا»[7]

     در روايتی آمده است: «رسول خدا(صَلَّی­ اللهُ­ عَلَيهِ ­وَ­آلِهِ) يتيمی را تعهّد و تفقّد می كردند و نسبت به او شفقت و عطوفت بسياری می نمودند، از قضا آن يتيم فوت كرد. پيامبر اسلام(صَلَّی­ اللهُ­ عَلَيهِ ­وَ­آلِهِ) آن شب دست از غذا كشيده بوده و بسيار تأسف می خوردند، پرسيدند: يا رسول الله، چرا غمگينيد؟ اگر بفرمائيد يتيم ديگری را نزد شما می آوريم تا در خدمت شما به سر ببرد. فرمودند: آن كودك بداخلاق بود و من با اخلاق بدِ او به سر می بردم و با اخلاق نيكو با او مدارا می نمودم و از اين راه ثواب زيادی می بردم و اين ثواب از ديگری به دست نمی ‌آيد»[8].

     «بارالهـا! بـه روان مقدّس حضـرت محمّـد و آل محمّـد(صَلَّی­ اللهُ­ عَلَيهِ ­وَ­آلِهِ) درود فرست و در امر ظهـور و فرج مـولا و مقتدایمـان حضـرت ولیّ­ عصر(عجِّل­ اللهُ­ تعالی ­فَرَجَهُ­ الشَّريف) تعجیل بفرما. پروردگارا! توفيق بيداری از خواب گران غفلت و توبۀ حقيقی از تمام خطاها و قصورها و معاصی به همۀ ما مرحمت بفرما. خداوندا! توفيق تأسّی از انسان­های کامل در تمام زمینه­ ها و سیراب شدن از چشمه کوثر به دست ساقی کوثر به همۀ ما عنایت بفرما. پروردگارا! توفیق صبر و شکر و تسلیم و رضا بر تمام داده­ها و مواهب و نعمت­ها و تمام مصائب و مشکلات به همۀ ما کرامت بفرما. بارالها! توفيق کسب سرمایۀ عالی ترِ ایمان و تقوا و اخلاص و یقین به همۀ ما مرحمت بفرما. به بیماران مؤمنین شفای عاجل عنایت بفرما. اموات محترم غریق رحمت بفرما. به مسلمانان ستمدیده علی الخصوص مردم مظلوم فلسطین، عراق، سوریه و يمن نجات کرامت بفرما».

«بِالنَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرينَ   صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ»

 

[1]- امالی الصدوق، ص94

[2]- بحارالانوار، ج72، ص137

[3]- روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، ج‏2، ص476

[4]- بحارالانوار، ج72، ص138

[5]- بحارالانوار، ج72، ص137

[6]- بحارالانوار، ج72، ص138

[7]- سعدی(عَلَيهِ الرَّحمَة)

[8]- تفسير منهج الصادقين، ص279