ماه مبارک رمضان، از زیباترین تحفه های ربّانی و ضیافت حقّ سبحان است. حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) فرمودند: «خداوند متعال سفره ای دارد که بر آن نعمتی است که نه چشمی آن را ديده و نه گوشی آن را شنيده و نه در فکری خطور نموده است و در اين سفره قرار نمیگيرند مگر صائمين و روزه داران حقيقی»[1]. حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) نيز فرمودند: «اَیُّهَا النّاسُ اِنَّ هذَا الشَّهْرَ شَهْرٌ فَضَّلَهُ اللهُُ عَلى سائِرِ الشُّهُورِ كَفَضْلِنا اَهْلَ الْبَیتِ عَلى سائِرِ النّاسِ»[2] اى مردم! این ماه، ماهى است كه خداوند، آن را بر ماههاى دیگر برترى داده است، مانند برترى ما اهل بیت بر دیگر مردم. حال، ما در چنین ضیافتی قرار گرفته ایم و خداوند متعال را سپاسگزاریم که بار دیگر بنده نوازی فرمود و ما را به ضیافت خود دعوت فرمود «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما كُنّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا اَنْ هَدانَا الله»[3]، «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ كَما هُوَ اَهْلُهُ»[4]. این ضیافت عظمٰی، از نعمت های استثنایی الهی است که به عنوان تحفۀ ربّانیه به بندگانش عنایت فرموده و ما را وارد این عید عظیم ساخته است. در شأن و اهمیّت ضیافت الهی همین بس که تمام اعیاد، یک شبانه روز هستند، ولی ماه مبارک رمضان، یک ماه عید است، همانطور که امام سجّاد(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا شَهْرَ اللهِ الْاَكْبَرَ وَ يا عِيدَ اَوْلِيائِه»[5]. شب ها و روزهـا و افطـارها و سحرها و لحظه لحظه های ماه مبارک رمضان عید است، و عنایت ها، توجه ها، برکتها و مغفرت ها در سراسر آن جاریست. عید یعنی بارش رحمت ها و مغفرت ها و در عید، توجّهات و عنایات ربّانیه بالاتر است و به اعمال و عبادات و خدمات و تلاش های انسان با نمرات بالاتری پاسخ داده می شود. مؤیّد مطلب مذکور، بیان نورانی وجود مقدّس رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) است که سخنی جز سخن خداوند ندارند «وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى﴿3﴾ اِنْ هُوَ اِلاّ وَحْیٌ يُوحىٰ﴿4﴾»[6]. آن بزرگوار می فرمایند: این ماه، ماهی است که نفس های شما در آن تسبیح و خواب شما در آن عبادت و عمل شمـا در آن مقبول، و دعايتـان در آن مستجاب می گردد «اَنْفاسُكُمْ فيهِ تَسْبيحٌ وَ نَوْمُكُمْ فيهِ عِبادَةٌ وَ عَمَلُكُمْ فيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعاؤُكُمْ فيهِ مُسْتَجاب»[7]. همچنين فرمودند: «مَنْ تَلا فيهِ آيَةً مِنَ الْقُرْآنِ كانَ لَهُ مِثْلُ اَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فی غَيْرِهِ مِنَ الشُّهُور»[8] هر كس كه در اين ماه يك آيه از قرآن تلاوت كند، به او پاداش يك ختم قرآن در ماههاى ديگر داده مىشود. در همه جا فضای قرآنی حاکم است و به عطر قرآن و اهل بیت(عَلَيهِمُ السَّلام) عطرآگین است که بسیار زیباست و البته چه زیباتر بود آنچه را که می خواندیم، درک می کردیم و به آن عمل می نمودیم. گرچه تلاوت ظاهری قرآن ارزشمند و دارای اجر و فضیلت است، لکن تفاوت آن با خواندنِ همراه با فهم و تدبّر در آیات، از زمین تا آسمان است.
حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) در خطبۀ شعبانیه فرمودند: «اَيُّهَا النّاسُ اِنَّهُ قَدْ اَقْبَلَ اِلَيْكُمْ شَهْرُ اللهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ»[9] ماه مغفرت و رحمت به شما روی آورده است. وقتی خداوند متعال، این ماه را توسّط رسول گرامیش به عنوان ماه برکت و رحمت و مغفرت، به ما انسان ها معرفی فرموده، بدین معناست که بیائید از این رحمتها و برکت ها و عنایت ها جمع کنید و خود را در مسیر نسیم های رحمت الهی قرار دهید «اِنَّ لِرَبِّکُمْ فی اَيّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحاتٍ اَلا فَتَعَرَّضُوا لَها وَ لا تُعْرِضُوا عَنْها»[10]. حال، یک ششم این ماه گذشت و شایسته است روزهای باقی مانده را غنیمت شماریم و به غفلت سپری نکنیم.
[1]- کنز العمال، ج8، ص452
[2]- فضائل الاشهر الثلاثه، ص108
[3]- حمد و سپاس خداوندی را که هدایت کرد ما را بر این و نبودیم ما تا هدایت یابیم اگر اینکه هدایت نمی کرد ما را خداوند (مبارکه اعراف/43).
[4]- حمد و سپاس خداوند را همچنان که او اهل آن است (ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص13).
[5]- سلام بر تو ای ماهِ بزرگ خداوند و ای عید اولیاء او (صحیفة سجادیه، فرازی از دعای 45).
[6]- و سخن نمی گوید از روی هوای نفس﴿3﴾ نیست آن مگر وحیی که وحی کرده می شود﴿3﴾ (مبارکه نجم/3و4).
[7]- فرازی از خطبة شعبانیه حضرت رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه)؛ امالی الصدوق، ص93
[8]- امالی الصدوق، ص95
[9]- ای مردم، همـانـا به تحقيق روی آورد به سوی شما ماه خداوند با برکت و رحمت و مغفرت (عیون اخبارالرضا(عَلَيهِ السَّلام)، ج1، ص295).
[10]- بدانيد و آگاه باشيد كه پروردگارتان را در ايّام روزگار شما نسيمهائى است، هان بكوشيد كه خود را در معرض آنهـا قرار دهيـد و از آنهـا روى نگردانيـد (بيـان نـورانی حضرت پيـامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه)؛ بحارالانوار، ج84، ص267؛ المراقبات، ص4).