حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) آن شخصيتی هستند که خدای سبحان به وجودشان برای عالميان منّت نهاد. يعنی آن بزرگوار را با تعبير «مَنّ» بيان فرمود «لَقَدْ مَنَّ اللهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ اِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً»[1]. «مَنّ» به معنای نعمت بزرگ است. از اينرو معلوم میشود بزرگترين حق بعد از حق خـدای سبحـان، حقّ رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) می باشد که خداوند به عنوان نعمت اعظم از ايشان ياد فرمود. البته حق رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) نيز همان حق خداوند است. همانطور که خدای سبحان در قرآن کريم میفرمايد: «يَوْمَ يَجْمَعُ اللهُ الرُّسُلَ فَيَقُولُ ماذا اُجِبْتُم»[2]. از اينرو پناه میبريم به خدای تبارک و تعالی از اينکه روزی رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) در دادگاه الهی به پيشگاه حق سبحان شکايت برند که: «يا رَبِّ اِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً»[3]. همچنين آن بزرگوار در بيان نورانی ديگری میفرمايند: «اَنَا اَوَّلُ وافِدٍ عَلَى الْعَزيزِ الْجَبّارِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ كِتابُهُ وَ اَهْلُ بَيْتی ثُمَّ اُمَّتی ثُمَّ اَسْاَلُهُمْ ما فَعَلْتُمْ بِكِتابِ اللهِ وَ بِاَهْلِ بَيْتی»[4]. در اينکه حق رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) بر ذمّۀ ما چيست؟ با توجه به بيانات نورانی آن بزرگوار معلوم میشود کـه عمل بـه قرآن کريم و تبعيّت از اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) حق رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) است و به عبارت ديگر، حق رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ)، ادای حق قرآن و حق اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) میباشد. همانطور که آن بزرگوار فرمودند: «اِنّی تارِكٌ فيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتابَ اللهِ وَ عِتْرَتی اَهْلَ بَيْتی»[5] همانا من ترک کننده ام در ميان شما دو وزنۀ سنگين کتاب خداوند و عترتم، اهل بيتم را.
بنابراين معلوم میشود که حق رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) در ذمّۀ ما، قرآن کریم و عترت(عَلَيهِم السَّلام) است که هم به عنوان ارثيۀ آن بزرگوار و هم به عنوان دو امـانت ثقيل آن حضرت مطرح میباشد. امّا آيـا رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) و اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) به ادای حق ما نيازی دارند؟ و آيـا بـا ادای حق آنـان بر تشکيلات خداوند يا تشکيلات رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) افزوده میشود؟ خداوند متعال خدای رحمت است و دين اسلام، دين رحمت میباشد و پيامبر و امامان(عَلَيهِم السَّلام)، پيامبر و امامان رحمت هستند و به هر آنچه که ما را مکلّف فرموده اند، همه در راستای رحمت است. اگر مبنای خلقت، رحمت است، پرواضح است که هدف از خلقت، سعادت دارَين انسانها است.
همچنين خداوند سبحان در قرآن کريم از قول حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) مزد رسالتشان را مودّت و محبّت اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) معرفی میفرمايد «قُلْ لا اَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ اَجْراً اِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى»[6] من از شما در برابر تبليغ رسالتم، هيچ اجر و مزدی مطالبه نمیکنم، اجر من، مودّت اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) است. حال، آيا با اين محبّت به تشکيلات حضرتشان و اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام) افزوده میشود؟ پاسخ اين است که: آن بزرگواران که غرق در محبّت پروردگار و مستغرق در دريای توحيد الهی میباشند، به محبّت ما نيازی ندارند و همانطور که ادای حق رسولالله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) در دو بخش قرآن و اهل بيت(عَلَيهِم السَّلام)، بر اساس رحمت است، يعنی فقط و فقط به خير و سعادت خود ما انسانهاست، مودّت و محبّت آن بزرگواران هم به نفع آنان نيست، بلکه برای نيل به کمالات انسانی و رسانيدن انسانها به سعادت دنيا و آخرت است.
[1]- البتّه به تحقیق منّت نهاد خداوند بر مؤمنین زمانی که مبعوث نمود میان ایشان رسولی (مبارکه آل عمران/۱۶۴).
[2]- روزی که جمع میکند خداوند پیامبران را، پس میگوید: (در برابر دعوت شما) چه پاسخى به شما داده شد؟ (مبارکه مائده/۱۰۹).
[3]- ای پروردگار من، همانا قوم من گرفتند این قرآن را مهجور و متروک (مبارکه فرقان/۳۰).
[4]- من اولین وارد شونده به خدای عزیز و جبار در روز قیامت هستم و کتاب او و اهل بیتم (با من وارد میشوند)، سپس امّت من (وارد میشوند)، آنگاه از امّتم سؤال میکنم: چگونه با کتاب خداوند و اهل بیت من عمل کردید (الکافی، ج2، ص600).
[5]- بحارالانوار، ج2، ص226
[6]- بگو من از شما اجری (در برابر رسالتم) نمیخواهم، مگر دوستی خویشاوندانم (مبارکه شوری/۲۳).