«زمـانی کـه زینب کبری(سَلامُ اللهِ عَلَيها) به دنیـا آمد، مـادرش فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) او را نزد پدرش امیرمؤمنان(عَلَيهِ السَّلام) بردند و گفتند: برای این مولود و نوزاد نامی بگذارید. امیرالمؤمنین(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: من در نامگذاری بر رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) سبقت نمی گیرم. در آن هنگـام رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) در سفر بودند، وقتی که از سفر بازگشتند و امیرالمؤمنین(عَلَيهِ السَّلام) از ایشان تقاضای انتخاب نامی برای نوزاد کردند، رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) فرمودند: در این کار هرگز بر خدای خود پیشی نمی جویم. آنگاه جبرئیل(عَلَيهِ السَّلام) فرود آمده و از جانب پروردگار، سلام و درود بر پیامبر خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) فرستاده و عرض کردند: این کودک نورسیده را زینب نام گذارید که خدایش این نام را برای او انتخاب نموده است»[1]. ملاحظه میشود عظمت مقام آن بزرگوار تا چه حدّ است که نامگذاری ایشان از طرف خداوند صورت میگیرد. «پیامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) حضرت زینب(سَلامُ اللهِ عَلَيها) را طلب کرده و بوسیدند و فرمودند: وصیّت می کنم به حاضرین و غائبین که این دختر را به خاطر من پـاس بدارید، کـه همانـا وی به خدیجه کبری(سَلامُ اللهِ عَلَيها) مانند است(همانند خدیجه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) می باشد)»[2]. «سکینه و وقار آن حضرت را به خدیجه کبری(سَلامُ اللهِ عَلَيها)، و عصمت و حيائش را به فاطمه زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) و فصاحت و بلاغتش را به علی مرتضی(عَلَيهِ السَّلام) و حلم و بردباری اش را به حسن مجتبی(عَلَيهِ السَّلام) و شجاعت و قوّت قلبش را به سيّدالشهداء(عَلَيهِ السَّلام) همانند نمودند»[3]. با وجود آن همه مصائبی که آن بزرگوار متحمّل شدند، دشمن حتّی یک بـار از ایشان تضرّع ندید و آرزوی یک آه یـا ذلّت از حضرت زینب(سَلامُ اللهِ عَلَيها) بر دل دشمن ماند!
مهمترین و اوّلین مطلبی که در مورد حضرت زینب(سَلامُ اللهِ عَلَيها) استفاده میشود و آنچه که در مورد ولادت و شهادت آن بزرگوار بسیار مهم است، سِیر در شخصیّت الهی و آسمانی ایشان است و اینکه آن بزرگوار چه کردند که به چنين جایگاهی رسیدند و این همه از طرف اهل بیت(عَلَيهمالسَّلام) ستوده شدند. از حضرت امام حسن عسکری(عَلَيهِ السَّلام) مذکور است که فرموده اند: «اِتَّقُوا اللهَ وَ کُونُوا زَیْناً وَ لا تَکُونُوا شَیْناً»[4]. این مسئله در مورد حضرت زینب(سَلامُ اللهِ عَلَيها) تجلّی کامل داشت و این مطلب از نام ایشان روشن میگردد. زینب به معنای «زینِ اَب»یا زینت پدر میباشد و ملاحظه میشود که انسان در قوس صعودی میتواند به آن مرحلهای برسد که برای پدری مانند حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) و مادری همچون حضرت فاطمه زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) مايۀ زینت گردد.
با توجه به اینکه کلام قرآن ناطق در کنار قرآن نازل، همواره جاویدان و به روز است و کهنه نمیشود و در طول تاریخ، انسان تربیت میکند، لذا بیان نورانی مذکور نیز تا قیام قیامت پیام میدهد که مؤمن و مسلمان باید برای پدرانش زینت باشد، نه مایۀ عار و ننگ. از حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) مذکور است: «اِنَّ اللهَ تَعالی یُباهی بِالشّابِ الْعابِدِ الْمَلائِکَةَ...»[5] همانا خداوند متعال افتخار میکند به وجود جوان عابد پارسا به(نزد) فرشتهها. آری آنجا که جوان به مقام توبه درآید و تقوای الهی پیشه کند، مایۀ مباهات خدای سبحان به فرشتگان است.
مطلب دوّم: با وجود اینکه حضرت زینب(سَلامُ اللهِ عَلَيها)، سِبط حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) و دختر حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) و حضرت فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) بودند، لکن مقام و منصب معنوی ایشان به این سبب نبود، بلکه حضرت زینب(سَلامُ اللهِ عَلَيها) این همه فضایل را خودشان کسب کردند. خدای سبحان هرگز کسی را به خاطر پدر و مادر یا منصب و مقام و یا جمال و زیبایی ظاهری نستوده است، همانطور که با وجود اینکه حضرت یوسف(عَلَيهِ السَّلام) در زیبایی ظاهری زبانزد بودند، ولی در تمام سورۀ مبارکۀ یوسف(عَلَيهِ السَّلام)، حتّی یکبار از زیبایی و جمال ایشان تجلیل نشده است و تنها آن جمال ظاهری که توأم با کمال باطنی باشد، ستودنی است. تمام زیبایی قابل توصیف و ستودنی، از آنِ زیبایی اکتسابی است که همان زیبایی اخلاقی و عملی و روحی و معنوی میباشد.
مطلب سوّم: از جمله موارد شبهه افکنی دشمن که امروز هم بازار آن بسیار داغ میباشد، این است که اسلام زن را ذلیل و خوار داشته است، درحالی که ملاحظه میشود که حضرت زینب کبری(سَلامُ اللهِ عَلَيها) با وجود اینکه زن و غیرمعصوم بودند، به آن مقامی نائل شدند که نامشان در کنار نام حضرت امام حسین(عَلَيهِ السَّلام) الی یوم القیامه زنده است. از اینرو معلوم میشود که اسلام زن را خوار نداشته، بلکه تبهکاری و گناه و معصیت را خوار داشته است. تنها عامل کرامت و برتری در پیشگاه الهی، تقواست «اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللهِ اَتْقاكُم»[6]، و هریک از زن و مرد که تقوای بیشتری داشته باشند، در پیشگاه الهی عزیزتر هستند. آری تقوا، زیباییِ حقیقی و جمال باطنی است و حضرت زینب(سَلامُ اللهِ عَلَيها)، تنها به خاطر تقوایشان در پیش خداوند عزیز میباشند. «خداوند همۀ ما را از شفاعت کبرایشان بهرهمند بفرماید و با اجداد طاهرینشان محشور بفرماید».
[1]- برگرفته از کتاب فاطمه زهرا سرور دل پیامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ)، ص٧٩٤
[2]- ریاحین الشّریعه، ج٣، ص٣٨
[3]- ریاحین الشّریعه، ج٣، ص٣٨
[4]- تقوای الهی پیشه کنید و باشید مایۀ زینت و نباشید مایۀ عار و ننگ (تحف العقول، ص۴۸۸؛ به نقل از کتاب «گفتار دلنشین» ص۲۷۲).
۱- نهج الفصاحه، حدیث ۷۳۶
[6]- همانا گرامی ترین شما نزد خداوند باتقواترین شماست (مبارکه حجرات/۱۳).