مسئلة «حجاب»، جدا از آیین همسرداری نمیباشد، چرا که «حجاب» در تحکیم خانوادهها و برقراری صلح و صفا نقش بسزایی را ایفا میکند. یعنی قسمت اعظم عفت عمومی و قداست خانواده که خدای سبحان نسبت بـه آن احترام زیادی قـائل است، از طریق پوشش زن تـأمین میگردد. از این رو خداوند متعال، در این مورد سه حکم اختصاصی به زنان فرموده است: دستور اول مربوط به تمکین جنسی زن بـه شوهر میباشد. دستور دوم مربوط به رعایت حجاب و پوشش اسلامی در جامعه میبـاشد و دستور سوم عدم خروج زن از خـانه، بدون اجـازة همسر میباشد. در حقیقت خواست خداوند متعال چنین است که زن با تمکین جنسی به شوهر، عفت را در خانواده و اجتماع برقرار ساخته و با رعایت حجاب اسلامی محیط جامعه را امن کند و بالأخره با حکم سوم این مسئله را تحکیم کرده و تثبیت میفرمـاید. از حضرت پیـامبر اسلام (صَلّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ) روایت شده است :«نَهیٰ رَسُولُ اللهِ(صَلّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ) اَنْ تَخْرُجَ الْمَرْاَةُ مِنْ بَیْتِها بِغَیْرِ اِذْنِ زَوْجِها»[1]. رعایت این سه حکم از طرف زنان، موجب سعادت فردی و خانوادگی و اجتماعی خواهد گشت و پیش از هر کسی، خود زن از آثار پربرکت آن منتفع خواهد شد. ملاحظه میشود که چگونه این سه حکم به همدیگر مربوط هستند، بدین گونه که با رعایت حکم اول، نیاز جنسی مرد برآورده و ارضا شده و تأمین میگردد و به فساد و انحراف کشیده نمیشود، لذا خانواده و اجتماع سالم میماند و با رعایت حجاب، نیروی جنسی مردان، کنترل و مهار میشود که در پرتو آن محیط امنی در اجتماع ایجاد میشود و با رعایت حکم سوم از خطراتی که از این ناحیه، متوجه فرد و جامعه میگردد، جلوگیری میشود که هر سه موجب برقراری عفت و عصمت میگردد.
پس با رعایت سه دستور مذکور، جامعه آباد و پاکیزه میشود و در صورت عدم رعایت آن، ديگر تضمینی برای سعادت و سلامت فرد و خانواده وجود ندارد و تمام فسادها در خانواده و اجتماع به عدم رعایت این سه امر برمیگردد. بنابراین اگر زن بداند که نهایتاً تمام این حکمها، سعادت خود او را تأمین میکند، در برابر آن مقاومت و مخالفت نمیکند.
بیرون رفتن زن بدون اجازه همسر، دلیل بر تحقیر زن نیست بلکه بقاء سلامت زنان در آن است. با توجه به نابسامانی جامعه و عدم قدرت کافی زن برای رفع خطر و محافظت از خود و برای مقابله با شیادان به صلاحِ خود زن است که عقیده همسرش را در مورد بیرون رفتن از خانه محترم بشمارد. مهمتر از همة اینها، اینکه حکم مذکور، حکم خداوند میباشد و خدای سبحان، آن را واجب فرموده است. این دستور از سوی همان خدایی است که در قرآن کریم در بیان تکریم شخصیت زنان، به مردان سفارش میفرماید که: «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعرُوف»[2]. پیامبر عظیمالشأن اسلام نیز در این باره میفرمایند: «ما اَکْرَمُ النِّساءَ اِلَّا الْکَریم وَ ما اَهانَهُنَّ اِلّا لَئیم»[3]، پس اگر حکمی مبنی بر عدم خروج زن بدون اجازه شوهر بیان میفرماید، آن نیز به نفع خود زن میباشد.
برخی از مردان حساسیت زیادی روی این موضوع دارند که نسبت به خروج همسرشان از منزل اطلاع داشته باشند و یا او را به هنگام رفتن به جائی همراهی نمایند. حال وقتی زندگی با این اطاعت گوارا میشود، چرا با مخالفت و لجبازی، زندگی به کام هر دو تلخ گردد!
لازم به توضیح است همانطور که خداوند متعال «حیی»* است «اِنَّ الله تَعالی حَییٌّ»[4] و قسمت اعظم صفت حیای خود را به زن بخشیده است، بطوریکه حضرت امام صادق(عَلَيهِالسَّلام) فرمودند: «حیاء ده جزء دارد، نه جزء آن متعلق به زنان و یک جزء از آنِ مردان است»[5]، همانگونه قسمت اعظم صفت غیرت خود را به مردان بخشیده تا از ناموس زنان دفاع کنند. لذا احترام به غیرت مرد و اطاعت از او، احترام به خداوند است و چقدر زیباست که زن، همسرش را اطاعت نماید به این دلیل که حکم خداوند است. کـه در این صورت این زن مورد احترام خداوند است. چقدر زندگیها که به علت مخالفت با این حکم الهی پاشیده شده و کار به جدایی و متارکه کشیده شده و فرزندانی قربانی گشتهاند. مردان که با وضع اجتماع بیشتر آشنا هستند و از وقایع و اتفاقات، آگاهی بیشتری دارند، از تصور اینکه مبادا موارد مشابهی در زندگی ایشان هم پیش آید، پیوسته نگران میباشند. البته لازم به یادآوری است که مردان اغلب در اوایل زندگی به رفت و آمدهای همسرشان حساسیت نشان میدهند، ولی به تدریج با صبر و حوصلة زن و ایجاد صفا و صمیمیّت و مودّت در خانواده، اعتماد شوهر نسبت بـه همسر خویش جلب شده و این مسئله حل شده و از بین میرود. ای کاش مرد مشکل اخلاقی نداشته باشد و توقع و انتظارش از همسر این باشد که به هنگام خروج از خانه به او اطلاع دهد. وقتی زندگی با این اطاعت، به آرامش و سعادت میرسد و با رضایت همسر، رضایت الهی جلب میگردد، آیا شایسته نیست که به جای پیامدهای سوئی که زن از ناحیة تمرّد و مقاومت گرفتار میشود، به این امر الهی گردن نهد؟
1- نهی کرد رسول خدا(صَلّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ) اينکه خارج شود زنی از خانهاش بدون اجازه همسرش (وسائلالشيعه، ج20، ص161).
2- معاشرت کنيد با ايشان به نيکی (مبارکه نساء/19).
3- محترم نمیشمارد زنان را مگر شخص کريم و اهانت نمیکند به ايشان مگر شخص پست (نهج الفصاحه، ص472).
*صاحب شرم، با حيا
4- همانا خداوند با شرم و پرده پوش است (بیـان نورانی حضرت پیـامبر اکرم(صَلّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ)؛ نهج الفصاحه، حدیث694).
5- خصال، ترجمه جعفری، ج2، ص159