با توجه به مطالبی که استفاده شد، نکته ای در اینجا بسیار قابل توجّه و پراهمیّت می باشد، و آن اينکه: چون طولانی ترین یار و یاور و همنشین برای انسـان، همسر اوست و بیمـاری ضعف ایمـان نیز مسری و سرایت کننده میباشد، لذا جوانان عزیز، کسی را برای همسریِ خود برگزینند که قبل از همه، عبد خوبی برای پروردگارش باشد. تأثیرپذیری انسان از همسرِ خود نقش مهمی در سعادت یا شقاوت او دارد. خدای نکرده، چنان نباشد که تأثیرپذیری منفی از همسر، باعث تضعيف کمالات معنوی انسان گردد. جوانان عزیزِ پارسا و دیندار، باید بدانند که اگر در انتخاب همسر، قبل از اینکه معیارهای معنوی را در نظر بگیرند، ارزشهای مادی و ظاهری را در اولویّت قرار دهند، در همان سالهای اول ازدواج روحاً پرپر خواهند شد و سرمایه های عالیقدر ایمانی خود را از دست خواهند داد. البته مطلب مذکور به این معنا نیست که اوضاع اقتصادی و یا فرهنگ خانوادگی همسر آينده اهمیتی ندارد، لکن ارتباط همسر با پروردگار و تدیّن و دینداری او مهمتر میباشد. خداوند متعال در سورة مبارکة بقره در مورد انتخاب همسر میفرمایند: «اُولئِكَ يَدْعُونَ اِلَى النّارِ وَ اللّهُ يَدْعُوا اِلَى الْجَنَّةِ وَ الْمَغْفِرَةِ»[1]. آری، همسر بیایمان، انسان را به سوی آتش فرا میخواند، ولی همسر الهی، چون خود به خداوند وصل است، یقیناً همسر خود را نيز به بهشت و مغفرت الهی دعوت خواهد کرد. لذا شایسته است جوانان عزيز کسی را برای همسری خود انتخاب کنند که در سیرِ الیالله یار و یاور خوبی برای ايشان باشد. حضرت پیامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) وقتی برای اولین بار در خانة حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) و حضرت فاطمه زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) حضور یافتند، از حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) سوال کردند: فاطمه را چگونه همسری یافتی؟ حضرت عرض کردند: فاطمه برای من در پیمودن مسیر خداوند خوب یار و یاوری است «نِعْمَ الْعَوْنُ عَلی طاعَةِ اللّهِ»[2]، همچنین از حضرت فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) نیز سوال فرمودند: فاطمه جان، علی چگونه همسری است؟ عرض کردند: همسر خوب و تکیهگاه خوبی برای من است «نِعْمَ الْبَعْلُ»[3].
جوانان عزیز به این مطلب مهم توجه کنید که اگر انسان در اثر همنشینی، تأثیر نمی پذیرفت، خداوند متعال این همه در قرآن کریم به عدم همنشینی با افراد گمراه تأکید نمیفرمود. پس نگوئیم که ما گمراه نمیشویم. در مقابل، دوستانِ باایمان در زندگی و سعادت انسان بسیار مؤثرند، چراکه خداوند متعال میفرماید: «اَلْاَخِلّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ اِلَّا الْمُتَّقينَ»[4] در روز قیامت تمام دوستیها، تبدیل به دشمنی خواهند شد، مگر پرهيزکاران (دوستیهای الهی). حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) نیز میفرمایند: «مُجالَسَةُ اَهْلِ الدّينِ شَرَفُ الدُّنْيا وَ الْآخِرَة»[5]. آری، متّقیان بر اساس معیارهای الهی با هم دوست میشوند و دوستیهایشان چنان زیباست که در جهان آخرت هم در عالی ترین صورت ادامه دارد، ولذا خداوند متعال در قرآن کریم یکی از مهمترین و زیباترین نعمتهای بهشتی را، دوستیهای مؤمنین می شمارد، چراکه وقتی کینه و کدورت در میان نبود، انسان از همنشینی دوستان لذت میبرد. چه زیباست بیان مبارک حضرت مولی الموحّدین اميرالمؤمنين علی(عَلَيهِ السَّلام) که میفرمایند: «عَلَيْكُمْ بِالْاِخْوانِ فَاِنَّهُمْ عُدَّةٌ لِلدُّنْيا وَ عُدَّةٌ لِلْآخِرَةِ اَ لا تَسْمَعُ اِلی قَوْلِ اَهْلِ النّارِ فَما لَنا مِنْ شافِعينَ وَ لا صَديقٍ حَميم»[6]، «بر شما باد دوستان ایمانی و برادران مذهبی که ذخیرة شما هستند در دنیا و آخرت، آیا نمی شنوید خداوند در قرآن از قول اهل دوزخ مى فرمايد: در اين روز سخت نه شفيعى داريم و نه دوستى كه حمايتمان كند». اگر در این دنیای چندروزه دوست واقعی و مؤمن و الهی برای خود انتخاب کردید، هم در اين دنيا و هم در دنیای ابدی، از شقاوت رهایی یافته و به سعادت خواهید رسید.
پس دوستانی برای خود انتخاب کنیم که دارای ایمان و تقوا و صاحب کمالات معنوی باشند و ارتباطشان با خداوند، خوب بوده و در پیشگاه الهی صاحب آبرو باشند تا در قیامت نيز از شفاعتشان بهره مند شویم. حضرت پیامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) میفرمایند: «مَثَلُ الْجَليسِ الصّالِحِ مَثَلُ الدّارِیِّ اِنْ لَمْ تَجِدْ عِطْرَهُ عَلِقَكَ ريحُهُ وَ مَثَلُ جَليسِ السَّوْءِ مَثَلُ صاحِبِ الْكيرِ اِنْ لَمْ يُحْرِقْكَ شِرارُ نارِهِ عَلِقَكَ مِنْ نَتْنِه»[7]، مَثَل دوست خوب مانند عطّار است، اگر عطرش را هم به تو ندهد، رایحة خوش آن به تو خواهد رسيد و مَثَل همنشين بد مثل آهنگر است، اگر شرار آتش آن تو را نسوزاند، بوى بد آن تو را آزار میدهد. آری، دوست خوب یکی از ابزار نیل به کمال است. همچنین حضرت پیامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) فرمودند: «اَوْلَى النّاسِ بِالتُّهَمَةِ مَنْ جالَسَ اَهْلَ التُّهَمَةِ»[8]. اگر شما با دوستان منحرف، اُنس گرفتید، خود را در محل تهمت قرار دادید، چون همه میگویند: با فلان دوست بد، همنشین است.
«تو اول بگو بـا کیـان زیـستی پس آنگه بگویم که تو کیستی»[9]
فلذا از دستورات بزرگان این است که در انتخاب دوست، اول بايد به دوستان آن شخص توجّه کرد، تا او را شناخت. کسانی مورد تهمت قرار میگیرند که با دوستان منحرف همنشین گردند. پس دوستان خوب همواره برای انسان نافع بوده و از مواهب ارزشمند و سرمایه های پُر خیر و برکت هستند و دوستان بد، مضّر و موجب تضعیف ایمان و باعث قرار گرفتن در معرض اتهام می باشند.
1- آن گروه دعوت میکنند به سوی آتش و خداوند دعوت میکند به سوی بهشت و آمرزش (مبارکة بقره/221).
2- بحارالانوار، ج43، ص117
3- بحارالانوار، ج43، ص96
4- مبارکة زخرف/67
5- همنشينی با اهل دين، شرف دنيا و آخرت را به دنبال دارد (بحارالانوار، ج1، ص155).
6- مشكاةالانوار في غررالاخبار، ص187
7- جامع الاخبار، ص183
8- سزاوارترينِ مردم به تهمت، کسی است که با اهل تهمت مجالست کند (بحارالانوار، ج72، ص90).
9- سعدی (رَحمَةُاللهِ عَلَیهِ)