يکي از مسائل نامطلوب براي مرد کنجکاويهاي زن و احياناً محدود کردن وي ميباشد. به اين معنا که اگر زن رفت و آمدهاي همسر را زير نظر بگيرد و تجسّس نموده و حسّاسيت نشان بدهد و پيوسته همسر را بازجوئی کند، محيط خانه برای مرد حالت زندان پيدا میکند و دائم به فکر فرار از آن زندان میباشد. لذا رفته رفته دير آمدنهای همسر به خانه و گذراندن ساعات زندگيش در بيرون شروع میشود. که در واقع زن به دست خود همسرش را از خانه فراری داده و باعث گشته که مرد، زندگی در بيرون از خانه و همراه دوستان بودن را به زندگی در کنار همسر ترجيح دهد. بنابراين زن کيّس و آگاه و مدبّر به جای محدود نمودن همسر که آثار و عواقب سوء و نامطلوبی دارد، تلاش میکند با کیاست و زیرکی توأم با محبّت و رحمت و با صميميّت و موّدت و گذشت و بردباری و با بزرگوایهای اخلاقی، آن چنان دل همسرش را به دست آورد و محيط خانه را برای همسر امن و امان و پناهگاه مطمئن قرار بدهد که مرد در هر کجا باشد، آرام و قرار نداشته و پيوسته در فکر اين باشد که هر چه زودتر به پيش همسر و فرزندانش برگردد و آرام و قرار يابد. چنين مردی که قلبش در گرو محبّت همسرش میباشد، زندگی با همسر و در کنار او بودن را به همة خوشیهای عالم ترجيح میدهد و آن را با هيچ چيز معاوضه نمیکند. در بخشی از نامة مادری به دخترش، چنين آمده است: «دخترم همسرت را آزاد بگذار تا هر کجا که میخواهد برود امّا کاری کن که هر کجا میرود باز نزد تو برگردد».
آری، خداوند چنين توانائی و قدرتی را در نهاد زن قرار داده است که اگر بخواهد میتواند با اتکاء به قدرت لايزال الهی اين چنين زندگی بهشتی را برای خود و همسر و فرزندانش فراهم آورده و آن را تا پايان عمر حفظ نمايد و به سعادت جاويد اُخروی نيز نائل گردد.
همسران بايد به اين نکته توجّه کامل مبذول دارند که زندگی ميدان جنگ نيست که طرفين سعی کنند ديگری را يا اسير بگيرند و يا وادار به فرار نمايند و به نوعی از او انتقام بگيرند. اينکه در زندگی بنا بر زورمداری و اعمال خشونت و قدرت باشد و هر کدام قويتر بود ديگری را مغلوب ساخته و وادار به اطاعت نموده و برده و اسير خود سازد، نوعی زندگی جنگلی است و قبل از هر چيز، قانون جنگل در آن حکمفرماست. چراکه قانون جنگل جز انتقام و حاکميت زور و قدرت نمیباشد. کانون مقدّس خانواده بنای مبارکی است و کانون عشق و عاطفه و آشيانة صفا و محبّت و معدن مودّت و رحمت است، که زیربنای آن بر گذشت و عفو و صبر و بردباری و رفق و مدارا و اغماض و صلح و دوستی استوار است و در این مورد کفّة ترازوی هر کدام از زن و مرد سنگينتر باشد، يعنی رفق و مداراي هر کدام بيشتر باشد، به دلیل احترام به قداست خانواده، مقامش بلندتر و بـه خدای سبحان نزديکتر است. حضرت امام صادق (عَلَيهِالسَّلام) از جدّ بزرگوارشان حضرت پیـامبر اسلام(صَلَّیاللهُعَلَيهِوَاله) چنین نقل میفرمایند که: «مَا اصْطَحَبَ اثْنانِ اِلّا کٰانَ اَعْظَمُهُمٰا اَجْراً وَ اَحَبَّهُمٰا اِلَی اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ اَرْفَقَهُمٰا بِصٰاحِبِهِ»[1]، يعنی دو نفر با يکديگر همنشينی نمیکنند مگر اينکه رفق و مداراي هر کدام از ایشان نسبت به ديگری بيشتر باشد، در پيشگاه حق تعالی پر اجرتر و محبوبتر است. هر چند که اين بيان نورانی شامل تمام رفاقتها و همنشينیهاست، لکن از آنجايي که رفاقت و مصـاحبت همسران در سفر زندگی، طولانیترين رفاقت و همنشينی میباشد، لذا از ميان زن و شوهر هر کدام رحمت و رفق و مدارا و صبر و گذشتش بيشتر باشد، در نزد حقّ تعالی مقرّبتر از ديگری است.
شخصی نقل میکند: «به حضور حضرت امام جعفر صادق(عَلَيهِالسَّلام) رسیدم درحالیکه خانه پر از جمعیت بود. امام(عَلَيهِالسَّلام) فرمود: ای شيعة آل محمّد(صَلَّیاللهُعَلَيهِوَاله) آگاه باشید از ما نيست کسيکه هنگام خشم بر خود مسلّط نباشد و کسيکه با یارانش به خوبی رفتار نکند. به آنان که با او خوش اخلاقی کردهاند، خوش خُلقی نشان ندهد و با همنشینانش به خوبی معاشرت نکند و نسبت به همسایگان خوش رفتار نباشد و رعایت نمک خوارگی را ننماید»[2]. ملاحظه میشود که وقتی رفتار نرم و رفق و مدارا با همنشین، از علائم بارز تقوا میباشد، پس نرمی و مدارا با همسر در چه جایگاهی قرار دارد و به چه میزان موجبات خشنودی پروردگار را فراهم میآورد.
1- اصول کافی، ج2، ص120
2- آداب معاشرت از دیدگاه معصومان(عَلَيهِمُالسَّلام) ، (ترجمه وسائل الشیعه)، ص386