آیۀ شریفۀ سابق در بیان حلالها بود و اقسام گوشتهای حلال و مسئلۀ ذبح و ذابح و مذبوح استفاده شد. «ذبح» یعنی ذبح کردن و سر بریدن. ذابح، کسی است که ذبح میکند و باید رو به قبله باشد و نام خداوند را به هنگام ذبح جاری کند. همچنین اگر سگ شکاری را برای صید میفرستد، باید به هنگام فرستادن، نام الله را بر زبان جاری کند. مذبوح به معنای ذبح شده از حیوانات و انعام یا حلال گوشتها میباشد. همچنین خداوند متعال در یک اصل کلّی و عمومی اعلام فرمود که تمام پاکیزهها و طیّبات، برای شما حلال هستند «...اُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ»[1]. به همین ترتیب استفاده شد که پیش از اسلام، مردم گرفتار افراط و تفریط بودند، به طوری که برخی هر نوع گوشتی را حرام میدانستند و برخی هر نوع گوشت اعم از گوشت قورباغه، خرچنگ و... را نيز حلال میدانستند. امّا دین اسلام با جامعیّتی که دارد، دین وسط و دین تعادل است و مأموریت اسلام، احیای فطرت اصیل انسانی است، ولذا آنچه را که خداوند متعال حلال فرموده، برای فطرت سالم بشری مطلوب میباشد و فطرت سالم انسان آن را میطلبد. فطرت انسان برای آنچه که خداوند واجب فرموده، حالت جاذبه دارد و نسبت به آنچه که خداوند حرام فرموده، حالت دافعه دارد. فطرت انسان، طیّب ها و حلالها را میپذیرد و با آنها سنخیّت دارد و حرامها و ناپاکها را نمیپذیرد و با آنها سنخیّت ندارد. یکی از رسالتهای اولیّۀ حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) که در سورۀ مبارکه اعراف به آن اشاره شده، این است که پاکیزهها و طیّبات را برای مردم حلال و ناپاکها را حرام کنند «يُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّباتِ وَ يُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبائِثَ»[2]، و در سورۀ مبارکۀ مائده که آخرین سورۀ نازله بر حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) است، باز سخن از حلالها و حرامهاست. حضرت پيامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) میفرمایند: «همانا سورۀ مائده آخر قرآن از لحاظ نزول می باشد، پس حلال داريد حلال آن را و حرام داريد حرامش را»[3]. بعد از این سوره، حکم شرعی نازل نشده است. حضرت امـام صـادق(عَلَيهِ السَّلام) نيز فرمودند: «حَلالُ مُحَمَّدٍ حَلالٌ اَبَداً اِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ حَرامُهُ حَرامٌ اَبَداً اِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ»[4] حلال حضرت محمد(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) هميشه تا روز قيامت حلال است و حرام او هميشه تا روز قيامت حرام است.
[1]- ...حلال کرده شد برای شما پاکيزه ها (مبارکه مائده/4).
[2]- حلال کند برای ايشان پاکیزهها را و حرام کند برای ايشان خبائث و ناپاکیها را (مبارکه اعراف/۱۵۷).
[3]- ان سورة المائده آخر القرآن نزولاً فاحلوا حلالها و حرموا حرامها (سیوطی، 1403ق، ج2، ص252).
[4]- الکافی، ج1، ص58