اوّلین قدم برای قرب حق و کسب رضایت و محبّت الهی، پیش ­قدم شدن در حل اختلافات در فضای زندگی مشترک است و به این سبب که امکان سوءاستفاده در خانواده بیشتر است، لذا خدای سبحان در پایان آیۀ شریفۀ مورد بحث، مسئلۀ تقوا را مطرح فرموده است «وَ اِنْ تُحْسِنُوا وَ تَتَّقُوا فَاِنَّ اللهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبيراً »، یعنی مراقب باشید و با تقوا، جلوی طغیان نفس را بگیرید و بخل و شحّ نفس را با تقوا تحت سیطرۀ عقل قرار دهید «وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَاُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُون‏»[1]

     هر چند که روانشناس ازل و ابد، خداوند است، لکن مطالب روانشناسی که از مشاورین امور خانواده بیان می­گردد، در آگاهی انسان نسبت به روابط زن و شوهر، بسیار مفید فایده می ­باشد. به نظر روانشناسان، از جمله احتیاجات روحی و نیاز­های مشروع زن این است که مورد محبّت و حمایت همسرش قرار گیرد. امّا برای اینکه زن بتواند این محبّت را از همسرش دریافت دارد، باید زمینۀ آن را با احترام به همسرش فراهم آورد. هر چقدر که زن نیازمند محبّت شوهر است، مرد نیز نیازمند احترام همسرش است. ساختار روحی مرد چنین است که مورد احترام واقع شود، همانطور که خداوند متعال در مبارکۀ نساء فرمود: مردان سرپرست و مدیر خانواده هستند «اَلرِّجالُ قَوّامُونَ عَلَى النِّساء»[2]. اگر زنی به اقتدار مردش احترام قائل شود و نیاز او را در این رابطه تأمین نماید و حالت خضوع و تواضع را در برابر شوهرش رعایت کند، قبل از اینکه به شوهرش خدمت کند، بـه خودش خدمت کرده است. ریشه و جِبِلّۀ مرد، اقتدار­طلبی است. خداوند مرد را سرپرست و مدیر خانواده قرار داده است و امورات زیربنایی خانواده را بر عهدۀ زن نهاده است. اگر این نیاز روحی مرد که میل به اقتدار و سرپرستی است، ارضاء شد، او نیز با محبّت کردن به زن سعی می­کند که آن را جبران نماید.

     پس اطاعت از همسر، باعث جلب محبّت همسر و رضایت و خشنودی خدای سبحان می­گردد و اگر زنی در جهت رفع اختلاف و ایجاد مودّت و رحمت در خانواده و صلح با همسرش تلاش کند و قدم مثبت بردارد، با خداوند معامله کرده است و به یقین بداند که هیچ چیز از نگاه خداوند پنهان نیست و او شاهد بر اعمال است «عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ»[3]. خداوند می­خواهد قبل از ارجاع به قانون، زن و شوهر تلاش کنند که در مشاجرات و اختلافات خانوادگی با گذشت از حق و حقوقشان، آن را حل و فصل نمایند.

 

[1]- و کسی که نگه دارد بخل نفسش را، پس آن گروه، ایشانند رستگاران (مبارکة حشر/9).

[2]- مبارکه نساء/34

[3]- دانای غیب و آشکار (مبارکة سجده/6).