در جلسات سابق استفاده شد که آية شريفة مورد بحث در بيان ميثاقهای پروردگار است که ميثاق اول توحيد میباشد و خدای سبحان آية شريفه را با توحيد شروع فرموده، چراکه توحيد زيربنای زندگی معنوی انسان است و انسان با رسيدن به توحيد و موحّد شدن و مزيّن گشتن به ايمان حقيقی به تمام خيرها و سعادتهای دنيوی و اُخروی نائل شده و به تمام برکات معنوی دست میيابد. يکی از مهمترين برکات توحيد، سکونت دل و آرامش روح و روان است. امکانات ظاهری اعم از مال و ثروت و پُست و مقام و رياست، باعث آسايش میشوند، لکن آرامش قلبی به همراه ندارند. ظاهرها آراسته و باطنها آشفته است. خداوند متعال از نزديکترين و مطمئنترين راه در قرآن کريم به بندگانش آدرس آرامش قلب را بيان فرموده است «اَلٰا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»[1]، فقط با ايمان و بندگی و يـاد خداوند، دلها آرامش میيابد. عدّه ای هر روز ظاهر و قيافة خود را به شکلی درمی آورند و خانة خود را به شکلی می آرايند، ولی نمیدانند گمشده ای دارند کـه هرچه تلاش میکنند، به آن نمی رسند، که آن گمشده، سکونت دل و آرامش قلب است و آن، جز در ساية توحيد امکان پذير نيست. در تأييد مطلب مذکور، در برخورد با اهل توحيد و ايمان، آرامش و سکونت را عيان می بينيم. در مقابل، به ميزان فقدان و نقص ايمان، آشفتگی و نابسامانیهای روحی و معنوی بالاتر است. يکی از خانمهای بسيار متموّل که از امکانات دنيوی نقصی نداشت و زندگی بسيار مرفّهی داشت، در حالی که در ماشين مدل بالا و گران قيمت خود نشسته بود، با او مصاحبه کرده و سئوال مینمايند که: آيا بعد از اين همه امکانات، آرزويي داری؟ جواب میدهد: بله، آنجا که میبينم زن و شوهری در يک ماشين مدل پايين نشسته اند و با هم بطور صميمی صحبت میکنند، آرزو میکنم که به جای آنان باشم. آری، اين همه امکانات نتوانسته که آرامش و سکونت قلب او را فراهم کند.
پس آرامش قلب و تمام برکات دنيوی و اُخروی در پرتو ياد خداوند و عبوديّت و بندگی است و به اين سبب خداوند متعال در سورة مبارکة مؤمنون به طور مطلق میفرمايد: «قَدْ اَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ»[2] يعنی مؤمنان چه در آخرت و چه در دنيا رستگار هستند.
1- آگاه باشید به یاد خدا آرامش مییابند دلها (مبارکه رعد/28).
2- به تحقیق رستگار شدند ایمان آورندگان (مبارکه مؤمنون/1).