بار ديگر بعثت مبارک حضرت پيامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و نيز اعياد شعبانيّه به پيشگاه منوّر تمام حضرات انبياء(عَلَيهم السَّلام) بالأخص وجود مقدّس حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) وآل طاهرينشان و فرزند بزرگوارشان حضرت ولیّعصر(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) و پيروان واقعی و منتظران حقيقی، تبريک و تهنيت عرض میشود «خداوند متعال به مقرّبين درگاهش همة ما را با آن بزرگواران محشور بفرمايد و از شفاعت کبرايشان بهره مند بفرمايد». «اَللّهُمَّ اجعل مَحیایَ مَحیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد (صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) وَ مَماتی مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ)»[1].
عظمت مبعث مقدّس از اين جملة مبارک معلوم میشود که به ما آموختند خدای سبحان را به وجود چنين رحمت عظيمی که بالاترين رحمت الهی است «وَ مٰا اَرْسَلناکَ اِلّا رَحمَةً لِلعالمینَ» [2]، اين چنين حمد و سپاس گوئيم: «اَلحَمدُ لِلّهِ الَّذِی استَنقَذَنا بِکَ مِنَ الشِّرْکِ وَ الضَّلالِ»[3] حمد و سپاس خداوندی را که به وسيلة شما ما را از شرک و ضلالت و بدبختی رهانيد و نجات داد. از اين بيان نورانی روشن میشود که حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) ارسال شده اند تا مردم را از حضيض ذلت برهانند و به اوج عزّت و حيات طيّبه برسانند و انسانها را به مقامی ارتقاء دهند که هیچ مَلَک مقرّبی نتوانسته به آنجا باريابد. امّا همانطور که در جلسة سابق استفاده شد، راه بهره مندی از اين رحمت خاص، به ميزان اجابت خداوند و رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) است. حال، راه بهره مندی از اين رحمت خاصّة الهی را از خود آن بزرگوار استفاده میکنيم که چنين مطرح فرمودند: «تَعَرَّضُوا لِرَحمَةِ اللهِ بِمٰا اَمَرَکُمْ بِهِ مِنْ طٰاعَتِهِ»[4] خودتان را در معرض رحمت الهی قرار دهيد، به وسیلة آنچه که خداوند امر فرموده به آن از طاعاتش. پس معلوم میشود کسانی به مقامات عالية انسانيّت که پرچم آن در بيست و هفتم ماه شريف رجب برافراشته شده، باريافته اند که از قوانين و فرامين الهی، اطاعت میکنند و تسليم و منقاد فرامين پروردگار میباشند. اگر جناب سلمان به آن مقام عاليه باريافته اند که به فرمان رسول خدا(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ)، شناسنامه شان از سلمان فارسی، به شناسنامة محمد و آلمحمدی(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) تغيير يافت، جز از راه بهره مندی از رحمت الهی به وسيلة اطاعت و تسليم نبوده است. ايشان مزرعة جان خود را در اختيار رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) گذاشتند و آن بزرگوار از وجودشان، شجرة طوبی رويانيدند و رشد دادند. آری، آنان گوهر وجودشـان را در اختيـار گوهرشناسانی بمانند حضرت پيـامبر اسلام (صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) قرار دادند و به آن مقامات عاليه نائل شدند. حضرت پيامبراسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) هدف از رسالتشان را چنين بيان میفرمايند: «اِنَّما بُعِثتُ لِاُتَممَ مَکٰارِمَ الاَخلاقِ»[5] همانا من مبعوث شدم تا فضايل اخلاقی و سجايای روحی را که ساير پيامبران آورده اند، به اکمال برسانم، يعنی با اعمال و اخلاق طيّبه، شما را رشد دهم و به جايگاه های عاليه نائل سازم.
در ماه شريف رجب که ماه بارش رحمت الهی است و امشب در لحظات پايانی آن قرار داريم، اين فرصت بيشتر فراهم است. اگر ماه شريف رجب، «اَصَبّ» نامیده شده که به معنای بارش رحمت الهی میباشد، به اين علّت است که رسالت حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و ولادت حضرت علی ابن ابیطالب(عَلَيهِ السَّلام) که رحمت خاصّة الهی میباشند، در اين ماه شريف قرار دارد و به عبارت ديگر، ماه شريف رجب، شرافت خود را از حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) گرفته است. خوشا به حال کسانی که از رحمتهای خاصة اين ماه شريف بهره برند. امشب، شب تضرّع و ناله و استغاثه است «عادَتُکَ الاِحسانُ اِلَی المُسیئینَ وَ سبيلُکَ الاِبقاءُ عَلَی اَلمُعتَدینَ»[6] عادت تو احسان کردن به گناهکاران است و راه تو مهلت دادن به تجاوزکاران میباشد «وَامْنُنْ بِغِنٰاکَ عَلیٰ فَقری وَ بِحِلْمِکَ عَلیٰ جَهْلی وَ بِقُوَّتِکَ عَلیٰ ضَعْفی»[7] الهی، با ثروت و غنای خود، فقر مرا و با حلمت، جهل مرا و با قوّتت، ضعف مرا جبران فرما.
پس هدف از رسالت حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) اين است که انسانها را به طهارت و تزکية روحی و باطنی و قلبی برسانند. مطلبی که خداوند متعال، يازده بار بخاطر آن سوگند ياد فرموده، تزکيه و طهارت نفس و داشتن روح طيّب است «قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَكّاها»[8]. انسان، متشکّل از روح و جسم است و هر چند حقيقت انسان، روح اوست، لکن تنها در روح خلاصه نمیشود و جسم و مَرکب هم دارد ولذا علاوه بر طهارت روحی و باطنی، موظّف به طهارت ظاهری و جسمانی نيز میباشد. حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) در ضمنِ توصيه به طهارت باطنی و پاکسازی نفس، به طهارت و بهداشت ظاهری هم توصيه و تأکيد فراوان فرموده اند که در سه بخشِ نظافت بدن، نظافت دهان و دندان و نظافت خانه مطرح میباشد که نمونه هايي از فرمايشات آن حضرت در مورد آراستگی و نظافت تن و بدن استفاده میگردد که بسيار حائز اهميّت است. حضرت پيـامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) نه تنها خودشان به نظـافت اهميّت بسيـاری میدادند، بلکه هر فرصتی که پيش میآمد، اصحاب را به اين امر مهم توصيه میفرمودند. آن بزرگوار فرمودند: «مَنِ اتَّخَذَ ثَوْباً فَلْيُنَظِّفْهُ»[9] کسی که لباسی را تهيه کرد، بايد آن را پاکيزه نگه دارد.
يک سوم اموال حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) در امور مربوط به نظافت و آراستگی و تهية عطر صرف میشد. البته استفاده از عطر برای زنان بطوري که بوی خوش آن به مشام نامحرم برسد، حرام میباشد و تنها در پيش همسر و محارم بدون اشکال است.
در بيان نورانی ديگری از حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) آمده است: «اِنَّ الْاِسْلامَ نَظيفٌ فَتَنَظَّفُوا فَاِنَّهُ لٰا يَدْخُلَ الْجَنَّةَ اِلّا نَظيفْ»[10] همانا اسلام پاکيزه است، پس شما هم پاکيزه باشيد، زيرا جز شخص پاکيزه، کسی به بهشت وارد نمیشود. يکی از مهمترين حق الناسها اين است که بوی عرق بدن يا پا يا بوی نامطبوع دهان کسی، ساير افراد را رنج دهد. گاهی بوی بدن برای خود انسان عادت میشود و ديگر او توجّه ندارد که ديگران از آن رنج میبرند. استحمام بدن و شستن لباسهايي که قبلاً استفاده شده، باعث میشود که از بوی نامطبوع بدن و پا و... جلوگيری شود.
وجود مقدس حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) در بيان نورانی ديگری فرمودند: «اَلطُّهْرُ نِصْفُ الْايمانِ»[11] نظافت، نصف ايمان است. همچنين فرمودند: «اِنَّ اللّهَ تَعالىٰ يُبْغِضُ الْوَسْخَ وَ الشَّعْثْ»[12] خداوند دشمن میدارد ژوليدگی و کثافت را. در مورد ديگری نيز مذکور است: «اَلنِّظافَةُ مِنَ الْايمانِ وَ الْايمانُ مَعَ صاحِبِهِ فِی الْجَنَّةِ»[13] پاکيزگی از ايمان است و ايمان همراه با صاحبش در بهشت میباشد.
لازم به توضيح است: امکان دارد که کسی بعد از استحمام و نظافت بدن و لباس، به آشپزخانه سر بزند که اين امر موجب میشود مو و لباس شخص، بوی نامطبوع بگيرد.
در بيان نورانی ديگری از حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) مذکور است: «پاکيزگی کليد نماز است»[14].
حال با توجّه به اينکه محبّ واقعی سعی میکند که خود را به شکل محبوبش سازد و وجود مقدّس حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) اين همه به نظافت و پاکيزگی اهميّت میدادند، لذا شايسته است که در نظافت و پاکيزگی بدن و لباس دقّت بالاتری به خرج دهيم.
1- پروردگارا، قرار بده زندگی مرا زندگی محمد و آل محمدی(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و مرگ مرا مرگ محمّد و آل محمّدی(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) (مفاتیح الجنان، فرازی از زیارت عاشورا).
2- و ارسال نکردیم تو را مگر رحمتی برای عالمیان (مبارکه انبیاء(عَلَيهم السَّلام)/107).
3- بحارالانوار، ج97، ص161
4- مجموعه ورام، ج2، ص120
5- بحارالانوار، ج68، ص382
6- مفاتيح الجنان، فرازی از دعای ماه شريف رجب
7- مفاتيح الجنان، فرازی از دعای ماه شريف رجب
8- به تحقيق رستگار شد کسی که پاک کرد آن را (مبارکه شمس/9).
9- کافی، ج13، ص15
10- نهج الفصاحه، حديث612
11- بحارالانوار، ج77، ص237
12- نهج الفصاحه، ص304
13- بحارالانوار، ج59، ص291
14- پيام پيامبر، ترجمه فارسی، ص383