آیات شریفۀ مورد بحث در مورد وحی و نبوّت، در بیان این مطلب است که عدّ ه ای دعوت حضرات انبیاء(عَلَيهِم­ السَّلام) را پذیرفتند و رستگار شدند، و عدّ ه ای نپذیرفتند و گرفتار شقاوت گردیدند.

     آیات شریفۀ مورد بحث، خطاب به یهود و نصاری است که پیامبر خود را قبول کردند، ولی رسالت حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی­ اللهُ­ عَلَيهِ­ وَ ­آلِهِ) را نپذیرفتند و درواقع، هم خودشان ضّال شدند و هم باعث اضلال جمع کثیری گردیدند «اِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبيلِ اللهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالاً بَعيداً»، و درواقع ضالّ و مُضِلّ گشتند. از آنجایی که قرآن، کتابی جهانی و جاودانی است و محدود و محصور در زمان خاصّ و برای مردم خاص نمی باشد و الی یوم القیامه انسان تربیت می کند و سخنـانش به روز است، لذا امروز نیز به شهـادت آیۀ شریفه، دشمنان اسلام، هم خودشان گمراه هستند و هم درصدد گمراه کردنِ هدایت یافتگان می باشند و برای اضلال بندگان خداوند و جوانان موحّد و پاک قلب و کم اطّلاع، نقشه های خود را در تمام سطوح و اقشار پیاده می کنند و برای متلاشی کردن خانواده ها، و اضلال جوانان و نوجوانان و حتّی کودکان، برنامه های وسیعی دارند و متـأسفانه در این زمینه تا حدودی موفّق شده اند، چراکه ملاحظه می­شود روز به روز آمـار طلاق در جامعه بالا می رود. همچنین کارتون ها، برنامه های رایانه ای، فیلم ها و سریال ها و برنامه های غیراخلاقی برای کودکان ترتیب داده و یا با کتاب­ها و یا برچسب های مستهجن، کودکان و نوجوانان را هدف گیری کرده اند، ولذا هر کتابی که به دیگران معرّفی می شود، باید قبلاً مطالعه گردد. دشمن با تمام قدرت به جنگ آمده و برای غـارت اعتقادات جوانـان و نوجوانـان می کوشد. در برخی کتابچه های تصویری که برای کودکان تدارک دیده شده، دختر و پسر در کنار هم قرار دارند، و مغرضانه یا غیرمغرضانه روابط میان دختر و پسر عادی سازی شده و حریم بین محرم و نامحرم از بین رفته و دوست پسر و سایر حریم شکنی ها ترویج می شود. از اینرو نباید تبلت یا گوشی را به دست کودک و نوجوان دهیم و خوشحال باشیم که کاری به کار ما ندارد!

     دشمن زمانی بطور مستقیم «يَصُدُّونَ عَنْ سَبيلِ الله‏»[1] می کند، و زمانی بمانند امروز با پیشرفت تکنولوژی و گسترش رسانه های عمومی «يَصُدُّونَ عَنْ سَبيلِ الله‏» بـا قدرت و توسعۀ بیشتری انجام می گیرد که خطرناک تر از قبل است. امان از جاهلیّت دوّم که امروزه گرفتار آن هستیم که به مراتب خطرناک تر از جاهلیّت اوّل است. آیات شریفه محصور در زمانِ شأن نزول آنها نیستند و الی یوم القیامه پیام می دهند «وَ آخَرينَ مِنْهُمْ لَمّا يَلْحَقُوا بِهِمْ»[2]. همانطور که خورشید و ماه الی یوم القیامه تابش دارند، آیات قرآن نیز تا روز قیامت پیام می دهند و زنده و جاویدان هستند، همانطور که حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «اِنَّ الْقُرْآنَ حَیٌّ لَمْ یَمُتْ وَ اِنَّهُ یَجْری کَما یَجْرِی اللَّیْلُ وَ النَّهارُ وَ کَما یَجْرِی الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ یَجْری عَلی آخِرِنا کَما یَجْری عَلی اَوَّلِنا»[3]، ولذا خداوند با آیۀ شریفۀ مورد بحث، دشمنان اسلام را که در گذشته و امروز و بطور کلّی در تمام اعصار و دوران ها به طُرُق مختلف باعث گمراهی مردم می شوند و سرانجامِ شوم اینان را بیان می فرماید که چه کفّار و چه یهود و نصاری در صورتی که بدون توبه از دنیا روند، هیچ راهی جز جهنّم برایشان نیست «اِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ طَريقاً﴿۱۶8﴾ اِلاّ طَريقَ جَهَنَّمَ خالِدينَ فيها اَبَداً...﴿۱۶9﴾». در هر حال دشمن همواره کمر به دشمنی اسلام بسته است.

     در ابتدای جلسه استفاده شد که خدای سبحان صاحب رحمت است و آنقدر مهربان است که از اوّل تا آخر قرآن، دعوت و توصیۀ خداوند در دعوت به توبه و عدول و دشمنی نکردن است و خیر و شرّ و هدایت و ضلالت را تبیین فرموده تا اگر بیراهه می رود، عالمانه برود و اگر در صراط مستقیم حرکت می کند، آگاهانه حرکت کند. خدای سبحان وقایع جهنّم را، امروز و در این دنیا بیان فرموده تا انسان، با اختیارات و روشن بینی وسیع مسیر خود را انتخاب کند «اِنّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ اِمّا شاكِراً وَ اِمّا كَفُوراً»[4].

     از وجود مقدّس امام محمد باقر(عَلَيهِ السَّلام) در ذیل این آیۀ شریفه روایت شده است که فرمودند: «اين آيه را جبرئيل(عَلَيهِ السَّلام) اين گونه نازل كرد: «همانا كسانى كه (نسبت بحق آل محمد(صَلَّی­ اللهُ­ عَلَيهِ­ وَ ­آلِهِ)) ستم كردند، خدا در معرض آمرزش ايشان نيست و به راهى هدايتشان نكند، جز راه دوزخ كه هميشه در آن جاودانند، و اين براى خدا آسان است، سپس فرمود: اى مردم! پيغمبر از جانب پروردگارتان به حق سوى شما آمده، درباره ولايت على(عَلَيهِ السَّلام)، ايمان آوريد كه مايۀ خير شماست و اگر كافر شويد به ولايت على(عَلَيهِ السَّلام)، آنچه در آسمانها و در زمين است متعلق به خداست‏»[5]. کسانی که به ولایت اهل بیت عصمت و طهارت (عَلَيهِم­ السَّلام) کافر شدند، دیگر هیچ طریقی جز راه جهنم ندارند، چراکه خداوند متعـال خود فرمود: «اَطيعُوا اللهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الْاَمْرِ مِنْكُم‏»[6]، یعنی منظور از کفروا، همـان کفر بـه اهل بیت(عَلَيهِم­ السَّلام) است.

 

[1]- بازمی دارند از راه خداوند (مبارکه اعراف/45).

[2]- و آخرين از ایشان که هنوز ملحق نشده­اند به ایشان (مبارکه جمعه/۳).

[3]- قرآن زنده ای است که هرگز نمی ميرد و جاری است همانگونه که شب و روز در جريان هستند و همانطور که خورشيد و ماه در جريان هستند، و بر آخرينِ ما جاری است، همانگونه که بر اوّلين ما جاریست (بحارالانوار، ج35، ص403).

[4]- همانا ما هدایت کردیم او را به راه راست، یا شکرگزار است و یا ناسپاس (مبارکه انسان/۳).

[5]- نَزَلَ جَبْرَئيلُ(عَلَيهِ السَّلام) بِهذِهِ الْآيَةِ هكَذا اِنَّ الَّذينَ ... ظَلَمُوا آلَ مُحَمَّدٍ حَقَّهُمْ لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقاً  اِلّا طَريقَ جَهَنَّمَ خالِدينَ فيها اَبَداً وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيراً ثُمَّ قالَ يا اَيُّهَا النّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّكُمْ فی وَلايَةِ عَلِیٍّ فَآمِنُوا خَيْراً لَكُمْ وَ اِنْ تَكْفُرُوا بِوَلايَةِ عَلِیٍّ فَاِنَّ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْاَرْض‏ (الکافی، ج1، ص424).

[6]- اطاعت کنید خداوند را و اطاعت کنيد رسول را و صاحبان امر از شما (مبارکه نساء/۵۹).