آیۀ شریفۀ «لا يُحِبُّ اللهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ اِلاّ مَنْ ظُلِمَ وَ كانَ اللهُ سَميعاً عَليماً» آغازِ جزء ششم قرآن کریم است. یعنی تاکنون یک ششم از قرآن کریم استفاده شده است. «خداوند را به فضل و کرمش و به عظمت وجودی اهل بیت(عَلَيهِم السَّلام)، سوگند میدهیم از همۀ ما بپذیرد و قبول بفرماید». «رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنّا اِنَّكَ اَنْتَ السَّميعُ الْعَليمُ»[1].
دو آیۀ شریفۀ مورد بحث، از آیات توحیدی و اخلاق توحیدی و اسلامی هستند که در مورد این دو آیۀ شریفه، مطالبی لازم به توضیح میباشد که ذیلاً استفاده میشود:
آیۀ شریفۀ مورد بحث، در بیان این مطلب است که خداوند متعال دوست ندارد بدیها در جامعه افشاء شوند و اسرار دیگران آشکار گردد و به آبرو و حیثیّت مردم آسیب وارد شود. بطور کلّی خداوند متعال، آشکار نمودن بدیها را دوست ندارد. سؤالی که در این مورد مطرح میشود، این است که: اینکه خداوند آشکار کردنِ بدیها را دوست ندارد، آیا گناهان مخفی اشکالی ندارند؟ پاسخ این است که: خداوند متعال، هرگونه کار زشت و بد را دشمن میدارد «كُلُّ ذلِكَ كانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهاً»[2]. خدای سبحان، فطرت انسانی را فطرت ناب و زلال و پاک و نیکو و شایسته قرار داده و آن را به کمالات آراسته است. انسان با فطرت پاک و طیّب به این جهان آمده و بطور کلّی خداوند، بدیها را چه مخفی و چه آشکار دوست ندارد و این امر، با فطرت سالم بشری مغایرت داشته و سنخیّت ندارد. آنچه که با فطرت سالم بشری سنخیّت دارد، پاکی، طهارت و زیبایی است. بدیها چه آشکار و چه پنهان، تحمیل بر فطرت پاک و سالم انسان است «فِطْرَتَ اللهِ الَّتی فَطَرَ النّاسَ عَلَيْها»[3]. خدای سبحان، فطرت انسان را خودش سرشته، ولذا هرگز نمیتواند بد و نازیبا باشد. اگر نازیبایی وجود دارد، توسط خود انسان و با سوءاختیار، بر فطرت او تحمیل میشود.
پس بدیها چه مخفی و چه آشکار، هر دو مبغوض خداوند هستند، لکن با توجه به اینکه مسائل اجتماعی، قابل مقایسه با مسـائل فردی نیستند، لذا علنی کردن بدیها در میان مردم، مبغوضتر و زشتتر است و بیشتر مورد غضب خدای سبحان قرار میگیرد.
خداوند متعال به دو علّت دوست ندارد بدیها آشکار شوند:
اوّل اینکه: بر این اساس که آشکار کردنِ زشتیها با سَتّار العُیُوب بودنِ خداوند مغایرت دارد، لذا خدای سبحان دوست ندارد آنچه را که با ستاریّت خود پوشانیده، دیگران علنی سازند.
دوّم اینکه: وقتی زشتیها به جامعه کشیده شده و در میان مردم آشکار گردند، دیگر طهارت و سلامت جامعه در معرض آسیب قرار میگیرد و تشییع فـاحشه صورت می گيرد و جـامعه دچـار فساد میشود. خداوند به آبروی بندگانش و حریم خصوصی آنان و اسرار ایشان احترام قائل است و ستار العیوب می باشد و در صورتی بندگانش را دوست دارد که به اخلاق الهی متخلّق شوند و یکی از مصادیق اخلاق الهی، پوشانیدن عیبهاست.
۱- پروردگارا! بپذیر از ما به درستی که تو، تویی شنوای دانا (مبارکه بقره/۱۲۷).
۱- همۀ آن باشد بدیش نزد پروردگارت ناخوش داشته شده (مبارکه اِسراء/۳۸).
[3]- سرشت خدايی که آفرید مردم را بر آن (مبارکه روم/۳۰).