خداوند تبارک و تعالی خلقت انسان را بر مبناي رحمت استوار ساخته است و اين رحمت ايجاب ميکند که انسان را به رشد و کمال و تعالی و سعادت برساند و برای اين امر دستورالعملهايي را وضع فرموده که به شرط پياده نمودنِ اين دستورات در زندگی، سعادتِ موعود تحقّق میيابد و به بيان روشنتر، کمال و سعادت فردي و اجتماعي و مادّي و معنوي انسان معلولِ عمل به تمام فرامين الهي است و خداوند متعال با اين شرط سعادت انسان را تضمين فرموده است.
پس تمام برنامههاي خلقت، در همين راستا و در جهت اين هدف مبارک و براي رسانيدن انسان به اين جايگاه رفيع مقرّر شده است. به اين معنا که هدف از ارسال حضرات انبياء و اوصياء و اولياء(عَلَيهِمُ السَّلام) و انزال کتب آسماني و در رأس آنها قرآن کريم، تعليم و تزکيه است «هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْاُمِّيّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ ٰايٰاتِهِ وَ يُزَکّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْکِتٰابَ وَالْحِکْمَةَ»[1]، «اِنَّ هٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدی لِلَّتی هِیَ اَقْوَمَ»[2] و هر آنچه که بصورت تکاليف براي انسان وضع شده، ابزاري براي رسانيدن او به تکامل و سعادت ميباشد. خداي سبحان که انسان را براي سعادت آفريده، راهِ باريابي به سعادت را در قرآن کريم، بصورت پارهاي از بايدها و نبايدها به او تبيين فرموده و همراه با رسولانش به او ابلاغ کرده است که اگر انسان طبق اين قوانين زندگي کند، به آن سعادت موعود نائل خواهد شد.
1- او کسي است که مبعوث کرد در ميان بيسوادان رسولي از ايشان، تلاوت ميکند بر ايشان آيات او را و پاکيزه ميسازد ايشان را و تعليم ميدهد ايشان را کتاب و حکمت (مبارکة جمعه/2).
2- در حقيقت اين قرآن هدايت ميکند به راهي که آن استوارترين است (مبارکة اِسراء/ 9).