«ها» در جملۀ شریفۀ «ها اَنْتُمْ هؤُلاءِ»، های تنبیه است، یعنی آگاه باشید، و درواقع خداوند متعال، انسان ها را به دادگاه مخفی وجدانشان رجوع می دهد و هشدار و اعلام خطر الهی برای خائنان و مدافعان آنهاست. اگر انسان به فرض بتواند در این جهان پنهان کاری کند یا از خائن و ظالم حمایت نماید و اعمال شوم خود را از نگاه مردم مخفی دارد، در روز قیامت که در پیشگاه پُرمهابت الهی و دادگاه عدل پروردگار و در محضر «مالِكِ يَوْمِ الدِّين»[1] و خداوندِ «عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَة»[2] قرار دارد و احدی نمی تواند بدون اِذن الهی تکلّم کند، چگونه می تواند پنهان نمايد؟ و در این روز چه چـاره ای برای خود می اندیشد و چگونه می تواند از خود دفاع کند و از ظالم حمایت نماید؟ در آن روز، نه شفاعت کننده ای است و نه حمایت گری وجود دارد «يَوْمٌ لا بَيْعٌ فيهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ»[3] و انسان تک و تنها محشور می شود «وَ لَقَدْ جِئْتُمُونا فُرادٰى كَما خَلَقْناكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ»[4].
گرچه در آیات شریفۀ سابق و مورد بحث، طرفِ خطاب، حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) یا گروه خاصی است، ولی حکم خصوصی مربوط به آنان نیست، بلکه تمام قضات و وکلاء و کسانی را که در مسند قدرت و خلافت قرار گرفته اند، دربر می گیرد تا توجه کنند که خدای سبحان از وکالت و قضاوتشان آگاه است. همچنین در مشاجرات خانوادگی و مناسبت های محدود و قضاوت و شهادت میان دو نفر، مبادا به عدالت قضاوت نکنند «وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى اَلاّ تَعْدِلُوا اِعْدِلُوا هُوَ اَقْرَبُ لِلتَّقْوٰى»[5] و مبادا نسبت خویشاوندی باعث شود که علیه مظلوم قضاوت کنند. انسان همواره در محضر خداوندِ عالم السِّرّ و اخفی قرار دارد، ولذا حساب آن روز را هم بايد داشته باشد «اِقْتَرَبَ لِلنّاسِ حِسابُهُمْ وَ هُمْ فی غَفْلَةٍ مُعْرِضُون»[6]. همیشه پشتیبان حق باشید و با حق ستیزه جویی نکنید، زیرا کسی که با حق ستیزه جویی کند، حق او را به زمین می زند «مَنْ صارَعَ الْحَقَّ صَرَعَه»[7].
[1]- صاحب روز جزا (مبارکه حمد/4).
[2]- دانای پنهان و آشکار (مبارکه توبه/105).
[3]- روزی که نه معامله ای است در آن و نه دوستی و نه شفاعت کننده ای (مبارکه بقره/254).
[4]- و البتّه به تحقيق می آييد به سوی ما تنها، همچنان که آفريديم شما را اوّل بار (مبارکه انعام/94).
[5]- و وادار نکند شما را دشمنیِ گروهی، بر آنکه عدالت برقرار نکنيد، عدالت برقرار کنيد، آن نزديک تر است به تقوا (مبارکه مائده/8).
[6]- نزديک شد برای مردمـان حسـابشـان (روز قيـامت)، درحـالی کـه ايشـان در حال غفلت اعراض کنندگانند (مبارکه انبياء(عَلَيهِم السَّلام)/1).
[7]- هر کس بـا حق درافتد، (حق) او را بر زمين زنـد (بيـان نورانی حضرت امـام علی(عَلَيهِ السَّلام)؛ نهج البلاغه، حکمت408).