ماه شریف رجب و ماه شریف شعبان، دو ماه هجرت به سمت الله هستند و یکی از نامهای ماه رجب، «شَهْرُ الْاِسْتِغْفارِ»[1] است، چراکه وقتی از انسان دعوتی به عمل میآید، انسان درخور آن میهمانی و ضیافتی که دعوت شده، شروع به تدارک مینماید. خداوند متعال دو ماه شریف رجب و شعبـان را مقرّر فرموده تـا انسان به تطهیر و پاکسازی و غبارروبی باطن بپردازد و لایق حضور شود و با میزبان کریم سنخیّت پیدا کند تا به حضورش شرفیاب گردد.
ماه شریف رجب، ماه هجرت و بنده نوازی پروردگار است و خدای سبحان میخواهد بندگانش را از سرمایههای بالاتری بهره مند نماید. اولیای الهی و مقرّبان درگاه پروردگار همواره بخاطر این نعمت عظیم و رغیبههای بزرگِ آن، از درگاه ربوبی سپاس گزار بوده اند. ماه شریف رجب، ماه حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) است و پیامش این است که در ماهی که صبغه و رایحۀ حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) را دارد، از راه میـان بُر میتوان از تابش نور ولایت بهره بُرد. یعنی ماه شریف رجب، ماه تقرّب به حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) و تقرّب به ذات لایزال الهی است.
در کتاب شریف «المراقبات» آمده است: «برای شب مقدّس قدر باید از یازده ماه قبل آماده شد». امّا آمادگی رسمی برای ماه مبارک رمضان از ماه شریف رجب آغاز میشود. همانطور که استفاده شده، رجبی شدن جز با احترام به ماه خداوند امکان ندارد. گرچه تمام ادعیه و اذکار و اعمال مخصوص ماه شریف رجب، همه نور و زیباست، لکن محوریّت از آنِ فرایض و واجبات است و در صورتی که زیربنا برقرار باشد، فرع که مستحبّات است، سودمند خواهد بود. تمام اعمال وارده در ماه شریف رجب که فضیلت دارند و مجرّب هستند، در پرتو واجبات نافع بوده و موجب جلب محبّت بیشتر پروردگـار میگردند. یکی از نشانه های عقل سلیم، استفاده از فرصتهاست و ماه شریف رجب، از زیباترین فرصتهاست که در این ماه میتوان از راه میان بُر به پروردگار رسید و عالیترین تحفه ها را دریافت نمود. عالی ترین مرتبت برای اهل فرایض است. در بيانی نورانی از حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) آمده است: «هنگامى كه قيامت برپا شود، منادى فرياد مىكند: صابران كجا هستند؟ در اينجا گروهى از ميان مردم حركت مىكنند و خود را معرفى مىنمايند. بار ديگر منادى صدا مىزند كه متصبّران كجا مىباشند؟ در اينجا نيز گروهى برمىخيزند و خود را معرفى مىكنند، راوى گويد: عرض كردم قربانت شوم، صابران كيانند و متصبّران كدام افراد هستند؟ فرمودند: صابران كسانى مىباشند كه واجبات را انجام مىدهند و متصبّران آنها هستند كه از حرام دست بازداشتند و دنبال كارهاى زشت نرفتند»[2]. بالاترين مقام صبر از آنِ کسانی است که به فرايض تقيّدِ شديد دارند، همانطور که بالاترین شکر، عبارت از انجام فرایض است. گرچه انجام واجبات از بالاترین درجات صبر است، ولی ترک محارم از آن هم بالاتر می باشد. از اینرو کسی که در ماه شریف رجب ترک محرّمات داشت، بالاترین مرتبۀ صبر را داراست.
[1]- «رَجَبٌ شَهْرُ الْاِسْتِغْفارِ لِاُمَّتی اَکْثِرُوا فِیهِ الْاِسْتِغْفارَ فَاَنَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ» رجب برای امت من ماه استغفار است پس در ماه رجب زیاد استغفارکنید که خداوند بخشنده و مهربان است (بيان نورانی حضرت پيامبر اکرم(صَلَّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ)؛ وسائل الشیعه، ج10، ص512).
[2]- اِذا كانَ يَوْمُ الْقِيامَةِ نادى مُنادٍ اَيْنَ الصّابِرُونَ فَيَقُومُ فِئامٌ مِنَ النّاسِ ثُمَّ يُنادی اَيْنَ الْمُتَصَبِّرُونَ فَيَقُومُ فِئامٌ مِنَ النّاسِ قُلْتُ جُعِلْتُ فِداكَ وَ مَا الصّابِرُونَ وَ مَا الْمُتَصَبِّرُونَ قالَ الصّابِرُونَ عَلى اَداءِ الْفَرائِضِ وَ الْمُتَصَبِّرُونعَلَى اجْتِنابِ الْمَحارِم (بحارالانوار، ج68، ص83).