خداوند متعال در قسمت دوّم از آیۀ شریفۀ مورد بحث میفرماید: «لِتَحْكُمَ بَيْنَ النّاسِ بِما اَراكَ اللهُ» این قرآن، به حق نازل شده تا به حق و عدل و عدالت میـان مردمان قضاوت کند. تمام حضرات انبیاء(عَلَيهِم السَّلام) برای اجرای حکم الهی و پایان دادن به اختلافات بشر ارسال شده اند، همـانطور که خدای سبحـان میفرمـاید: «كانَ النّاسُ اُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللهُ النَّبِيّينَ مُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ وَ اَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النّاسِ فيمَا اخْتَلَفُوا فيهِ»[1]. قرآن کریم برای اختـلاف زدایی نـازل شده و یکی از اهـداف ارسـال حضرات انبیاء(عَلَيهِم السَّلام) اختلاف زدایی است «لِتَحْكُمَ بَيْنَ النّاسِ بِما اَراكَ اللهُ». از اینرو هرگونه اختلاف در هر زمینه ای اعم از مسائل مادی، معنوی، فردی، اجتماعی، حقوقی، سیاسی و... با پیامهای وحیانی قابل فصل است، ولذا خداوند متعال میفرماید: آنطور که خداوند به تو آموخت، قضاوت کن.
قابل توجه است: علم حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) به احکام الهی از راه وحی است نه اجتهاد، یعنی وحی، علم شهودی است. خداوند متعال حقایق را بـه رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) ارائه داده است «اَراكَ اللهُ» و پیامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) آن را رؤیت نموده اند، ولذا دیگر سخن از اجتهاد نیست. اجتهاد، کار افراد عادی است که روی ضوابط و ظن و گمان، با فهم خود حقایق را استنباط میکنند. حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) آگاه به قوانین کتابی است که بر قلب ایشان نازل شده است «نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْاَمينُ﴿193﴾ عَلى قَلْبِكَ...». کتابی که بر قلب نازل شود، قلب آن را میفهمد. کتابی را که انسان با چشم و گوش از افراد عادی میگیرد، ممکن است نفهمد و اشتباه صورت گیرد، ولی اگر با قلب بگیرد، به یقین میفهمد. بنابراين حضرت رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) طبق وحی الهی حکم میکنند.
پس قانون گذار خداوند متعال است و تشریع قانون در اختیار اوست «اِنِ الْحُكْمُ اِلاّ لِلَّه»[2]. خداوند متعال، شریعت خود را از راه وحی اعلام میدارد تا حضرت رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) طبق آن قضاوت کنند و حکم و اجرا نمایند.
بنابراین قسمت دوّم دلالت میکند بر عصمت حضرت رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) که هیچگونه امکان خطا و اشتباه در مورد آن بزرگوار وجود ندارد و حکم و قضاوت و اجرای ایشان، خطاناپذیر است.
تمام حضرات انبیاء(عَلَيهِم السَّلام) معصوم هستند، لکن عصمت آنان مراتب دارد و حضرت رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) کـه اشرف انبیـاء(عَلَيهِم السَّلام) میباشند، مقام معصومیتشان در مقام اشرفیّت است.