در این ایّام مقدّس و در آستانۀ میهمانی طهارت، زیباترین شرایط برای آسیبزدایی و آفتزدایی و طیّب و طاهر گشتن فراهم شده است و پُرواضح است که این آفتها و آسیبها، چيزی جز گناهان نمی باشند. ماه شریف شعبان المطهِّر در ایّام باقیمانده و پایانی اش برای انسان پیام پاک شدن و طاهر گشتن و تلاش نمودن برای پرواز دارد. آخرینها همیشه پیام دارند و پیامشان، پیام شتاب است. شتاب برای طاهر شدن و پرواز کردن و اوج گرفتن و ملکوتی شدن و آسمانی گشتن. تنها وسیلۀ سیر و صعود و قرار گرفتن در کنار سفرۀ پاکان، در این مدّتِ اندکِ باقی مانده، رسیدگی به پروندۀ اعمال و توبه و اصلاح عمل است. ضعف ها و بدبندگیها، انسان را زمینگیر میکند «اثّاقَلْتُمْ اِلَى الْاَرْض». برای رهایی از این زمینگیری، ایمان و عمل طیّب و تمسّک و توسّل به الگوهای طیّب لازم است که خداوند متعال، همواره انسان را در قرآن کریم به این مهّم توجه میدهد «يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اَطيعُوا اللهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الْاَمْرِ مِنْكُم»[1].
بعد از اینکه استفاده شد که در آستانۀ سفر ماه مبارک رمضان که سفر آسمانی و ملکوتی شدن است، در بهترین شرایط و ایّام، برای آفتزدایی قرار داریم، حال مواردی از گناهان و آفتها و آسیبهای ایمان و عمل صالح را استفاده میکنیم تا با شناخت و آگاهی یافتن از آنها، ان شاء الله تعالی، با سعی و تلاش و تمسّک و توسّل به حضرات اهل بيت عصمت و طهارت(عَلَيهِم السَّلام) آنها را رفع نماییم و به سوی معبود محبوب پرواز و صعود کنیم.
همانطور که استفاده شد، بزرگترین آسیبها و آفتها گناهان هستند و از میان گناهان، حق النّاسها آفت بزرگتری بر روح و جان و ایمان انسان میباشند. آری، اگر گناهان این همه آسیب زننده هستند، گناهان مربوط به اجتماع و مردم، آسیبهای به مراتب بالاتر و سهمگینی به انسان وارد میسازند. مسئولیّت گناهان مربوط به ناس یعنی حقّ النّاسها، به آن شدّتی است که وجود مقدّس حضرت پیامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلیه وَآلِهِ) آن پیامبر رحمت، که خداوند متعال در عظمتشان فرمود: «وَ ما اَرْسَلْناكَ اِلاّ رَحْمَةً لِلْعالَمين»[2]، «در يکی از روزهای بيماريشان که به رحلت آن حضرت انجاميد، درحالی که سرشان را با پارچه ای بسته بودند و حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) و فضل بن عبّاس، زير بغلشان را گرفته بودند و پاهايشان بر زمين کشيده می شد، وارد مسجد شدند و روی منبر قرار گرفتند و چنين شروع به سخن گفتن فرمودند: «ای مردم، وقت آن رسيده است که من از ميان شما بروم، اگر به کسی وعده ای داده ام، آماده ام انجام دهم و هر کس طلبی از من دارد، بگويد تا بپردازم» ... سپس روز جمعه، سه روز پيش از وفاتشان، بار ديگر به مسجد آمده و شروع به سخن گفتن نمودند و طی سخنان خود فرمودند: «هر کس حقی بر گردن من دارد، برخيزد و بگويد، زيرا قصاص در اين جهان، آسانتر از قصاص در روز رستاخيز است...»»[3]. آری، اهمّیّت مسئلۀ حقّ النّاس بسیار عظیم است. آنچه که انسـان را مدّتهای مدیدی در پـای حسـاب الهی نگه میدارد، حقّ النّاسهاست و تا جبران نشود، امکـان رهـایی از آن نیست و حقّ النّاسها جبران نمیشوند، مگر با بخشش صاحبان حقّ. انسانی که حقّ النّاس بر ذمّۀ اوست، سالیان سال باید معذّب باشد تا صاحب حقّ را پیدا کند و حلّیّت بطلبد و متأسّفانه امروزه بازار حقّ النّاس با وجود فضاهای مجازی، بسیار داغ است. در این فضاها، از یک سو، مطلبی درست یا نادرست، مخابره میشود و از سوی دیگر بلافاصله توسّط افراد مختلف پخش میگردد و حیثیّتها و آبروها زیر سئوال میرود و اسرار محرمانۀ مردم فاش میشود و دلهای بسیاری بیقرار و نگران و مضطرب میگردد. اگر این اخبار و مطالب که علیه کسی پخش میشوند، درست باشند، غیبت محسوب میگردد و اگر نـادرست باشند، تهمت است. همـانطور کـه حضرت پيـامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) در توضيح غيبت، خطاب به اصحابشان فرمودند: «غيبت اين است كه دربارۀ برادرت چيزی بگوئی كه او را خوش نيايد، اصحاب پرسيدند: اگر چيزی را كه می گويیم راست باشد، باز هم غيبت است؟ حضرت فرمودند: اگر چيزی را كه می گويی در او باشد، غيبتش را كرده ای، وگرنه به او تهمت زده ای»[4].
[1]- ای کسانی که ايمان آورديد، اطاعت کنيد خداوند را و اطاعت کنيد رسول را و صاحبان امر از شما (مبارکه نساء/59).
[2]- و نفرستاديم تو را مگر رحمتی برای جهانيان (مبارکه انبياء(عَلَيهِمالسَّلام)/107).
[3]- مناقب آل ابی طالب، ج1، ص364؛ به نقل از فروغ ابديّت، ج2، ص864
[4]- مَا الْغِيبَةُ قَالَ ذِكْرُكَ أَخَاكَ بِمَا يَكْرَهُ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَإِنْ كَانَ فِيهِ ذَاكَ الَّذِي يُذْكَرُ بِهِ قَالَ اعْلَمْ أَنَّكَ إِذَا ذَكَرْتَهُ بِمَا هُوَ فِيهِ فَقَدِ اغْتَبْتَهُ وَ إِذَا ذَكَرْتَهُ بِمَا لَيْسَ فِيهِ فَقَدْ بَهَتَّهُ (بحارالانوار، ج74، ص91).