مطالبی که در آیات شریفۀ سابق استفاده شد، چند قسمت بود که خلاصه اش عبارت است از:
قسمت اول تأکید خدای سبحان بر ایجاد صلح و صفا در خانواده و سفارش و تأکید به زن و شوهر و اطرافیان در برقراری صلح و صفا و آشتی و محبّت و مودّت و منفور بودنِ قهر و اختلاف و طلاق و جدایی بود.
قسمت دوم در این مورد بود که اگر ادامۀ زندگی مشترک برای زن و شوهر میسور نبود، طلاق و متارکه به عنوان آخرین راه حل مطرح میشود و خداوند متعال این راه را برای ازدواجهای ناموفق که به هیچ عنوان، تلاشها برای صلح و آشتی به ثمر نرسیده و ادامۀ زندگی مشترک میسور نمیباشد، باز گذاشته است.
قسمت سوم در این مورد بود که چون اکثریت طلاقها و جداییها و قهرها و اختلافها در زندگی، محصول بی تقوایی است، لذا هرجا سخن از طلاق می باشد، دعوت به تقواست تا این حقیقت را برساند که در کارها باید تقوا پیشه نمود و رضایت خداوند را در نظر گرفت. هرجا که تقواست، آنجا کرامت و کمالات انسانی و علم و بصیرت و سهولت و آسانی است، چراکه تقوا منشاء تمام کمالات روحی و معنوی و فضایل اخلاقی است و تمام برکات دنیا و آخرت در پرتو تقواست و به این علت خداوند متعال نه تنها به امت اسلامی، بلکه به تمام امتها، تقوا را به مانند نماز و روزه و سایر فرایض و احکام دینی واجب و فرض فرموده است «وَ لَقَدْ وَصَّيْنَا الَّذينَ اُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ اِيّاكُمْ اَنِ اتَّقُوا اللهَ...». خداوند متعال تقوا را به عنوان اصل مشترک در میان ادیان توحیدی مقرّر فرموده است. تقوا آب طاهری است که قذارتهای روحی و باطنی را میشوید و کیمیای سعادت در پرتو تقوا است و تقوا، آبادکنندۀ دنیا قبل از آخرت می باشد. تقوا در هر نفسی که رسوخ نماید و ملکه گردد، صاحبش را از اوصاف ناپسند و رذایل اخلاقی محافظت میکند.
قسمت چهارمِ مطالب قبلی این بود که خداوند متعال از تقوای بندگانش بهره نمی برد، همانطور که از معصیت و بیراهه روی بندگانش متضرّر نمیگردد. اگر سفارش به تقواست، برای این است که سعادتِ دارِین در پرتو تقوا حاصل میشود و شقاوت ابدی، محصول بیتقوایی و بیایمانی است. خدای سبحان که امر به تقوا میفرماید، به این سبب نیست که نیازمند است، بلکه برای رستگاری و سعادت دنیا و آخرت انسان، تقوا کمال ضرورت را دارد.
«گر جملۀ کـائنـات کافر گردند
بر دامن کبریائیش ننشیند گرد»
خداوند متعال میفرماید: ای مردم شما نیازمند تقوا هستید و خداوند بی نیاز از عبادت و تقوا و ایمان شماست «يا اَيُّهَا النّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَراءُ اِلَى اللهِ وَ اللهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَميدُ»[1].
[1]- ای مردمان شمائید فقیران به سوی خداوند و خداوند اوست غنی و ستوده (مبارکة فاطر/15).