خداوند متعال در پاسخ به اعتراضکنندگان به جهاد و خائفان از جنگ میفرماید: «قُلْ مَتاعُ الدُّنْیا قَلیل» بگو زندگی دنیا اندک و محدود است و ارزش آن را ندارد که بخاطر آن از جهاد در راه خداوند خودداری کنيد. اگر بدانید که خدای سبحان چه نعمتهایی در سرای ابدی برایتان تدارک دیده است، نه تنها دیگر اعتراض نمیکنید، بلکه از مرگ و شهادت استقبال مینماييد. مؤمنانِ واقعی بدین سبب که مقام شهیدان را میدانند، آرزوی شهادت میکنند «يا لَيْتَنی كُنْتُ مَعَهُمْ فَاَفُوزَ فَوْزاً عَظيماً».[1] در سورة مبارکة یس از زبان مؤمن آلیس آمده است که میگوید: «قيـلَ ادْخُلِ الْجَنَّـةَ قالَ يـا لَيْتَ قَوْمی يَعْلَمُون﴿26﴾ بِما غَفَرَ لی رَبّی وَ جَعَلَنی مِنَ الْمُكْرَميـن﴿27﴾»[2] ای کاش اهل دنیـا میدانستند که من در اینجا به چه جایگاه رفیعهای رسیدم. حال اگر این ضعیفالایمانها هم میدانستند که در بهشت چه نعمتهایی برای مجاهدان حقیقی و شهداء تدارک دیده شده، نه تنها آرزوی بهرهمندی بیشتر در دنیا را نداشتند، بلکه مشتاقانه به میدان رزم میشتافتند. امّا یکی از وساوس شیطانی این است که دوستان خود را از مرگ میترساند «اِنَّما ذلِكُمُ الشَّيْطانُ يُخَوِّفُ اَوْلِياءَه»[3].
خداوند متعال میفرماید: «وَ الْآخِرَةُ خَيْرٌ وَ اَبْقى»[4] آخرت بهتر و باقیتر است. استاد جوادی آملی فرمودند: کسانی که متوسّطالایمان هستند، به «وَ الْآخِرَةُ خَيْرٌ وَ اَبْقى» بسنده میکنند، امّا اوحدی آنان به «وَ اللهُ خَيْرٌ وَ اَبْقى»[5] دل بستهاند. گروه اوّل به آخرت دل بستند، ولی گروه دوّم به خداوند دلبستهاند. وجود مقدّس حضرت پیامبر اسلام(صَلَّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ) فرمودند:«یَشْتَغِلُونَ اَهْلُ الْجَنَّةِ بِالْجَنَّةِ یَشْتَغِلُونَ اَهْلُ النّارِ بِالنّارِ یَشْتَغِلُونَ اَهْلُ اللهِ بِاللهِ»[6]. «او خانه همی جوید و من صاحب خانه»[7]. آنها کوثر حقیقی را در آخرت نمیجویند، بلکه در لقایِ آخرتآفرین مشاهده میکنند، همانطور که عدّهای خورشید و ماه و ستارگـان را میپرستند و موحّدین مـاه و خورشید و ستارهآفرین را پرستش میکنند.
حضرت پیامبر اسلام(صَلَّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ) میفرمایند: «اَلدُّنْیا دارٌ لِمَنْ لا دارَ لَهُ»[8] دنیا خانة کسی است که خانه نداشته باشد. کسی که خانه حقیقی دارد، دنیا برای او خانهای نیست، حضرت امام علی(عَلَيهِالسَّلام) فرمودند: «دارٌ بِالْبَلاءِ مَحْفُوفَة»[9] دنیا خانهای است که در بلا پیچیده شده است. آسایش دنیا توأم با ملال، شیرینی آن توأم با تلخی و راحتیهایش توأم با سختی و مشقت است.
«زندگانی چیست، نقشی با خیال آمیخته
راحتی بـا رنج و عیشی با ملال آمیخته»[10]
استاد جوادی آملی در مقایسة نعمتهای دنیا در برابر نعمتهای آخرت فرمودند: اَوّلاً قلیل است در برابر کثیر، ثانیاً ناپایدار است در برابر پایدار، ثالثاً نعمتهای دنیوی همراه با تلخکامی و سختی و رنج است، رابعاً همیشه و هر لحظه احتمال نابودی برای نعمتهای دنیوی وجود دارد.
«بر مال و جمال خویشتن غِرّه مباش
کان را به شبی برند و این را به تبی»
1- ای کاش من با شما بودم، پس به فوز و رستگاری عظیم میرسيدم (مبارکة نساء/73).
2- گفته شد: داخل شو در بهشت، گفت: ای کاش قوم من میدانستند﴿26﴾ به اينکه آمرزید مرا پروردگارم و قرارم داد از گرامی داشتگان﴿27﴾ (مبارکه یس/26و27).
3- همانا آن است شیطان که میترساند دوستانش را (مبارکة آلعمران/175).
4- و آخرت بهتر است و پاینده تر است (مبارکة اعلی/17).
5- و خداوند بهتر است و باقیتر میباشد (مبارکه طه/73).
6- اشتغال دارند اهل بهشت به بهشت، اشتغال دارند اهل آتش به آتش، اشتغال دارند اهل خداوند به خداوند (برگرفته از سخنرانی استاد قرائتی).
7- شیخ بهایی
8- تحرير المواعظ العدديّه، ص465
9- ارشادالقلوب، ج1، ص30
10- دیوان عالمتاج قائم مقامی (ژاله)، ص11