خداوند را شاکریم که ما را به نعمت ایمان و توحید و نبوّت و ولایت ملبّس فرمود «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما كُنّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا اَنْ هَدانَا الله»[1] و چنین بندهنوازی در حقّمان فرمود که در روز مقدّس عرفه در جمع خواهران موحّد قرار داریم.
در جلسة سابق استفاده گردید که تمام مقامات معنوی در درون انسان است و انسان از باطن باید به آنها راه یابد. انسان عالم اکبر است و کل هستی در برابر انسان، عالم اصغر میباشد «اَ تَزْعَمُ اَنَّكَ جِرْمٌ صَغيرٌ وَ فيـكَ انْطَوَى الْعـالَمُ الْاَكْبَرُ»[2]. هر آنچه کـه در هستی میبینیم، بالاتر از آن را خداوند در وجود انسان قرار داده است. تمام درجات ظاهری از خارج به انسان میرسد، ولی افاضة مقامات معنوی از درون انسان است و از باطن انسان میجوشد، لکن برای دستیابی به این مقامات، باید قابلیّت به دست آورد که دستیابی به این قابلیّت در پرتو طهارت نفس است، ولذا هر چه انسان طاهرتر باشد، باریابی به این مقامات بالاتر است.
استاد حسنزادة آملی میفرمایند: «مقامات باطنی و معنوی همانند مقامات ظاهری نیستند که با پول و زور و پارتی به دست آیند، بلکه قابلیّت لازم است» و آن قابلیّت با طاهر بودن به دست میآید و به این سبب خداوند متعال به حضرات ابراهیم و اسماعیل(عَلَيهِماالسَّلام) فرمود: «اَنْ طَهِّرا بَيْتِیَ لِلطّائِفينَ وَ الْعاكِفينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ»[3]. ناگفته پیداست که این طهارت نفس نیز محصول و ثمرة لبیک بنده به پروردگار میباشد. لبیک، خلاصة اسلام است. لبیک، خلاصة دین و توحید است. لبیک، خلاصة حج است که از اولین روز احرام حاجی آغاز میگردد «لَبَّیک اَللّهُمَّ لَبَّیک». حضرات انبیاء عظام و اوصیای کرام(عَلَيهِمالسَّلام) به هر منزلتی که باریافتند، جز از طریق لبیک به پروردگار نبوده است. اگر حضرت ابراهیم(عَلَيهِالسَّلام) به مقام خلیلاللّهی باریافتند، در نتیجة لبیک به پروردگار بود «اِذْ قالَ لَهُ رَبُّهُ اَسْلِمْ قـالَ اَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعالَمين»[4]. مقـام کلیماللّهی حضرت موسی(عَلَيهِالسَّلام) و مقام روحاللّهی حضرت عیسی(عَلَيهِالسَّلام) نیز محصول لبیک ایشان به خداوند بود و در نهایت مقام عُظمای حبیباللّهی حضرت پیامبر اسلام(صَلَّیاللهُعَلَيهِوَآلِهِ) نیز ثمرة لبیک آن بزرگوار به پروردگار است. آری، بزرگان به آن مقامات عالیه نائل نشدند، مگر اینکه یک عمر در برابر پروردگار لبیک گفتند.
حال اگر مقامات عالیه محصول لبیک به پروردگار و طهارت قلب است، موانع و سدّهای درونی نیز محصول لبیک نگفتن به پروردگار و آلودگیهای قلبی انسان است.
1- حمد باد خدايی را که هدايت نمود ما را به اين و نبوديم اينکه هدايت يابيم اگر هدايت نمیفرمود ما را خداوند (مبارکه اعراف/43).
2- آيا گمان میکنی اينکه تو جِرم کوچکی هستی، درحالی که در تو پيچيده شده است عالم اکبر (ديوان امام علی(عَلَيهِالسَّلام)، ص175).
3- اينکه پاک کنيد خانة مرا برای طوافکنندگان و عکوفکنندگان و رکوعکنندگان و سجدهکنندگان (مبارکه بقره/125).
4- زمانی که گفت برای او پروردگارش تسليم شو، گفت: تسليم شدم بر پروردگار جهانيان (مبارکه بقره/131).