:

     وقتی معلوم شد که فقط خداوند می تواند انسان را از شرّ و بلا حفظ کند، سئوالی مطرح می شود که چه کنیم تا پیوسته تحت حمایت خداوند حفیظ و علیم قرار گیریم و از وساوس و توطئه های شیطانی در امان بمانیم و چه کنیم تا خداوند وکیل مدافع ما شود و از ما مراقبت و حمایت نماید؟ پرواضح است که تنها راهکار، انجام واجبات و پرهیز از محرّمات است. هر قدر انسان، اهل اطاعت و پرهیز از معصیت باشد و تقوای الهی پیشه کند، به همان میزان خود را در معرض حمایت و حفاظت پروردگار حفیظ قرار خواهد داد و خداوند هم او را محافظت و مراقبت خواهد فرمود. حضرت مولی الموحّدین امیرالمؤمنین علی­(عَلَيهِ السَّلام) می­فرمایند: «فَصُونُوها وَ تَصَوَّنُوا بِها»[1] شما تقوا را صیانت کنید تا تقوا هم شما را صیانت کند. انسان، با تقوا و پرهیز از معصیت صاحب آبرو می شود و خداوند، انسانِ آبرو­دار را از وساوس شیطان و گناه و معصیت حفظ می فرماید؛ همچنان که در مورد حضرت یوسف­(عَلَيهِ السَّلام)­ فرمود: «لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاء»[2] تا بدی و گناه را از او دور کنیم. حضرت یوسف­(عَلَيهِ­السَّلام)­ در مرحلة اختیار خود را حفظ نمودند و خداوند هم، در خارج از مرحلة اختیار، آن بزرگوار را چنان صیانت و محافظت فرمود که گناه به محضر مقدّس ایشان راه نیافت «مَعاذَ اللهِ اِنَّهُ رَبّی اَحْسَنَ مَثْوای‏»[3].

     لازم به توضیح است که عمل به واجب و پرهیز از معصیت، تقویت کنندة ایمان و تقواست. هرچه اطاعت و تسلیم و بندگی و عبودیّت انسان بالاتر باشد، محافظت پروردگار هم از انسان در برابر وساوس و حملات شیطانی به مراتب بیشتر خواهد بود. بطور کلّی عمل به فرایض و واجبات، تقویت کننده و توسعه دهندة ایمان و تقوا است و حفاظت خداوند را به دنبال دارد. در مقابل، گناهان و معاصی تضعیف کنندة ایمان است و انسان را از حيطة حفاظت خداوند دور می کند. آری، گناه انسان را ضعیف می کند و او را در برابر شیطانِ بسیـار وسوسه کنندة پنهـان شونده «الْوَسْواسِ الْخَنّاس‏»[4]، ناتوان می­کند، بطوری که دیگر در برابر وسوسه­های شیطان قدرت مقابله و دفاعیّه نخواهد داشت. گناهان، طعمة شیطان و محل هجوم و حملات شیطانی هستند. هر گناهِ انسان چراغ سبزی است برای شیطان و بطور کلی گنـاهان و معـاصی، شیطان را علیه انسـان می­شوراند. هر چه انسان به یاد خدا بود و در حدّ اختیار، خود را حفظ نمود، خداوند هم به یاد او بوده و دست رحمت الهی همراه او خواهد بود، ولذا شیطان بر او پنهان شونده است؛ ولی همین که خداوند را فراموش نمود و بیراهه رفت و آگاهانه مرتکب معاصی گشت، دست رحمت پروردگاری از او دور شده و شیطان به او طمع می کند، ولذا بر او حمله کننده خواهد بود.

 

[1]- نهج البلاغه، فرازی از خطبة 191

[2]- مبارکه يوسف(عَلَيهِ السَّلام)/24

[3]- پناه می برم به خداوند، همانا او پروردگار من است، نيکو داشت جايگاه مرا (مبارکه يوسف(عَلَيهِ السَّلام)/23).

[4]- مبارکه ناس/4