وجود مقدس حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) در یک بیان نورانی، شرط بهره مندی از رحمت الهی را از حدیث قدسی این چنین بیان فرمودند: «اِنْ كُنْتُمْ تُريدُونَ رَحْمَتي فَارْحَمُوا»[1] اگر رحمت مرا میخواهید، پس بر یکدیگر رحم کنید. حال توجه کنیم که چقدر از این رحمت در خانواده تحقق یافته و فضای خانواده، فضای رحمت است؟ همچنین محیطهای آموزشی چقدر فضای رحمت میباشند و مربیان و معلّمان چقدر رحیم هستند؟ به همین ترتیب محیطهای درمانی چقدر فضای رحمت میباشند؟
یکی از مصادیق رحمت بر بندگانِ خداوند متعال این است که انسان به فکر نیازمندان و محرومان، بخصوص در این شرایط بحران اقتصادی باشد. سابقاً استفاده شده که شایسته نیست کسی با نشان دادن امکانات خود و تعریف از آنها اعم از خریدهای عروسی، هديه هايی که دريافت کرده و... باعث ایجاد حسرت در دل دیگران شود که این امر در زوالِ سعادت او بی تأثیر نخواهد بود. یعنی آهی که کشیده میشود در زندگی انسان بی تأثیر نیست و بفرمودة حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) چشم زخم، حق است «اَلْعَيْنُ حَق»[2].
حال در همین راستا مطلبی که قابل توجه میباشد، این است که: در این دورانی که بحران اقتصادی غوغا میکند و قشر کثیری از مردم قادر به تأمین نیازهای اولیّة خود نیستند که این امر بخصوص در مناطق و محلّه های پایین شهر مشهود است، گاهی مشاهده میگردد که آقا یا خانمِ خانه، گوشت یا میوه یا شیرینیجات و تنقلات و سایر مواد غذایی را که تهیه کرده اند، در کیسه یا نایلکسی حمل میکنند که درون آن آشکار است و این امر باعث حسرت عدّه ای میشود که ماهها میگذرد و حسرت یک وعده غذای گوشتی بر دل دارند. کسی به خدمت عالمی رسيد و گفت: من مشکلات زیادی دارم، چه کنم که مشکلاتم حل شود؟ ایشان گفتند: «قربانی کن و چهل نفر از کـارگرانی را که در چهارراه ها میایستند و گاهی کسی به سراغشان نمی آید و دست خالی میروند مهمان کن، مشکلاتت حل میشود». حال، حمل آذوقه و وسایل به صورت آشکار، باعث حسرت در دل کارگران و سایر افراد نیازمند و بخصوص کودکان نیازمند شده و نگاه های ممدودِ حسرت بار را به دنبال دارد. حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) فرمودند: «مَنْ اَكَلَ وَ ذُو عَيْنَيْنِ يَنْظُرُ اِلَيْهِ وَ لَمْ يُواسِهِ ابْتُلِيَ بِداءٍ لا دَواءَ لَه»[3] هر كس غذا بخورد و در همان حال موجودی صاحب دو چشم، ناظرِ غذا خوردن او باشد، و با او هم غذا نشود، به دردى گرفتار شود كه درمان ندارد. البته ما حق سوءظن نسبت به افرادی که دچار بیماریهای صعب العلاج شده اند، نداریم، ولی بفرمودة حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ)، بی توجهی به دیگران باعث ابتلاء به درد بی درمان میشود.
پس شایسته است که مواد غذایی در یک کیسه یا کیفی حمل شود که درون آن پیدا نیست، همانطور که وجود مقدس حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) در مورد حق همسایه فرمودند: «حق همسايه بر همسايه اين است که اگر چیزی خریده و به منزل خود حمل میکند، در صورتی که بداند او ندارد، از آن به او هدیه نماید یا اینکه آن را پوشانیده و وارد خانة خود نماید، بطوریکه همسایه و فرزندانش آن را نبینند»[4].
در همین راستا مادران محترم نیز توجه نمایند که به هنگام گذاشتن تغذیه در کیف فرزندانشان، یا آن را بیشتر از مقدار مصرف فرزندشان قرار دهند و به او سفارش نمایند که به دیگران هم بدهد و یا اینکه به فرزندشان سفارش کنند که آن را در جای خلوتی استفاده کند. همچنین از دادن تنقلات و شکلاتهایی که برای کودکان جلب توجه مینماید، به عنوان تغذیه در مدرسه خودداری نمایند.
1- الحکم الزهراة، ص425
2- نهج البلاغه، حکمت400
3- نهج الفصاحه، حدیث2777
4- مستدرک الوسائل، ج2، ص79