آية شريفة مورد بحث با توحيد آغاز میشود و آنگاه بعد از توحيد حقوق ديگری مطرح میشود که تماماً به توحيد برمیگردند. تمام برکات از توحيد است و غير از توحيد، هرچه هست، فرع میباشد. اگر انسان، موحّد حقيقی باشد و توحيد در قلب او استقرار داشته باشد، تمام اصول و فروعش در جايگاه خود قرار میگيرد. تمام عزّت و عظمت و قدرت و حيات حقيقی و زيبايی و کمال و برکت و آزادی و نور، در توحيد است و خارج از توحيد، ذلّت و خواری و مذلّت و ظلمت و بدبختی و اسارت و هلاکت و نابودی است. امّا در اينکه توحيد چگونه دارای اين همه برکات و عظمت است، سورة مبارکة عصر پاسخگوی آن میباشد: «وَالْعَصْر﴿1﴾ اِنَّ الْاِنْسانَ لَفی خُسْر﴿2﴾ اِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ...﴿3﴾»[1]. انسان خارج از وادی توحيد در خسران و زيانکاری است، مگر کسانی که ايمان آوردند و اعمال صالحات انجام دادند. از اينرو معلوم میگردد که منظور از توحيد، ايمانِ دارای علامت و آثار و مزيّن به اعمال صالحات میباشد و صاحب چنين توحيدی موحّد حقيقی محسوب میگردد.
1- قسم به عصر و دوران﴿1﴾ همانا انسان البتّه در زيانکاری است﴿2﴾ مگر کسانی که ايمان آوردند و اعمال صالحات انجام دادند...﴿3﴾ (مبارکه عصر/1 و2 و3).