در جلسات سابق استفاده شد که بهشت، محصول عقل است و خداوند متعال به وسیلة عقل، عبادت می­شود و با عقل، بهشت کسب می­گردد. خدای سبحان برای بهشتیان نعمت­هایی تدارک دیده که فقط در شأن ذات اقدس الهی است «فَلٰا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما اُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ اَعْيُنٍ»[1] و کدام عاقل است که این سرایِ موقّت و آلوده به خون را که خوشی آن با ناخوشی و شادی آن با غم آمیخته است «راحتی با رنج و عیشش با ملال آمیخته»، با نعمتِ پایدار و بی­زوالِ آخرت عوض کند و مفتونِ دنیای فانی و زرق و برق و زخارف ناپایدار آن گردد؟ انسان برای اینکه مفتون دنیا نگردد، باید از خداوند عقل بخواهد، همانطور که حضرت امام موسی کاظم(عَلَيهِ ­السَّلام) می­فرمایند: «کسی که خواهان غنی شدن بدون مال، و آرامش دل از (گزند) حسادت، و سلامتی دین است، پس باید با تضرّع و زاری از خداوند بخواهد که عقلش را کامل کند»[2]. انسان معمولا در دنیا، همه چیز از خداوند می­خواهد و علاوه بر نعمات مادّی و دنیوی، نعمت­های معنوی و باطنی بمانند ایمان و تقوای بالاتر، مقام سلم و تسلیم، مقام یقین و ... درخواست می­کند، لکن عقل را که پایة تمام این نعمت­هاست، درخواست نمی ­نماید. به عبارت دیگر انسان بهشت را از خداوند درخواست می­کند، ولی راه رسیدن به آن را که عقل است از خداوند نمی ­خواهد. عقل، پـایه و اساس تمام سعادت­ها و کامیابی­های دنیا و آخرت است و عقلِ اوّل، وجود مقدّس حضرت پیامبر اکرم(صَلَّي­­ اللهُ­ عَلَيْهِ ­و­الِه) هستند.

     پس بهشت برین با آن عظمتش که مایة پذیرایی پروردگار از بندگانش است، در همین دنیا به وسیلة عقل فراهم می­ آید. عقل حُکم می­کند که انسان در این دنیا که محل کسب سعادت جاویدان است، سعادت حقیقی را تحصیل نماید. خداوند متعال در آیة صد و سی و سه سورة مبارکة آل­عمران، پس از اینکه بهشت و نعمات آن را معرّفی می­کند، می­ فرماید: «وَ سارِعُوا اِلٰى‏ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْاَرْضُ اُعِدَّتْ لِلْمُتَّقينَ» و بشتابید به سوی مغفرتی از جانب پروردگارتان و بهشتی که عرض آن به وسعت آسمان­ها و زمین است و برای اهل تقوا آماده شده است. با توجّه به اینکه باطنِ تقوا بهشت است، لذا پیشتـازی در دنیا به وسیلة تقوا، پیشتـازی به بهشت می­بـاشد. آری، سبقت ­گیرندگـان در دنیـا به تقوا، سبقت­گیرندگان در بهشت هستند «وَ السّابِقُونَ السّابِقُونَ﴿10﴾ اُولئِكَ الْمُقَرَّبونَ﴿11﴾»[3]. همـانطور کـه حضـرت پیـامبر ­اسلام(صَلَّی ­اللهُ ­عَلَيهِ ­وَ­آلِهِ) می­فرمایند: «مَنِ اشْتاقَ اِلَى الْجَنَّةِ سارَعَ فِی الْخَيْرات‏»[4]. همچنین حضرت امیرالمؤمنین امام علی(عَلَيه ­السَّلام) در تفسير آية شريفة «سارِعُوا اِلٰى‏ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ ...‏»، می­فرمايند: «اِلٰی اَداءِ الْفَرائِض»[5] سرعت بگيريد به بهشت با انجام واجبات. و در موردی فرمودند: «فَاِنَّكُمْ لَنْ تَنالُوها اِلّا بِالتَّقْوٰى»[6] و از اين جهت که تقوا محصول ايمان و عمل صالح می­باشد، معلوم می­شود آنچه که تقوا را به وجود می ­آورد، انجام واجبات و ترک محرّمات است.

 

1- پس نمی­داند انسانی، آنچه مخفی شده برای ایشان از روشنی چشم (مبارکة سجده/17).

2- اصول کافی، ج1، ص18

3- و سبقت ­گیرندگانِ سبقت­ گیرنده﴿10﴾ آن گروه مقربین هستند﴿11﴾ (مبارکة واقعه/10و11).

4- کسی که مشتاق باشد به بهشت، سرعت می­گیرد در کارهای نيک (بحارالانوار، ج74، ص96).

5- بحارالانوار، ج67، ص270

6- پس در حقيقت شما هرگز نمی ­رسيد به آن (بهشت) مگر با تقوا (بحارالانوار، ج67، ص270).