در اینکه بهشت چیست و بهشتی که خدای سبحان وعده فرموده، چه خصوصیّتی دارد و کلید آن کدام است، توصیف های بسیاری از حضرات معصومین(عَلَيهِم السَّلام) ذکر شده است. از حضرت پیامبر اسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ والِه) مذکور است: «چون خداوند بهشت را آفريد، آن را از دو خشت آفريد: خشتى از طلا و خشتى از نقره، و ديوارهاى آن را از ياقوت و سقف آن را از زبرجد و سنگريزههاى آن را از لؤلؤ و خاك آن را از زعفران و مشك خوشبو قرار داد»[1]. امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) نيز می فرمايند: «... خداوند تمام نتايج خوبيها را در بهشت و همه بديها را در جهنم قرار داده است»[2]. در بيان نورانی ديگری از حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) مذکور است: «فِی الْجَنَّةِ ما لٰا عَيْنٌ رَاَتْ وَ لٰا اُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لٰا خَطَرَ عَلٰى قَلْبِ بَشَر»[3] در بهشت چيزهايي فراهم شده است كه هيچ چشمي آن را نديده و هيچ گوشي آن را نشنيده و حتّي به قلب و فكر كسي خطور نكرده است. حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) نيز فرمودند: «لَذّاتُها لٰا تُمَلُّ وَ مُجْتَمَعُها لٰا يَتَفَرَّقُ وَ سُكّانُها قَدْ جاوَرُوا الرَّحْمٰنَ»[4] لذتهايش خسته نميكند، جمعيّت هايش پراكندگى ندارد و ساكنانش در پناه خدای رحمانند. حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «اِنَّ اَدْنٰى اَهْلِ الْجَنَّةِ مَنْزِلًا لَوْ نَزَلَ بِهِ الثَّقَلانِ الْجِنُّ وَ الْاِنْسُ لَوَسِعَهُمْ طَعاماً وَ شَراباً وَ لا يَنْقُصُ مِمّا عِنْدَهُ شَیْءٌ»[5] کمترین فرد بهشتی چنان است که اگر جن و انس میهمان او شوند، همه را با خوردنی و آشامیدنی پذیرایی کند و از آنچه دارد چیزی کم نشود. پس بطور خلاصه، بهشت تجلّی رحمت تامّ الهی است، همانطور که رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) فرمودند: «خداوند متعال صد رحمت دارد، يکی از آنها آن است که خلائق به موجب آن در بين خويش مهر میورزند و نود و نه رحمت ديگر، برای روز قيامت است»[6]. اینکه در دنیا این همه غرق در رحمت الهی هستیم، تازه یک صدمِ رحمت الهی است و نود و نه قسمتِ آن در بهشت است و خداوند متعال با آن از میهمانانش پذیرایی میکند و درواقع بهشت، جلوة تامّ رحمت و رضایت پروردگار از بندگانش است «رَضِیَ اللهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ»[7]، «وَ رِضْوانٌ مِنَ اللهِ اَكْبَر»[8]. به بیان دیگر، خداوند متعال که مؤمنان را دوست دارد، آن روز میخواهد از محبوبانش پذیرائی کند، ولذا بهشت جلوة تمام و کمال محبّت پروردگار به بندگانش است.
1- خصال، ترجمة جعفری، ج2، ص155
2- مواعظ امامان(عَلَيهِم السَّلام)، ترجمه جلد هفدهم بحار، ص251
3- نهج الفصاحه، حديث2060
4- بحارالانوار، ج74، ص391
5- بحارالانوار، ج8، ص120
6- پيام پيامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ)، ص653
7- راضی شد خداوند از ایشان و راضی شدند از او (مبارکة مائده/119).
8- و رضایت از (جانب) خداوند بزرگتر است (مبارکة توبه/72).