حلول ماه ذیحجة الحرام تبریک و تهنیت عرض می شود. امروز اول ذیحجة الحرام و ماه حج است. ماه ذیحجة الحرام، پرحادثه ترین و پرخاطره ترینِ ماه هاست، بخصوص دهۀ اول آن، فضیلت و عظمت خاصی دارد. حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) می فرمایند: «عمل خير و عبادت در هيچ ايّامی نزد حق تعالی محبوب تر نيست از اين دهه»[1]. حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) در دهۀ اول ذیحجة الحرام به پیشگاه الهی چنین عرضه می داشتند: «اَللّهُمَّ هذِهِ الْاَیّامُ الَّتی فَضَّلْتَها عَلَی الْاَیّامِ وَ شَرَّفْتَها قَدْ بَلَّغْتَنیها بِمَنِّکَ وَ رَحْمَتِکَ»[2] خدایا اين ايّامی است که بر ايّام ديگر برتری دادی و شريفشان ساختی و مرا به آنها رسانيدی به منّ و رحمت خودت. ایّام معلومات و ایّام معدودات در دهۀ اول ذیحجة الحرام قرار دارند. مرحوم ملکی تبریزی در کتاب شريف «المراقبات» می فرمایند: «وقتی خداوند به ماههای حرام، احترام قائل شده و فرق گذاشته، ما هم باید آنها را محترم شماریم». علّامه سید علی قاضی(رَحمَةُ اللهِ عَلَیه) وقتی ماه های حرام فرا می رسید، شاگردانشان را امر و تشویق می کردند تا از هتک حرمت الهی پرهیز کنند و گناه ننمایند و آنان را به انجام واجبات و نوافل بخصوص نماز شب تشویق می کردند.
همانطور که استفاده شد، دهۀ اول ماه ذیحجة الحرام دارای برکاتی است و خاطره های شیرینی دارد که یکی از مهمترینِ آنها، ازدواج مبارک حضرت علی(عَلَيهِ السَّلام) با حضرت فاطمه زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) است که در روز اول ذیحجة الحرام اتّفاق افتاده است.
«آینه بـا آینه شـد رو بـه روی خوش بود آئینه ها را گفتگوی»[3]
وقتی حضرت فاطمه زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) به سن ازدواج رسیدند، از بزرگان و سرمایه داران حجاز، خواستگاران بسیاری برای ایشان پیشنهاد ازدواج دادند؛ امّا حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) فرمودند: «اِنَّ اَمْرَها اِلى رَبِّها»[4] همانا کار ازدواج فاطمه با پروردگارش است. کسی که از نور خداوند خلق شده، کسی که نامگذاری او از طرف خداوند است، کار ازدواجش هم با خداوند می باشد. وقتی قرار شد که نطفۀ حضرت زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) بسته شود، حضرت پیامبراسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) مأمور شدند که چهل روز در غار حرا خلوت گزینند و بالأخره بعد از چهل روز، با تناول مائدۀ بهشتی، نطفۀ حضرت فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) ایجاد شد. از اینرو ازدواج ایشان هم باید به امر خداوند صورت گیرد. حضرت امام حسین(عَلَيهِ السَّلام) می فرمایند: «روزی حضرت رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) در خانۀ اُمّ سلمه بودند. فرشته ای با هیبت خاصی بر آن حضرت نازل شد... عرض کرد: من صرصائیلم. خدای متعال مرا نزد شما فرستاده که به شما بگویم: «نور را با نور تزویج کن». حضرت فرمودند: «چه کسی را با چه کسی؟» گفت: «فاطمه را با علی بن ابی طالب»»[5]. رسول الله(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ)، مسئله را با حضرت فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) مطرح کردنـد، آن حضرت سکـوت نمودنـد و حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) فرمودند: «اَللهُ اَكْبَرُ سُكُوتُها اِقْرارُها»[6]. حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) می فرمایند: «لَوْ لا اَنَّ اللهَ خَلَقَ اَميرَ الْمُؤْمِنينَ لِفاطِمَةَ ما كانَ لَها كُفْوٌ عَلَى الْاَرْض»[7] اگر خداوند متعال اميرالمؤمنين على(عَلَيهِ السَّلام) را خلق نمىكرد، در تمام زمين انسانى كه كُفو و شايستۀ همسرى با حضرت فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) باشد، يافت نمىشد. بالأخره «پیامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) فاطمه زهرا(سَلامُ اللهِ عَلَيها) را در حضور جبرئیل و میکائیل و صرصائیل به عقد صدیق اکبر علی(عَلَيهِ السَّلام) در آورد»[8]. «هنگامی که دخت گرانمایۀ پیـامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) يعنی فـاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) را بـه خـانۀ علی(عَلَيهِ السَّلام) می بردند، پیامبر گرامی، پیشاپیش مرکبِ او و فرشتۀ وحی سمت راست، و «میکائیل» طرف چپ، و هفتاد هزار فرشته از پی او حرکت می کردند»[9]. آری، آن بزرگوار دارای چنین عظمتی هستند. همانطور که انتخاب همسرِ حضرت فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) از سوی خداوند بود، همانگونه تعیین میزان مهریۀ ایشان هم که پانصد درهم بود، از ناحیۀ خداوند صورت گرفت تا سنّت نیکو برای جوانان شود. حضرت امام محمّدباقر(عَلَيهِ السَّلام) فرمودند: «خداوند به پیامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) وحی فرمود:...تو او (فاطمه) را به پانصد درهم به همسری علی درآور تا در میان امّت تو سنّتی باشد»[10].
همچنین ولیمه ای که حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) برای ازدواج حضرت فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) ترتیب دادند، تنها یک ولیمه و میهمانی بود. از اینرو اگر ما هم شیعۀ آن بزرگواران هستیم، شایسته است که در امر ازدواج و ساده برگزار کردن آن از آنان تأسّی نماییم. تشریفات و تجملّات و میهمانیهای مختلفی که برای هر مناسبتی ترتیب داده میشود، از جمله برنامۀ زایدِ جهیزیه دیدن و خریدها و اسراف ها و تجمّلاتی که در این میهمانی ها انجام مییابد، چه آه و حسرتهایی در دل والدین و جوانـان مینهد و چه تبعات دامنهداری دارد و چه حق النّاسهایی ایجاد میکند و سدّ راه ازدواج جوانان و به فساد کشیده شدن آنان میگردد و از مصادیق بدعت محسوب میشود که مسئولیّت آن در دین مبین اسلام بسیار زیاد است. خداوند متعال در سورۀ مبارکۀ بقره میفرماید: «يُريدُ اللهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُريدُ بِكُمُ الْعُسْرَ»[11] خداوند متعال به شما آسانی را اراده فرموده و سختی را اراده نفرموده است، و حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ) نيز میفرمایند: «بُعِثْتُ بِالْحَنیفِیَّةِ السَّمْحَة»[12] من مبعوث شدم بر دین ساده و آسان.
پس تشریفات و تجمّلات و سخت گیری در امر ازدواج از طرف خانوادهها تبعات بسیار سوئی دارد و موجب تأخیر ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج و در نتیجه به فساد کشیده شدنِ جوانان میگردد، درحالی که در جامعۀ فعلی با وجود این همه تاخت و تاز فرهنگی و هجمه های رسانهای دشمنان اسلام و عوامل تحریک کنندهای که در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی و ماهوارهای برای جوانان وجود دارد، نیاز جوانان به ازدواج بیشتر از سابق است. امروزه با توجه به تصاویر و مطالبی که در اختیار کودکان و نوجوانان قرار میگیرد، آنان اغلب دچار بلوغ زودرس میگردند. «اوباما» بارها گفته است: «باید اینترنت ایران را پرسرعت کرد و شبکههای اجتماعی باید در ایران قوی تر شوند»! آری جوانان امروز که دغدغۀ ایمان و پاکی خود را دارند، نیازشان به ازدواج بیشتر از گذشته است. امّا متأسفانه با وجود نیاز شدید جوانان به تشکیل خانواده، به علّت سختگیری پدران و مادران، سن ازدواج بالا رفته است و اکثر جوانان چنین ابراز میکنند که این مسائل برای ما اهمیّت چندانی ندارد و ما نیاز به همسر داریم، ولی خانواده راضی نمیشوند. این همه تشریفات و تجمّل گراییها و مقابله به مثلها در برنامه های پذیرایی و خرید و غیره اکثراً از طرف والدین صورت میگیرد و جوان در این گذرگاه با آن همه نیاز شدید به گناه میافتد، ولذا در عین حال که خود جوان مسئولِ گناه خود است، لکن والدین محترم نیز در گناه او شریک بوده و مسئولیّت بالاتری دارند. این سختگیریها گاهی از طرف خانوادۀ دختر و گاهی از طرف خانواده پسر و گاهی از هر دو طرف صورت میگیرد، به عنوان نمونه: وقتی خانواده پسر به خواستگاری دختری میرود، با بهانه های غیر الهی بمانند کوچک بودن خانۀ دختر یا مدرن نبودن وسایل زندگی و... مانع ازدواج جوانان میشوند و به این ترتیب موجب تأخیر ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج و به فساد افتادن جوانان یا بیماری جنسی آنان میشوند.
ثمرۀ ازدواج حضرت فاطمه(سَلامُ اللهِ عَلَيها) با حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) دو دختر و دو پسر در خانواده، لکن یازده قرآن ناطق و کوکب درخشان است. از اینرو کسی که مادر یازده قرآن ناطق میباشد، باید تولّد و نامگذاری و ازدواج و انتخابش و بالأخره میزان مهریهاش به امر الهی باشد تا الی یوم القیامه برای عالمیان اُسوه و الگو گشته و سنّت گردد.
[1]- مفاتيح الجنان، در اعمال ماه ذيحجه الحرام
[2]- مفاتيح الجنان، در اعمال ماه ذيحجه الحرام
[3]- شاعر اهل بیت، آقای علی انسانی
[4]- بحارالانوار، ج43، ص125
[5]- بحارالانوار، ج43، ص111
[6]- خداوند بزرگتر است، سکوت او (به معنای) اقرار و رضايت اوست (بحارالانوار، ج43، ص93).
[7]- بحارالانوار، ج43، ص97
[8]- بحارالانوار، ج43، ص111
[9]- وسائل الشيعه، ج1، ص62
[10]- فَزَوِّجْها اَنْتَ يا مُحَمَّدُ بِخَمْسِ مِائَةِ دِرْهَمٍ تَكُونُ سُنَّةً لِاُمَّتِك (بحارالانوار، ج43، ص113).
[11]- اراده میکند خداوند برای شما آسانی را و نمیخواهد برای شما سختی را (مبارکه بقره/۱۸۵).
[12]- مسند احمد، ج266، ص5