در خاتمه چند مطلب به مناسبت ماه مبارک رمضان و شبهای مقدّس قدر لازم به يادآوری می­باشد که عبارتند از:

     1- کسانی که به سختی روزه می­گيرند، با تحمل مقداری سختی و مشقّت، روزۀ خويش را افطار نکنند، چراکه بهشت با سختی­ها پوشيده شده است «حُفَّتِ الْجَنَّةُ بِالْمَكارِه‏»[1]، مگر اينکه وظيفه ­شان عدم روزه ­داری باشد.

     2- کسانی که در شب­های مقدّس قدر در حال معذوريّت قرار دارند، تصوّر نکنند که به صِرف معذوريّت، از فضيلتها و برکت­های اين شب­های مقدّس بی ­بهره و بی ­نصيب می مانند و چنين تصوّری يکی از وساوس شيطانی است. اگر روزه نگرفتن به دليل عذر موجه و شرعی باشد، نه تنها موجب کاهش بهره­ مندی نيست، بلکه به دليل دلشکستگی، چه بسا موجب افزايش نيز باشد.

     3- اگر در اين شبها فرزندان را به مراسم احياء و جلسات می­بريم، مراقب باشيم که خاطرۀ خوشی از محافل و جلسات دينی برايشان باقی بماند. اگر فرزند از مراسم احياء زده شود، از دين زده می­شود. بايد سعی شود که بچّه ­ها دين را به عنوان دين آسان و محبوب و مطلوب قبول کنند و نبايد در مسائل دينی آنقدر سخت گرفت که فراری شوند. مادر و پدر نبايد رفتار چکّشی داشته باشند. اگر نوجوان به اتاق رفت و بيرون آمد و گفت نمازم را خواندم، پدر و مادر او را تشويق کنند، هرچند که حقيقتاً نماز نخوانده باشد. بچه­ ها بايد زيباترين خلق و خوی را از پدر و مادر روزه­ دار و مؤمن ببيند و در حقيقت مؤمن را بپذيرند تا ايمان را هم پذيرا شوند. حضرت پيامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) می­فرمايند: «خداوند رحمت كند كسى را كه در نيكى و نيكوكارى به فرزند خويش كمك كند. راوى حديث پرسيد: چگونه فرزند خود را در نيكى يارى نمايد؟ حضرت در جواب چهار دستور دادند: 1- آنچه را كه كودك در قوّ ه و قدرت داشته و انجام داده است از او قبول كند. 2- آنچه انجام آن براى كودك سنگين و طاقت‏فرسا است از او نخواهد. 3- او را به گنـاه و طغيان وادار نكند. 4- به او دروغ نگويد و در برابر او مرتكب اعمال احمقانه نشود»[2]. او نهال است و نبايد ايمان و عمل فرد چهل ساله را از نونهال انتظار داشت. همانطور که اگر باغبان با گل خشن برخورد کند، گل پرپر می­شود، همانگونه مادری که نمی­تواند غضبش را کنترل کند و با فرزندش برخورد خشن دارد و سخت­گيری می­کند، در حقيقت به دست خويش گل باغش را پرپر می­کند.

     «بارالهـا! بـه روان مقدّس حضـرت محمّـد و آل محمّـد(صَلَّی­ اللهُ­ عَلَيهِ ­وَ­آلِهِ) درود فرست و در امر ظهـور و فرج مـولا و مقتدایمـان حضـرت ولیّ ­عصر(عجِّل­ اللهُ ­تعالی ­فَرَجَهُ ­الشَّريف) تعجیل بفرما. پروردگارا! توفيق بيداری از خواب گران غفلت و توبۀ حقيقی از تمام خطاها و قصورها و معاصی به همۀ ما مرحمت بفرما. خداوندا! توفيق تأسّی از انسان­های کامل در تمام زمینه­ ها و سیراب شدن از چشمه کوثر به دست ساقی کوثر به همۀ ما عنایت بفرما. پروردگارا! توفیق صبر و شکر و تسلیم و رضا بر تمام داده­ها و مواهب و نعمت­ها و تمام مصائب و مشکلات به همۀ ما کرامت بفرما. بارالها! توفيق کسب سرمایۀ عالی ترِ ایمان و تقوا و اخلاص و یقین به همۀ ما مرحمت بفرما. به بیماران مؤمنین شفای عاجل عنایت بفرما. اموات محترم غریق رحمت بفرما. به مسلمانان ستمدیده علی الخصوص مردم مظلوم فلسطین، عراق، سوریه و يمن نجات کرامت بفرما».

«بِالنَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرينَ     صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ»

 

[1]- بیان نورانی حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه)؛ بحارالانوار، ج67، ص78

[2]- رحم اللَّه من اعان ولده على برّ ه قال قلت كيف يعينه على برّ ه؟ قال يقبل ميسوره و يتجاوز عن معسوره و لا يرهقه و لا يخرق به‏ (الحديت، روايات تربيتى، ج‏2، ص351).