ماه مبارک رمضان عالی ترین زمانِ مانع زدایی و رهزن زدایی است تا بتوان از فیوضات و برکات آن هرچه بیشتر بهره مند گردید. اگر ماه مبارک رمضان بهار قرآن معرفی شده است «لِکُلِّ شَیْءٍ رَبيعٌ وَ رَبيعُ الْقُرآنِ شَهْرُ رَمَضانَ»[1]، تنها به این دلیل نیست که قرآن کریم در این ماه نازل شده، بلکه مفهوم و معنای وسیع تری در پشت این کلام گهربار وجود دارد و آن این است که این ماه شریف، ماه عمل به قرآن است. تمام وظایف و تکالیف و برنامه و قانون اساسی زندگی انسان مندرج در قرآن کریم است و ماه مبارک رمضان، عالی ترین زمان عمل به دستورات حکیمانۀ قرآن است. این ماه بهار ایمان و تقواست، بهار صبر و مدارا و خوش اخلاقی و عفو و گذشت و اغماض، مخصوصاً در محیط خانواده است. بهار احسان و انفاق و خدمت به خلق خداوند، مخصوصاً خدمت به اعضای خانواده است. بهار دعا و مناجات و بهـار توبـه و استغفـار است. حضرت امام صادق(عَلَيهِ السَّلام) به نقل از حضرت امام علی(عَلَيهِ السَّلام) می فرمایند: «در ماه رمضان زیاد استغفار و دعا كنید كه دعا، بلا را از شما دفع می كند و استغفار، گناهانتان را محو می كند»[2]. و بالأخره این ماه شریف، بهار صلوات بر محمد و آل محمد(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) است، همانطور که حضرت پيامبر اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) فرمودند: «هر كس در اين ماه (ماه مبارک رمضان) بر من صلوات بفرستد، خداوند ميزان اعمال او را سنگين می كند در روزى كه ميزانها سبك خواهند شد»[3].
مطلبی که از بزرگان استفاده شده و بسیار قابل توجه می باشد، این است که همانطور که زمانی که انسان عازم حج و زیارت بیت الله الحرام است، اولین کـاری که انجـام می دهد، تسویه حساب و حلیّت طلبی است، همانگونه هم برای ورود به شهر الله تسویه حساب و حلیت طلبی لازم است. در سفر حج وارد بیت خداوند می شویم و در ماه مبارک رمضان وارد ماه خداوند می گردیم. حال، همچنانکه گناه در بیت الله قابل مقایسه با گناه در جاهای دیگر نیست، همانگونه نیز گناه در ماه مبارک رمضان که «شَهْرَ اللهِ الْاَكْبَر»[4] است، قابل مقایسه با گناه و معصیت در سایر ماهها نمی باشد. آنجا بیت الله و اینجا شهرالله است، ولذا همانطور که حرمت و احترامِ بیت الله واجب است، حرمت و احترام شهرالله نیز لازم و ضروری است و نشان بارزِ احترام به ماه خداوند، پرهیز از معاصی و ترک محرّمات الهی می باشد.
یکی از بزرگترین مصادیق محرّمات، سفره های مشترکی است که در آن حریم زن و مرد رعایت نمی شود. از صبح تا شب لب از طعام و شراب فرو بستن و شب بر سر سفرۀ معصیت افطار کردن، حقیقتاً خسارت و تغابن بزرگی است. با این وجود دیگر چگونه می توان از برکات و عنایات و نورانیّت ماه مبارک رمضان بهره برد. از جوانان عزیز تقاضا می شود که تحوّلی در خانواده ها ایجاد کنند و در جداسازی سفره های زنانه و مردانه تلاش نمایند. وقتی سفره ها جدا شدند و دیگران از ايشان الگوبرداری کردند و به آن سنت عمل نمودند، پایه گذاری کنندۀ این سنت حسنه هر چند از دنیا برود، ولی چون پایه ریزیِ این سنّت با او بوده، لذا پروندۀ اعمالش باز خواهد بود و به آن، حسنـه جـاری خواهد گردیـد. حضرت پیـامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) فرمودند: «مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً فَلَهُ اَجْرُها وَ اَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِها مِنْ غَيْرِ اَنْ يَنْتَقِصَ مِنْ اُجُورِهِمْ شَیْءٌ»[5]، و علاوه بر آن، چنین کسی از رحمت ها و برکت های عظیمۀ این ماه بهره ها خواهد داشت.
ماه مبارک رمضان چراغی است تا برای یازده ماه دیگر به ما نور بدهد. پرواضح است ماهی که خوابش عبادت و نفسش تسبیح باشد، خدمات و تلاش ها و زحماتش در راه خداوند دارای چه مکانت و منزلت رفیعه ای خواهد بود، ولذا این ماه را بسیار مغتنم شماریم.
عدّ ه ای فقط قرآن را می خوانند، ولی عدّ ه ای ديگر با قرآن زندگی می کنند، همـانطور که عدّ ه ای فقط نام اهل بیت(عَلَيهِمالسَّلام) را می دانند، لکن عدّ ه ای با اهل بیت(عَلَيهِمالسَّلام) که قرآن ناطق می باشند، زندگی می کنند. «از خداوند متعال درخواست می کنیم توفیقی عنایت فرماید که در ماه نزول قرآن، تلاوت ظاهری قرآن را منتهی به عمل نمائیم و تعالیم عالیۀ قرآن چنان در وجود ما نهادینه گردد که یازده ماه را نورانی کند. همچنین توفیق الهی شامل حالمان گردد تا از معارف اهل بیت(عَلَيهِم السَّلام) بهره مند شویم و زندگی قرآنی و محمد و آل محمدی (صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه) داشته باشیم».
«بارالهـا! بـه روان مقدّس حضـرت محمّـد و آل محمّـد(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) درود فرست و در امر ظهـور و فرج مـولا و مقتدایمـان حضـرت ولیّعصر(عجِّل اللهُ تعالی فَرَجَهُ الشَّريف) تعجیل بفرما. پروردگارا! توفيق بيداری از خواب گران غفلت و توبۀ حقيقی از تمام خطاها و قصورها و معاصی به همۀ ما مرحمت بفرما. خداوندا! توفيق تأسّی از انسانهای کامل در تمام زمینه ها و سیراب شدن از چشمه کوثر به دست ساقی کوثر به همۀ ما عنایت بفرما. پروردگارا! توفیق صبر و شکر و تسلیم و رضا بر تمام دادهها و مواهب و نعمتها و تمام مصائب و مشکلات به همۀ ما کرامت بفرما. بارالها! توفيق کسب سرمایۀ عالی ترِ ایمان و تقوا و اخلاص و یقین به همۀ ما مرحمت بفرما. به بیماران مؤمنین شفای عاجل عنایت بفرما. اموات محترم غریق رحمت بفرما. به مسلمانان ستمدیده علی الخصوص مردم مظلوم فلسطین، عراق، سوریه و يمن نجات کرامت بفرما».
«بِالنَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطّاهِرينَ
صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ»
[1]- برای هر چیـزی بهـاری است و بهـار قرآن مـاه مبـارک رمضـان می بـاشد (بيان نورانی حضرت امام محمّدباقر(عَلَيهِ السَّلام)؛ اصول کافی، ج2، ص630).َ
[2]- عَلَيْكُمْ فی شَهْرِ رَمَضانَ بِكَثْرَةِ الْاِسْتِغْفارِ وَ الدُّعاءِ فَاَمَّا الدُّعاءُ فَيُدْفَعُ عَنْكُمْ بِهِ الْبَلاءُ وَ اَمَّا الْاِسْتِغْفارُ فَتُمْحى بِهِ ذُنُوبُكُم (امالي الصدوق، ص61).
[3]- مَنْ اَكْثَرَ فيهِ مِنَ الصَّلَواتِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اللَّهُ ميزانَهُ يَوْمَ تَخِفُّ الْمَوازين (امالی الصدوق، ص95).
[4]- ماهِ بزرگِ خداوند (بيان نورانی حضرت امام سجّاد(عَلَيهِ السَّلام)؛ صحيفۀ سجّاديّه، فرازی از دعای45).
1- كسى كه سنّت نيكى را رواج دهد، پاداش آن را مىبرد و برابر پاداش هر كسى كه به پيروى از او، آن سنّت را بكار برد، نصيبش مىشود، بدون اينكه از پاداش پيروان چيزى كم شود (الخصال، ج1، ص240).