در خلاصه ای از بیانات استاد جوادی آملی، در تفسیر «تسنیم» آمده است: از پُربرکت ترین ره آوردهای دین اسلام، احترام و استحکام و صیانت خانواده است. جامعه وقتی ساخته میشود که خانواده ساخته شود و لذا خدای سبحان خانواده را از درون و بیرون، صیانت و محافظت فرموده تا نه از بیرون متلاشی شود و نه از درون آسیب ببیند. قوانینی وضع فرموده، نسلها را محترم شمرده، محرمیّتها را مشخص فرموده تا آن را از درون پاسداری نماید که افراد خانواده با همدیگر به صورت مسالمت آمیز زندگی کنند، تا فساد در آن راه نیابد و از درون آلوده نشود و سلامت و عفّت خانواده حفظ شود. در هر جامعه ای که اصول و مقرّراتِ وضع شده از سوی خدای سبحـان رعایت شود، سلامت خانواده حفظ میگردد، لکن وقتی این اصول رعایت نشود و عفّت و حجاب رخت بربندد، گسیختگی خانواده ها و پاشیده شدن شیرازة خانواده ها، امری طبیعی است و اگر در جوامع غربی، افرادی یافت میشوند که به اصول الهی آشنا هستند و قوانین الهی رعایت میشود، بازماندة تلاش و کوشش انبیای الهی است. خداوند متعال، نکاح و ازدواج را محبوبترین بنا بیان فرموده و آن را مقدّس شمرده و چهرة ملکوتی به آن داده و آن را عبادت میداند و محافظت آن را از درون بر دیگران هشدار داده که حریم زنانِ شوهردار را محترم بشمارند، لکن چنانچه زنِ شوهرداری به فساد تن دهد، برای تأمین سلامت جامعه باید حدود الهی در مورد او اجرا گردد و سنگسار شود، چرا که اساس خانواده که نسل و نسب است، با این فساد درهم میریزد.
در زمان جاهلیّت، نسل را تنها مربوط به پدر میدانستند و زن و مادر و جدّة مادری از دایرة نسب خارج بود، درحالیکه در اسلام زن و مرد هیچ تفاوتی از این جهت ندارند و دو رکن سازندة نَسَب، زن و مرد هستند. فرزند همانگونه که به پدر و جدّ پدر منسوب است، به مادر و جدّ مادری انتساب دارد. پدر و مادر، دو عنصر اصلی در تأسیس نسب و خانواده هستند. به همان ملاکی که فرزندِ پسر، فرزند انسان است، فرزند دختر هم فرزند اوست، همانطور که آیة مباهله بر این امر دلالت دارد «فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُم وَ ...»[1]. منظور از «اَبْنائَنا» در آیة شریفة مباهله، حسنین(عَلَيهِم االسَّلام) است که فرزندان حضرت فاطمه (سَلامُ الله عَلَيها) یا نوه های دختری حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ)، میباشند و خداوند متعال آنان را فرزندان حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) معرفی میفرماید. یعنی نسل دختر هم نسل و ذریّه محسوب میشود و به این سبب حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) آن همه اصرار داشتند که حسنین (عَلَيهِمَ االسَّلام) را فرزنـدان خـودشـان معرفی کنند و مکرّر در میـان امّـت میفرمودند که: «اَبْنٰایَ هٰذٰانِ اِمٰامٰانِ قٰامٰا اَوْ قَعَدٰا»[2] حسن و حسین(عَلَيهِم السَّلام) فرزندان من هستند. در زمان اُمویان و عباسیان و مروانیان که انکار فضـایل اهل بیت(عَلَيهِم السَّلام) صورت میگرفت، عبـاسیان بـه بنی هـاشم میگفتند: ما با شما هیچ فرقی نداریم، هر دو عموزادگان حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) هستیم، ائمّة اطهار(عَلَيهِم السَّلام) با استدلال حکیمانه پاسخ میدادند که از جملة آنان، حضرت امام موسی کاظم(عَلَيهِ السَّلام) و امام رضا (عَلَيهِ السَّلام) بودند. آن بزرگواران فرمودند: اگر حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) زنده بودند و به خواستگاری دختر شما می آمدند، قبول میکردید؟ آنها جواب دادند: برای ما افتخار بزرگی بود. آن بزرگوار فرمودند: امّا امکان نداشت که حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) از ما دختر بخواهد، زیرا دختران ما دختران پیامبر(صَلَّی اللهُ عَلَيه وَآلِهِ) و محرم ایشان میباشند و ما فرزندان پیامبریم.
گاهی هم حضرت عیسی(عَلَيهِ السَّلام) را مثال میزدند، طبق آیة شریفة 84 و 85 سورة مبارکة انعام که حضرت عیسی(عَلَيهِ السَّلام) از طریق مادر، فرزند حضرت ابراهیم(عَلَيهِ السَّلام) شمرده شدند. یعنی همانگونه و به همان دلیل که حضرت عیسی(عَلَيهِ السَّلام) فرزند حضرت ابراهیم(عَلَيهِ السَّلام) هستند، به همان دلیل امام حسن(عَلَيهِ السَّلام) و امام حسین(عَلَيهِ السَّلام) نیز فرزندان حضرت پیامبر اسلام(صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ) و وارث اصالت خانوادگی و شرافت آن حضرت هستند.
1- پس بگو بيائيد بخوانيم پسرانمان را و پسرانتان را و زنانمان را و زنانتان را و ... (مبارکه آل عمران/61).
2- پسران من اين دو امام هستند چه در حال قيام يا قعود باشند (بحارالانوار، ج35، ص266).